Brak miejsca na C:!

Opisywane działania stanowią głęboką ingerencję w system. Redakcja ze starannością przygotowuje materiały, a publikowane porady testowane są na komputerach redakcyjnych. Jednak liczba możliwych konfiguracji i zestawów aplikacji jest tak duża, że nie sposób przewidzieć reakcji systemu w każdej sytuacji. Czytelnik musi mieć świadomość, że wszelkich zmian dokonuje na własną odpowiedzialność.

W artykule pokazujemy dwa sposoby przeniesienia plików. Pierwszy polega na pozostawieniu zainstalowanych programów w ich dotychczasowym położeniu (czyli najprawdopodobniej na dysku C: w folderze Program Files) i takim zmodyfikowaniu rejestru systemu, by każdy nowy program był automatycznie instalowany w nowo wskazanym miejscu, tzn. na bardziej pojemnym dysku twardym czy partycji.

Oprócz modyfikacji rejestru proponujemy zastosowanie innego triku. Polega on na skorzystaniu z obecnego w systemie plików NTFS (domyślnym w systemie Windows XP) mechanizmu punktów połączenia, zwanych też symlinkami, z ang. junction points. Dzięki nim można tworzyć foldery wirtualne, tzn. takie, które dla aplikacji wyglądają jak prawdziwe, chociaż przestrzeń zajmowana przez przechowywane w nich pliki pochodzi z innego dysku.

Sposób ten, jak każda modyfikacja rejestru, jest dość ryzykowny, dlatego pamiętaj o wykonaniu kopii zapasowej rejestru. Instrukcję jej wykonania znajdziesz w archiwalnym artykule zamieszczonym na krążku.

Mając uruchomiony system Windows, wciśnij skrót klawiszowy [Windows+R]. Pojawi się okno Uruchamianie. W polu tekstowym Otwórz wpisz polecenie regedit i kliknij OK.

W oknie Edytor rejestru, rozwijając gałęzie rejestru widoczne po lewej stronie, odnajdź i zaznacz kliknięciem katalog: HKEY_LOCAL_MACHINE\SOFTWARE\Microsoft\Windows\CurrentVersion

Przejdź na prawą stronę okna, odszukując wartości CommonFilesDir i ProgramFilesDir.

Kliknij dwukrotnie CommonFilesDir i w oknie Edytowanie ciągu w polu Dane wartości wpisz nową ścieżkę dostępu – w naszym przykładzie jest to Z:\Programy\Common. Oczywiście w systemie musi istnieć dysk o danej literze oraz wskazywane foldery na tym dysku; pamiętaj o ich utworzeniu przed modyfikacją rejestru) i kliknij OK. W analogiczny sposób edytuj wartość ProgramFilesDir.

Teraz zamknij okno Edytora rejestru i ponownie uruchom system Windows. Od tej pory każdy nowy program powinien być domyślnie instalowany w nowych folderach wskazywanych przez podane wartości rejestru. Zanim przystąpisz do modyfikowania rejestru systemowego, zapoznaj się jeszcze z uwagami zawartymi w ramce poniżej: „O czym trzeba pamiętać podczas modyfikacji rejestru Windows”.

• Nazwa utworzonych przez ciebie folderów, które mają być zastępcze dla domyślnych folderów Program Files oraz Common Files, jest całkiem dowolna, ale jeżeli instalujesz nie tylko polskojęzyczne oprogramowanie, to lepiej w nazwach nowych folderów nie używać polskich znaków.
• Modyfikacja rejestru nie powoduje przeniesienia domyślnego foldera Program Files. „Stary” folder wciąż będzie istniał na dysku systemowym (najczęściej jest to dysk C:), ale nie będzie się już rozrastał w trakcie instalowania jakiegokolwiek nowego programu, gdyż ten będzie umieszczony w nowym, wskazanym w wartościach rejestru, folderze.
• Jeżeli po ponownym uruchomieniu systemu rozwiniesz menu i zobaczysz „puste” ikony, kliknij po prostu taką ikonę. System powinien sam ustalić położenie danego programu i po ponownym rozwinięciu menu Start w miejscu „pustej” ikony powinna się pojawić właściwa. Niestety, sposób ten nie zadziała w przypadku programu Outlook Express. Jeżeli zatem odbierasz pocztę za pomocą tego programu, użyj metody przeniesienia foldera Program Files opisanej w warsztacie „Metoda druga – skorzystanie z punktów połączenia NTFS”.
• Pod żadnym pozorem nie usuwaj „starego” foldera Program Files umieszczonego na dysku systemowym. Choć nie będzie on uwzględniany przez nowe aplikacje, to wciąż z niego korzysta wiele komponentów i aplikacji instalowanych razem z Windows, jak np. Internet Explorer czy Windows Media Player.
• Niestety, z opisaną metodą wiąże się ryzyko dotyczące mechanizmu automatycznej aktualizacji Windows XP. Mechanizm Windows Update „zakłada”, mimo zmiany w rejestrze, że domyślnym folderem instalacji dla nowych aplikacji jest wciąż C:\Program Files (o ile system był instalowany na dysku C:). Rezultat trudno przewidzieć, ale bardzo możliwe, że automatycznie pobrana poprawka czy łata nie będzie mogła być poprawnie zainstalowana, nie zadziała, pojawią się błędy itp.

Przypisanie punktu połączenia do jakiegoś foldera czyni go na danym dysku niejako folderem wirtualnym (mającym objętość zero bajtów), gdy tymczasem faktycznie zajmuje on miejsce na innym dysku. Jest to rozwiązanie bezpieczne, gdyż wszystkie nowo instalowane aplikacje będą nadal instalowane w domyślnym folderze C:\Program Files, ale folder ten będzie już folderem wirtualnym, mającym swój fizyczny odpowiednik w innym miejscu. W ten sposób bez modyfikacji struktury folderów i związanego z tym ryzyka likwidujesz zagrożenie brakiem miejsca na dysku systemowym.

Kliknij dwukrotnie ikonę linkmagic lub wybierz opcję instalacji za pośrednictwem menu naszego krążka.

W oknie kreatora instalacji dwukrotnie kliknij przycisk Next. Następnie, w etapie dotyczącym docelowego miejsca instalacji zmień domyślne ustawienie na jakikolwiek inny folder i kliknij Next jeszcze dwukrotnie, po czym kliknij Install.

Po przekopiowaniu plików przez instalator pozostaw domyślnie zaznaczone pole Launch Junction Link Magic i kliknij Finish.

Folder, który ma być punktem połączenia, musi spełniać dwa warunki: znajdować się na dysku/partycji z systemem plików NTFS (ponieważ NTFS to domyślny system plików Windows XP, więc ten warunek masz najprawdopodobniej spełniony) oraz powinien być pusty. Niestety, folder Program Files nie jest pusty, więc pierwszym etapem działań będzie przeniesienie jego zawartości do nowego foldera dla programów. Nie uda ci się to w normalnie uruchomionym systemie, zatem uruchom Windows w trybie awaryjnym. Podczas uruchamiania komputera przytrzymaj klawisz [Ctrl] i gdy pojawi się menu uruchomieniowe, wybierz Tryb awaryjny.

Wybierz system operacyjny do uruchomienia. W naszym przykładzie jest to Microsoft Windows XP Home Edition i poczekaj, aż system się uruchomi. Jeżeli zobaczysz okno z komunikatem, zamknij je, klikając Tak.

Otwórz okno Mój komputer i z menu Narzędzia wybierz Opcje folderów. W oknie Opcje folderów wejdź do zakładki Widok. Odznacz pole Ukryj chronione pliki systemu operacyjnego i zaznacz opcję Pokaż ukryte pliki i foldery. Kliknij OK.

Otwórz okna foldera C:\Program Files oraz foldera docelowego (tego, do którego chcesz przenieść zawartość Program Files). Zaznacz wszystkie elementy w oknie źródłowym i przeciągnij, wciskając prawy klawisz myszki, do foldera docelowego. Gdy puścisz prawy klawisz myszki, zobaczysz menu kontekstowe. Wybierz z niego Przenieś tutaj.

Zobaczysz komunikat Common Files. Potwierdź informację, klikając Tak. Gdy zobaczysz podobne komunikaty, także je potwierdzaj, dopóki cała zawartość foldera Program Files nie zostanie przeniesiona do nowej lokalizacji. Gdy pliki zostaną przeniesione, nie wyłączaj ani nie restartuj komputera!

Uruchom program Junction Link Magic, wywołując jego skrót z menu Start. Program nie mógł być zainstalowany w folderze Program Files, ponieważ folder ten właśnie przeniosłeś w nowe miejsce i na razie wszystkie skróty do niego są „martwe”. Po wyświetleniu się głównego okna programu system jest sprawdzany pod kątem istniejących już na dysku punktów połączeń (najprawdopodobniej nie masz żadnego). Gdy skanowanie się zakończy, kliknij przycisk Create.

W oknie Create junction point, w sekcji Junction point wskaż folder Program files. Natomiast w sekcji Destination wskaż docelowy folder dla programów – może on mieć dowolną nazwę, w naszym przykładzie jest to folder Programy Z:. Kliknij przycisk Create, a następnie w oknie Confirmation potwierdź działanie, klikając Tak.

W oknie głównym programu, w tabeli, zobaczysz nowy wpis dotyczący utworzonego właśnie punktu połączenia. Kliknij Close. Aby upewnić się, że punkt połączenia został ustawiony prawidłowo, kliknij dwukrotnie folder Program Files – powinien zawierać wszystkie pliki, które przeniosłeś. Oczywiście nie istnieją one fizycznie na dysku C:, lecz w nowym folderze, ale dla systemu i działających w nim aplikacji nic się nie zmienia. Możesz już ponownie uruchomić system w normalnym trybie.

Uwaga! Jeżeli program Junction Link Magic nie chce utworzyć punktu połączenia, usuń pusty folder Program Files i utwórz ponownie w tym samym miejscu folder o tej samej nazwie (Program Files). Następnie powtórz proces tworzenia punktu połączenia.

Od momentu utworzenia punktu połączenia przyrost objętości na dysku C: (domyślnej lokalizacji foldera Program Files) będzie wyłącznie wirtualny, gdyż pliki de facto będą gromadzone na innym dysku we wskazanym przez punkt połączenia folderze. Pamiętaj, by absolutnie nie kasować niczego z nowo ustawionego foldera, gdyż będzie to równoznaczne z usunięciem tego z foldera Program Files! Tym sposobem skutecznie i bezpiecznie zmieniłeś lokalizację foldera dla aplikacji Windows.

Za pomocą punktów połączenia możesz przenosić nie tylko folder Program Files. Opisany przez nas sposób zmiany miejsca wymienionego foldera możesz zastosować do dowolnego innego foldera systemowego. Pamiętaj tylko o dwóch warunkach. Folder, który chcesz „zwirtualizować” i przenieść za pomocą punktu połączenia do innej lokalizacji, musi być na dysku/partycji NTFS oraz musi dać się opróżnić (czyt. jego zawartość powinna być przeniesiona do nowej lokalizacji przed ustawieniem punktu połączenia).