Komputery składają się z coraz mniejszej liczby komponentów, z których każdy pełni coraz więcej funkcji. Sama płyta główna zawiera układ dźwiękowy, interfejs sieciowy, BIOS, kontroler USB, kontroler dysków twardych, bardzo często także układ graficzny oraz wiele innych elementów.
Ta integracja układów elektronicznych dotyczy także innych podzespołów, w tym procesorów. Obecnie wszystkie mają wbudowany kontroler pamięci oraz zintegrowaną wielopoziomową, szybką pamięć podręczną. Celem jest uzyskanie jak najszybszego dostępu do danych, których ilość z roku na rok przyrasta w ogromnym tempie.
Ale okazuje się, że ważniejsza od szybkości samego przetwarzania informacji jest szybkość ich wyświetlania. Realistyczna grafika w grach, filmy z YouTube, wyświetlacze Full HD i inne czynniki sprawiły, że procesor nie tylko musi szybko pobrać dane z pamięci i je przetworzyć, ale także natychmiast je wyświetlić. To zmienia podejście producentów do konstruowania sprzętu.
Na czym polega rewolucja
By przyspieszyć przetwarzanie i wyświetlanie grafiki, układy graficzne są obecnie zintegrowane z procesorami. Rewolucję tak naprawdę rozpoczął Intel, bo na początku ubiegłego roku grafika pojawiła się w pierwszych procesorach Core i3 oraz i5. Idąc dalej, na początku 2011 roku Intel zintegrował CPU i układ graficzny w jednym kawałku krzemu, a także połączył oba układy bardzo szybką magistralą, co dało wysoki przyrost wydajności. Taka grafika, choć niewielka i energooszczędna, pozwala pograć w niektóre gry.
Firma AMD obecnie zrobiła właściwie to samo, tylko lepiej (niestety, również trochę za późno, bo została uprzedzona przez konkurencję). W jednej obudowie i na jednym kawałku krzemu znajduje się procesor oraz układ graficzny Radeon HD zgodny z DirectX 11. By podkreślić połączenie CPU i GPU w jednym układzie, całej platformie nadano nazwę Fusion. Jej sercem jest APU (ang. Accelerated Processing Unit), czyli właśnie procesor z grafiką.
Pierwsze układy APU o nazwie Zacate i Ontario (np. model E-350) pojawiły się na rynku kilka tygodni temu i były przeznaczone do netbooków. Teraz nadszedł czas na układy AMD Llano, czyli właśnie procesory z serii A przeznaczone do komputerów stacjonarnych. Zawierają one czterordzeniowy procesor i grafikę o takiej samej wydajności, jak obecne karty graficzne klasy podstawowej. A to oznacza, że Llano umożliwiają granie praktycznie we wszystkie gry, a nie tylko niektóre – i to bez zakupu karty.
AMD słusznie podkreśla, że nowe układy to nie procesory, lecz APU. O ile w układach Intela (które faktycznie też są APU) grafika jest dodatkiem do procesora, o tyle w układach AMD obie części pełnią równoważną rolę. Być może nawet wydajna „połówka” graficzna będzie mogła przejmować część obliczeń od CPU. Jednak na razie producenci oprogramowania nie kwapią się do tego, by pod tym kątem optymalizować swoje oprogramowanie.
Bardzo możliwe, że ostatecznie to grafika stanie się centralnym elementem komputera, a CPU tylko dodatkiem.
Szczegóły techniczne
Firma AMD zapowiedziała na początek cztery układy APU z serii A, z czego do sklepów trafiły dwa modele: A8–3850 oraz A6–3650. Poszczególne układy różnią się przede wszystkim częstotliwością pracy CPU i układu graficznego, technologią Turbo Core , liczbą rdzeni graficznych, a także parametrem TDP . Szczegóły znajdują się w tabelce na poprzedniej stronie. Mieliśmy okazję przetestować najszybszy z nowych układów, czyli AMD A8–3850 z Radeonem HD 6550D.
W porównaniu z poprzednimi procesorami AMD nowe APU mają jeszce układ graficzny, który wymaga dodatkowych wyprowadzeń. W efekcie nowe układy AMD nie mogą pracować na starszych płytach głównych z podstawkami AM3. I nie chodzi nawet o liczbę wyprowadzeń, bo nowa podstawka FM1 ma ich mniej niż poprzednia, ale o to, że muszą być to wyjścia na złącza graficzne VGA, HDMI i DisplayPort, których brak w podstawce AM3. Dlatego nowy układ z serii A nie będzie do niej pasował. Na pocieszenie możemy dodać, że sposób montażu procesora się nie zmienił, a nowe płyty zostały skonstruowane tak, by pasowały do nich stare radiatory do procesorów.
Skoro mowa o wyprowadzeniach graficznych, warto zaznaczyć, że układy Radeon HD w nowych APU są zgodne z najnowszymi standardami graficznymi, a przede wszystkim z HDMI 1.4. Dzięki temu obsługują np. szeroką przestrzeń barw xvYCC, dźwięk w standardzie Dolby TrueHD oraz DTS-HD Master Audio, kanał ethernet do przesyłu danych, zwrotny kanał audio, wideo w standardzie 3D oraz wiele innych, wynikających z tego funkcji. Grafika w nowych układach jest naprawdę nowoczesna.
AMD słusznie podkreśla, że nowe układy to nie procesory, lecz APU. O ile w układach Intela (które faktycznie też są APU) grafika jest dodatkiem do procesora, o tyle w układach AMD obie części pełnią równoważną rolę. Być może nawet wydajna „połówka” graficzna będzie mogła przejmować część obliczeń od CPU. Jednak na razie producenci oprogramowania nie kwapią się do tego, by pod tym kątem optymalizować swoje oprogramowanie.
Bardzo możliwe, że ostatecznie to grafika stanie się centralnym elementem komputera, a CPU tylko dodatkiem.
