Bezgłośna grafika

Moim zdaniem

Sebastian Stolarczyk redaktor działu Hardware Karty graficzne z chłodzeniem pasywnym to doskonałe rozwiązanie niemal do każdego rodzaju komputera, ale należy pamiętać, że modele te bardzo się nagrzewają. Warto więc zainstalować w obudowie jeden lub dwa dodatkowe wolnoobrotowe wentylatory. Z przetestowanych modeli polecam Gigabyte GV-R485MC-1GH, który poradzi sobie z najnowszymi grami w rozdzielczości HD. Jeżeli masz mniejszy monitor (17–22 cale), to z powodzeniem wystarczy jedna z kart z układem GeForce 9600 GT.

Z powodu stale rosnących potrzeb nowych gier karty graficzne pobierają coraz więcej mocy i wydzielają większe ilości ciepła. Zmusza to producentów kart do montowania na nich wydajnych, ale też często głośnych systemów chłodzenia. Okazuje się jednak, że karta graficzna do gier nie musi być głośna. Na rynku jest wiele modeli wyposażonych w pasywny (bezgłośny) system chłodzenia.

Typ zestawów chłodzących

Jest kilka rodzajów systemów chłodzenia kart graficznych. Najpopularniejsze jest chłodzenie aktywne składające się z radiatora, na którym jest zainstalowany różnych rozmiarów wentylator. Ten system chłodzenia zapewnia dobrą temperaturę pracy układu graficznego. Jednocześnie jednak obracający się wentylator wytwarza dźwięki o nasileniu zależnym od prędkości obrotowej i wielkości wentylatora. W niektórych modelach kart graficznych chłodzenie aktywne jest tak głośne, że grać można tylko ze słuchawkami na uszach. Zwykle dotyczy to najszybszych modeli, ale również słabszych kart. Karta może też pracować głośno, gdy wentylator ulegnie awarii, co zdarza się stosunkowo często.

Przykłady różnych rozwiązań stosowanych w chłodzeniu kart

Karta graficzna Gigabyte GV-R485MC-1GH (1), jak większość testowanych modeli, ma radiator od strony układu graficznego. Po zamontowaniu karty w obudowie znajduje się on od spodu, więc gorące powietrze nie może swobodnie wydostać się ku górze. Ponadto taki radiator uniemożliwia dostęp do jednego ze slotów płyty głównej. Karta Sapphire HD 3870 Ultimate (2) ma radiator z drugiej strony. Nagrzane powietrze swobodnie unosi się ku górze, ale radiator może przeszkadzać np. w montażu pamięci, które również bywają wyposażone w radiatory. Bywa też, że koliduje z rozbudowanym chłodzeniem chipsetu płyty głównej.

Przeciwieństwem chłodzenia aktywnego jest pasywny układ chłodzący. Najczęściej ma on postać rozbudowanego radiatora z licznymi metalowymi żeberkami (aluminiowymi lub miedzianymi). Taki radiator jest z reguły wspomagany przez system rurek cieplnych, tzw. ciepłowodów (ang. heat-pipes). Rurki są wypełnione specjalnym gazem, który pod wpływem zmiany temperatury zaczyna się przemieszczać, efektywnie rozpraszając ciepło na metalowych listkach radiatora. Atutem chłodzenia pasywnego jest całkowita cisza, co jednak niesie ze sobą także wady.

Wymagania chłodzenia pasywnego

Bezgłośny układ chłodzący na karcie graficznej nie jest rozwiązaniem idealnym, bo generalnie jest mniej skuteczny. Nie wymusza ruchu powietrza, słabiej odprowadza ciepło, zmusza więc układ graficzny do pracy przy wyższej temperaturze. W trybie spoczynku, kiedy po prostu korzystamy z systemu operacyjnego, nie ma żadnych problemów. Kłopoty mogą się zacząć, gdy zamierzamy na takiej karcie uruchamiać gry – temperatura procesora graficznego może dochodzić nawet do 100 stopni.

Z tego względu, decydując się na zakup karty chłodzonej pasywnie, trzeba koniecznie zadbać o właściwy obieg powietrza w obudowie komputera (szczególnie w czasie upałów). W większości przypadków problem całkowicie rozwiązuje instalacja dodatkowego wentylatora z przodu obudowy, który tłoczy chłodne powietrze do wnętrza. W typowych obudowach ATX powietrze to trafia bezpośrednio w okolice karty graficznej, a następnie wędruje ku górze, by ostatecznie zostać usunięte z obudowy przez wentylator zasilacza.

Przepływ można dodatkowo wspomóc przez umieszczenie wentylatora na tylnej ścianie obudowy. Z reguły uzupełniające wentylatory mają wielkość 12 cm i są praktycznie bezgłośne, ponieważ pracują z niską prędkością obrotową.

Dobrze jest pamiętać o tym, że system chłodzenia pasywnego często jest dość rozbudowany, dlatego wymaga odpowiedniej ilości wolnego miejsca w obudowie. Jeżeli radiator jest umieszczony z przodu karty graficznej (od strony układu graficznego), to najczęściej zasłania sąsiadujący z kartą slot płyty głównej. Jeśli natomiast główne chłodzenie jest umieszczone z drugiej strony karty, może kolidować na przykład z chłodzeniem chipsetu płyty głównej albo wysokimi modułami pamięci.