Do grafiki i fotografii

GIMP jest rozpowszechniany na licencji GNU GPL (wolne i otwarte oprogramowanie). Dzięki pracy na warstwach możesz przygotowywać rozbudowane i zaawansowane projekty graficzne, a dostępne filtry i narzędzia do modyfikacji obrazu podkreślą bogactwo możliwości tej aplikacji. Z GIMP-em przygotujesz rozmaite projekty – od prostych, jak napisy trójwymiarowe, banery, awatary i nieskomplikowane animacje, przez prace średnio zaawansowane, jak wizytówki, ulotki, layouty stron internetowych, aż po zaawansowane fotomontaże z elementami profesjonalnego retuszu fotografii. W internecie znajdziesz wiele dodatkowych wtyczek (tzw. pluginów), które rozszerzą możliwości programu.

W pierwszej części kursu omawiamy poszczególne elementy interfejsu i pokazujemy, jak sprawnie korzystać z dostępnych narzędzi. W usprawnieniu pracy pomogą skróty klawiszowe (ramka po prawej). Po poznaniu głównego okna programu zachęcamy do przygotowania własnych, efektownych napisów i elementów graficznych na fora dyskusyjne. Dzięki tym warsztatom nauczysz się pracy na warstwach.

Standardowe skróty możesz rozszerzyć o własne konfiguracje klawiszowe. Masz do dyspozycji specjalny edytor, w którym sam zdefiniujesz skróty do opcji, do których potrzebujesz mieć szybki dostęp.

W oknie głównym kliknij kolejno Edycja i Preferencje.

Otworzy się okno Preferencje. Z drzewa kategorii wybierz pozycję Interfejs i kliknij przycisk Konfiguruj skróty klawiszowe.

Teraz w okienku Konfiguracja skrótów klawiszowych wybierz odpowiednią pozycję i zdefiniuj dla niej własny skrót. Możesz się posługiwać kombinacjami z klawiszem [Ctrl] lub [Shift]. Jeżeli przygotujesz skrót, który już istnieje, program wyświetli informację z pytaniem, czy chcesz nadpisać istniejącą już kombinację klawiszową czy ponownie utworzyć nowy skrót.

Symbolem darmowego programu jest sympatyczny kojot Wilber, który z upływem lat zmieniał swój wygląd. Pierwotna wersja maskotki opracowana przez Tuomasa Kuosmanena stała się oficjalnym logo aplikacji i powstała właśnie w GIMP-ie.

Jeżeli jesteś przyzwyczajony do interfejsu Photoshopa lub wolisz tryb pracy w jednym oknie, skorzystaj z bezpłatnego dodatku GIMPshop, który został opracowany przez Next New Networks. Modyfikację interfejsu pobierzesz ze strony producenta http://GIMPshop.com

Podczas pracy z GIMP-em przydadzą się skróty klawiszowe, które ułatwią dostęp do najpopularniejszych funkcji oraz przyspieszą powtarzane najczęściej czynności. Wybraliśmy skróty najbardziej przydatne:

Praca z plikami
[Ctrl]+[N] – tworzenie nowego obrazu
[Ctrl]+[O] – otwieranie obrazu
[Ctrl]+[D] – powielanie obrazu
[Ctrl]+[M] – łączenie warstw
[Ctrl]+[P] – drukowanie pliku
[Ctrl]+[S] – zapisywanie obrazu/projektu
[Ctrl]+[Q] – zamykanie programu

Praca na warstwach
[Shift]+[Ctrl]+[N] – nowa warstwa
[Shift]+[Ctrl]+[D] – powielanie warstwy
[Page Up] – poprzednia warstwa
[Page Down] – następna warstwa
[Shift]+[R] – obracanie obiektu
[Shift]+[Ctrl]+[O] – przesuwanie obiektu

Praca z dokami
[Ctrl]+[L] – warstwy
[Shift]+[Ctrl]+[B] – pędzle
[Shift]+[Ctrl]+[P] – desenie
[Ctrl]+[G] – gradienty
[Alt]+[F4] – zamykanie bloku/okna

Praca z przybornikiem
[R] – zaznaczenie kwadratowe
[E] – zaznaczenie eliptyczne
[F] – zaznaczenie odręczne
[U] – zaznaczenie rozmyte
[Shift]+[O] – zaznaczanie według koloru
[I] – inteligentne nożyce
[B] – ścieżki
[O] – pobieranie koloru
[M] – przesunięcie
[Shift]+[C] – kadrowanie
[Shift]+[R] – obracanie obiektu
[Shift]+[T] – skalowanie obiektu
[Shift]+[S] – nachylanie obiektu
[Shift]+[P] – perspektywa
[Shift]+[F] – odbicie
[T] – tekst
[Shift]+[B] – wypełnienie
[L] – gradient
[N] – ołówek
[P] – pędzel
[Shift]+[E] – gumka
[A] – aerograf
[K] – stalówka
[C] – klonowanie
[H] – łatka
[S] – rozsmarowywanie
[Shift]+[D] – rozjaśnianie/przyciemnianie
[Shift]+[U] – rozmywanie
[D] – domyślne kolory
[X] – zamiana kolorów

Instalacja programu przebiega standardowo. Wejdź na stronę www.gimp.org. Następnie kliknij odnośnik DOWNLOADS. Po zakończeniu instalacji uruchom program, klikając dwukrotnie ikonę GIMP 2 na pulpicie lub uruchamiając aplikację GIMP z menu Start. W pierwszym warsztacie utworzymy dwa obrazy z napisami. Jeden zwykły tekst z efektem lustrzanego odbicia, drugi – dający efekt trójwymiarowego tekstu. Zacznij od przygotowania nowego obrazu.

Przed rozpoczęciem prac nad nowym projektem musisz utworzyć nowy obraz z odpowiednimi parametrami. Ustal, jakie wymiary ma mieć twój projekt oraz jaką rozdzielczość dpi. W ten sposób za każdym razem utworzysz nowy obraz.

W menu Plik kliknij opcję Nowy i w oknie Utworzenie nowego obrazu, w sekcji Wymiary obrazu, w polach Szerokość i Wysokość wpisz dowolnie wybrane wymiary. Możesz skorzystać z jednego z gotowych szablonów, rozwijając listę Szablon.

Kliknij + obok napisu Zaawansowane opcje. Rozwiną się dodatkowe opcje. Jeżeli przygotowujesz plik na potrzeby druku, np. wizytówkę lub ulotkę, zmień rozdzielczość dpi: w polach Rozdzielczość X i Y wpisz 300. W naszym przykładzie tworzenia napisu pozostawiamy te parametry bez zmian, tj. 72 dpi. Na rozwijanej liście Przestrzeń kolorów masz domyślnie wybraną opcję Kolory RGB, którą możesz zastąpić jedynie odcieniami szarości. Program nie obsługuje przestrzeni barw CMYK, dlatego w przypadku projektów wymagających takiej kolorystyki możesz sięgnąć po dodatkową wtyczkę SEPARATE+, która wyeksportuje plik RGB do CMYK za pomocą profili kolorów. Pobierzesz ją spod adresu http://pcformat.pl/u/328.

Z listy Wypełnienie wybierz odpowiedni kolor wypełniający twój projekt. Pozostaw domyślny wybór, ale dla innych projektów, takich jak wizytówki czy layout dla strony WWW, zalecamy wybranie z listy opcji Przezroczysta. Taki wybór pozwoli na przygotowanie plików z przezroczystym tłem, które przydadzą się szczególnie w tworzeniu projektów na potrzeby stron internetowych. W trakcie pracy nad projektem będziesz mógł zmienić kolor tła, dodając nową warstwę z dowolnie wybranym przez siebie kolorem. Aby utworzyć nowy projekt, kliknij OK.

Na przykładzie napisu PC Format pokazujemy, jak przygotować jego odbicie lustrzane i efekt przenikania odbicia. W podobny sposób możesz przygotować odbicia innych elementów, na przykład zdjęć.

W oknie roboczym wybierz z przybornika ikonę Tekst lub skorzystaj z klawisza [T]. Następnie kliknij kursorem myszy w dowolnym miejscu na projekcie i rozpocznij wpisywanie tekstu. W trakcie wpisywania wyświetli się okienko formatowania tekstu. Możesz w nim zmienić krój czcionki, jej rozmiar oraz kolor, klikając kwadracik wypełniony kolorem:

Posługując się ikoną Przesunięcie, ustaw warstwę z tekstem w centralnej pozycji na projekcie, z lekkim przesunięciem ku górnej krawędzi. Pamiętaj, że będziesz tworzyć dodatkową warstwę, na której będzie widoczne odbicie tekstu – wypełni ono obszar roboczy.

W oknie warstw kliknij prawym przyciskiem warstwę z tekstem i z menu wybierz Duplikuj warstwę. Po krótkiej chwili zobaczysz kolejną warstwę, w naszym przykładzie jest to PC Format #1.

Teraz z menu Warstwa wybierz kolejno Przekształcenie i Odbij pionowo, a następnie, posługując się ikoną do pozycjonowania obiektu Przesunięcie, ustaw warstwę z odbitym tekstem przy dolnej krawędzi tekstu głównego. Tekst nie musi się idealnie stykać, może zostać delikatna przerwa. Na razie powinieneś uzyskać taki efekt jak na poniższym obrazku.

Z przybornika wybierz narzędzie Gradient. Następnie, klikając kwadracik z kolorem pierwszoplanowym, ustaw barwę odpowiednią do tła, w naszym przykładzie jest to biel, i przesuń kursorem myszy wzdłuż odbitego tekstu. Czynność tę powtarzaj metodą prób i błędów do momentu uzyskania odpowiedniego efektu odbicia.

Następnie zmień kolor gradientu na kolor alfa. W tym celu z menu Kolory wybierz Zamiana koloru na alfę i w otwartym okienku po zaakceptowaniu podglądu kliknij OK.

W oknie z warstwami zmniejsz krycie warstwy, na przykład na 60,0. Efekt końcowy w naszym przykładzie wygląda tak:

W tym warsztacie pokazujemy, jak zmodyfikować dowolny tekst w taki sposób, aby napis sprawiał wrażenie trójwymiarowego.

Utwórz nowy obraz, postępując według kroków 1–3 warsztatu „Tworzenie trójwymiarowego obrazu”. W naszym przykładzie utworzyliśmy obraz 800x600 pikseli o rozdzielczości 72 dpi i z czarnym wypełnieniem tła.

Z przybornika wybierz narzędzie Tekst i w obszarze roboczym wpisz dowolny tekst, a następnie odpowiednio go ustaw, posługując się narzędziem Przesunięcie. Aby efekt był wyraźny, zalecamy utworzenie napisu w innym kolorze niż czarny. W naszym przykładzie napis wygląda tak:

Teraz utwórz nową warstwę, posługując się skrótem klawiszowym [Ctrl]+[Shift]+[N]. Za pomocą ikony Wypełnienie kubełkiem z przybornika wypełnij całą warstwę kolorem białym. Następnie utwórz kopię warstw z napisem, umieszczając je nad warstwą z białym tłem. Okno warstw powinno wyglądać tak:

Możesz wyłączyć widoczność warstw, klikając ikonę z symbolem oka obok każdej z nich. Pozostaw na razie widoczne tylko dwie warstwy – z czarnym tłem i napisem. Zmodyfikuj kolor pierwszej od dołu warstwy tekstowej, nadając napisom biały kolor. Następnie kliknij prawym przyciskiem myszy tę warstwę z tekstem (warstwa tekstowa z napisem „komputer”) i wybierz z menu Połącz w dół.

Pozostając na połączonej warstwie tekstowej z tłem, wybierz z menu Filtry kolejno Rozmycie i Rozmycie Gaussa.

Następnie w oknie Rozmycie Gaussa, w sekcji Promień rozmycia, w obu polach wpisz 15 i kliknij OK.

Włącz widoczność wszystkich warstw. Teraz dla pozostałych warstw tekstowych wykonaj następujące operacje. Klikając prawym przyciskiem myszy warstwę z tekstem komputer #1, wybierz Dopasuj warstwę do wymiarów obrazu. Potwórz tę czynność dla drugiej warstwy tekstowej. Po wprowadzeniu zmian okno warstw powinno wyglądać tak:

Pozostając na warstwie z symbolem #1, wybierz z menu Filtry kolejno Odwzorowania i Mapa wypukłości. W oknie Mapa wypukłości z listy Mapa wypukłości wybierz warstwę z tłem i rozmyciem, w naszym przykładzie Tło-17, a z listy Typ mapowania wybierz opcję Sinusoidalny. Następnie ustaw suwak Głębia na pozycję 8 oraz suwak Otaczające na 120. Dodatkowo zaznacz opcję Wzmocnienie ciemnych kolorów i kliknij OK.

Pozostając na tej samej warstwie, wybierz z menu Filtry kolejno Odwzorowania i Odwzorowanie obiektu. W nowo otwartym oknie z rozwijanej listy Obiekt docelowy wybierz Płaszczyzna i zaznacz opcje Przezroczyste tło, zmieniając jednocześnie suwak Głębia na pozycję 3,0. Pozostając w tym oknie, przejdź jeszcze do zakładki Ułożenie i w sekcji Obrót zmień suwak Z na pozycję -50,0. Kliknij OK.

W oknie warstw zaznacz warstwę z symbolem #2 i powtórz ostatnią operację na filtrach, posługując się klawiszami [Ctrl]+[F]. Efekt powinien być taki:

Z menu Filtry wybierz kolejno Odwzorowania i Mapa wypukłości. Z listy Mapa wypukłości wybierz ...mputer#12-12, a z listy Typ mapowania wybierz Liniowy i kliknij OK.

Powiel warstwę z symbolem #1 i przesuń ją w oknie warstw nad warstwę z kopią tła. Z przybornika wybierz narzędzie Przesunięcie. Posługując się strzałką w dół na klawiaturze, przesuń warstwę o jeden piksel w dół. Następnie powiel przesuniętą przed chwilą warstwę i przesuń ją również o 1 piksel w dół. Czynność tę powtórz przynajmniej 10 razy. Okno warstw powinno wyglądać tak jak na poniższym obrazku, a efekt powinien być taki:

Zaznacz ostatnią powieloną warstwę z tekstem (w naszym przykładzie z symbolem #11) i z menu Filtry wybierz Światło i cień oraz Rzucanie cienia. W oknie Script-Fu: Rzucanie cienia ustaw Przesunięcie X i Przesunięcie Y na 1 i suwak Krycie na 80, po czym kliknij OK. Dodawanie cienia możesz powtórzyć z innymi parametrami. Dla pola Przesunięcie X wpisz wartość 5, dla Przesunięcie Y wpisz 3, Promień rozmycia ustaw na 10, a suwak Krycie na 40. Efekt końcowy w naszym przykładzie wygląda tak jak poniżej. W podobny sposób możesz tworzyć efekt 3D innych obiektów, również zdjęć i kształtów.

Jeżeli chcesz mieć możliwość edycji pliku na warstwach, musisz je zapisać w odpowiednim dla GIMP-a formacie. Pokazujemy, jak to zrobić, a także, jak wyeksportować plik do formatu JPG.

Z menu Plik wybierz opcję Zapisz jako. W oknie Zapis obrazu w polu Nazwa nadaj nazwę swojemu projektowi. Następnie wskaż lokalizację, w której chcesz zapisać plik, i kliknij przycisk Zapisz. W naszym przykładzie napis01.xcf. Rozszerzenie .xcf to format zapisu plików w GIMP-ie.

Jeżeli chcesz wyeksportować plik na przykład do formatu JPG, GIF lub PNG, z menu Plik wybierz Wyeksportuj do.

W oknie Eksport obrazu wpisz nazwę dla pliku i wskaż lokalizację zapisu. Z rozwijanej listy Wszystkie obrazy wybierz dowolny format wyjściowy, na przykład Obraz JPEG, i kliknij Wyeksportuj.

Nieodłącznym elementem forów dyskusyjnych są różnego rodzaju emblematy, dzięki którym łatwiej zyskać rozpoznawalność wśród społeczności. Pokazujemy, jak zrobić własny avatar i userbar.

W większości przypadków avatar ma format kwadratu. Jego dopuszczalne wymiary różnią się w zależności od forum i jego regulaminu oraz limitów. Przygotujemy większy obrazek, który w razie potrzeby bez problemu przeskalujesz.

Na początku utwórz plik o wymiarach 120 na 120 pikseli i o rozdzielczości 72 dpi.

Głównym elementem avatara zazwyczaj jest jakaś grafika, fragment zdjęcia lub obrazu. Przygotuj odpowiedni plik graficzny (możesz wyszukać obrazki w wyszukiwarce Google) i wczytaj plik obrazu z menu Plik, wybierając Otwórz jako warstwy.

W oknie Otwarcie obrazu wskaż plik, który posłuży jako tło awatara, i kliknij przycisk Otwórz.

Kombinacją klawiszy [Shift]+[T] aktywuj narzędzie do skalowania obrazu i przytrzymując wciśnięty klawisz [Ctrl], złap za jeden z rogów obrazu. Rozpocznij skalowanie, dopasowując rozmiar do przyjętego formatu avatara. Na koniec, wciskając klawisz [M], ustaw odpowiednio obraz w obszarze roboczym.

Możesz dodać efekty do zdjęcia. W tym celu kliknij prawym przyciskiem myszy na obszarze roboczym i z menu kontekstowego wybierz na przykład kolejno: Filtry, Artystyczne i Lekki żar.

W oknie Lekki żar ustaw według uznania poszczególne parametry i kliknij OK. W naszym przykładzie:

Możesz dodać swój podpis, będący nickiem używanym na danym forum. W tym celu z przybornika wybierz narzędzie do wstawiania tekstu i wpisz dowolny tekst w obszarze roboczym, np. Alvaro.

Aby dodać cień do warstwy z napisem, wybierz z menu Filtry opcje Światło i cień i Rzucanie cienia, po czym w nowo otwartym oknie ustaw parametry. Kliknij OK.

Korzystając z kombinacji klawiszy [Ctrl]+[S], zapisz swój projekt w GIMP-ie lub za pomocą kombinacji [Ctrl]+[E] wyeksportuj plik do formatu JPG.

W zależności od własnych potrzeb do wykonania paska użytkownika możesz posłużyć się różnymi obrazkami z internetu, które połączysz ze sobą za pomocą GIMP-a. Możesz też zrobić klasyczny userbar, korzystając z dostępnych narzędzi programu. Pokazujemy, jak taki plik wykonać.

Userbar ma charakterystyczne i stałe wymiary, dlatego na początku przygotuj nowy obraz z przezroczystością o wymiarach 350 na 19 pikseli:

Z przybornika wybierz narzędzie Gradient i dobierz kolory, modyfikując je po kliknięciu na jednym z dwóch kwadratów. Teraz w okienku Gradient z listy Kształt wybierz Liniowy. Następnie przeciągnij kursorem myszy po obszarze roboczym, aby wykonać tło przechodzące między dwoma odcieniami kolorów.

Uaktywnij okno z deseniami, korzystając z kombinacji klawiszy [Shift]+[Ctrl]+[P], i wybierz jedną z dostępnych tekstur, np. StripesFine.

Utwórz nową warstwę, klikając ikonę Nowy w panelu Warstwy - Desenie i z przybornika wybierz narzędzie Wypełnienie kubełkiem. W okienku opcji narzędzia zaznacz Wypełnienie desenia i kliknij na obszarze roboczym, aby wypełnić warstwę. Następnie w panelu Warstwy - Desenie, w sekcji Krycie możesz wpisać np. 15. Oto uzyskany efekt:

Wczytaj obraz z grafiką (w naszym przykładzie logo magazynu PC Format), klikając Plik i Otwórz jako warstwy. W nowym oknie wskaż plik z obrazem. Podobnie jak w przykładzie tworzenia avatara przeskaluj i ustaw wczytany obraz.

Dodaj warstwę z tekstem i korzystając z narzędzia Tekst, wpisz np. PC Format reader. Ustaw odpowiedni font, wielkość i kolor, a następnie ustaw tekst. Możesz jeszcze dodać efekt cienia. Robisz to w podobny sposób jak przy tworzeniu userbara. Aby zapisać plik, wciśnij klawisze [Ctrl]+[S]. Z kolei w celu wyeksportowania pliku do JPG wciśnij na klawiaturze [Ctrl]+[E]. Nasz userbar wygląda tak: