|
Wady e-tłumaczy
|
|
Aplikacje nie są nieomylne, a tłumaczenie automatyczne jest często niezrozumiałe. Największe trudności sprawiają elektronicznym tłumaczom homonimy, czyli wieloznaczne wyrazy i formy gramatyczne. Przykładowo słowo „zamek” ma w języku polskim wiele znaczeń i na angielski może być przetłumaczone jako „castle” bądź „lock”. Tymczasem w języku angielskim wyraz „lock” może być rzeczownikiem oznaczającym urządzenie do zamykania drzwi, ale także czasownikiem, który wyraża czynność zamykania drzwi. Precyzyjne rozpoznawanie znaczenia homonimów w wypowiedzi pozostaje wciąż poza możliwościami współczesnych komputerów. Próby obejścia tej wady polegają na wykorzystaniu skomplikowanych algorytmów lub pomocy samego użytkownika, który na liście propozycji zaprezentowanej przez program wskazuje właściwe znaczenie słowa będącego homonimem.
|
Programy tłumaczące są dostępne dla szerokiego grona użytkowników głównie dzięki darmowym internetowym aplikacjom, takim jak
Google Tłumacz. Ale na rynku są także programy płatne, które do działania nie potrzebują dostępu do sieci, np. Tłumacz 5.0 firmy Kompas.
|
Przydatne adresy WWW
|
Internetowe tłumacze:
Programy tłumaczące:
- Tłumacz 5.0 – ok. 100 zł
- Translator XT Personal – ok. 150 zł
- Translatica Office 5.0 – ok. 150 zł
|
Jak używać
Aplikacje internetowe pozwalają tłumaczyć duże fragmenty tekstu oraz strony internetowe. Wystarczy wkleić tekst lub link do strony w odpowiednie pole, wybrać język, w którym tekst jest napisany, oraz język, na który tekst ma zostać przetłumaczony, i zatwierdzić wybór. Po chwili aplikacja wyświetli tłumaczenie.
Programy płatne działają podobnie. Ale oprócz opisanej funkcji zapewniają także integrację z programami biurowymi, np. pakietem
Office, klientami poczty elektronicznej oraz przeglądarkami internetowymi. Dzięki temu można tłumaczyć tekst jednym kliknięciem ikony, zainstalowanej przez program tłumaczący w aplikacji, z którą współpracuje.
Aplikacja płatna może być też wyposażona w słownik, który się przyda, gdy trzeba przetłumaczyć pojedyncze słowa lub zwroty.
Za darmo też warto
W przeciwieństwie do aplikacji płatnych, które zwykle tłumaczą tylko z jednego języka obcego, zaletą translatorów internetowych, w szczególności Google Tłumacza, jest obsługa kilkunastu języków równocześnie. Tekst można tłumaczyć nie tylko z polskiego na angielski lub odwrotnie, ale także np. na niemiecki, francuski. W przypadku tłumaczenia stron internetowych za pomocą Google Tłumacza po naprowadzeniu kursora myszki na przetłumaczony fragment tekstu pojawia się okienko z tekstem oryginalnym. Funkcja ta przydaje się, gdy pojawiają się wątpliwości co do poprawności tłumaczenia.
|
Uproszczony opis procedury tłumaczenia tekstu w programie Tłumacz 5.0
|
|
Proces tłumaczenia można podzielić na dwa etapy: analizę tekstu oryginalnego oraz tłumaczenie tego tekstu na język docelowy.
- ANALIZA
Pierwszym etapem analizy jest podział tekstu na fragmenty zgodnie z zasadami interpunkcji – występowaniem przecinków, kropek itp. Z wykorzystaniem licznych słowników, zawierających zasady gramatyczne danego języka, jest analizowany każdy wyraz – program sprawdza, jakimi częściami mowy (np. czasownikiem, przymiotnikiem) są poszczególne słowa. Ustalana jest forma fleksyjna każdego wyrazu. Następnie aplikacja sprawdza znaczenie każdego słowa oraz powiązania między nimi – to tzw. analiza leksykalna. Kolejnym etapem jest ustalenie części zdania w każdym z fragmentów, np. wskazanie, gdzie jest podmiot, orzeczenie itd.
- TŁUMACZENIE
Po wykonaniu analizy rozpoczyna się etap tłumaczenia. Jest podobny do części analitycznej. Ponownie przeprowadzana jest analiza gramatyczna, ale tym razem już przetłumaczonych na język docelowy wyrazów. Następnie ustalany jest poprawny szyk wyrazów w przetłumaczonych zdaniach. W końcowym etapie aplikacja może wykorzystać wiedzę użytkownika, który potrafi lepiej niż program określić kontekst tłumaczonego tekstu. Ostatnim krokiem jest przeprowadzenie korekty gramatyki i stylistyki, czyli poprawienie ewentualnych błędów, które mogły się pojawić w całym procesie tłumaczenia. Po korekcie tekst jest gotowy.
|
Różne metody
W tłumaczeniu automatycznym, czyli wykorzystującym moc obliczeniową komputera, można wyróżnić kilka metod pracy. Najprostsza jest metoda bezpośrednia, w której wyrazy są tłumaczone z wykorzystaniem słownika – bez rozpatrywania ich roli w całej wypowiedzi (patrz ramka „Wady e-tłumaczy”). To bardzo zawodny sposób.
Dużo skuteczniejsze są metody kontekstowe, polegające na rozpatrywaniu znaczenia słów w zdaniach. Kontekst jest rozpatrywany na kilka sposobów. Google Tłumacz korzysta z tzw. metody statystycznej. Stosowane w niej reguły tłumaczenia są oparte na bazie danych, w której zgromadzono tłumaczenia wykonane wcześniej przez człowieka, a nie komputer. Program sprawdza wyrazy występujące obok siebie w wypowiedzi, następnie przeszukuje bazę danych w poszukiwaniu takich samych zestawów wyrazów i sprawdza, jak zostały przetłumaczone. Na tej podstawie jest wybierane najbardziej prawdopodobne tłumaczenie. Jako bazy Google używa stron internetowych indeksowanych przez wyszukiwarkę.
Konkurencyjną metodą jest tłumaczenie oparte na regułach językowych. Tekst jest analizowany w celu określenia części mowy, części zdania, form fleksyjnych (końcówek wyrazów) itp. Dopiero po ustaleniu tych wszystkich danych jest wykonywany przekład na podstawie słowników. W tej metodzie człowiek może współpracować przy tłumaczeniu, np. podpowiadając programowi, jaki był kontekst wypowiedzi.
