Idealne zdjęcia z wakacji

Lato sprzyja fotografowaniu. Niezapomniane chwile z rodzinnych wyjazdów, przygody na szlaku podczas leśnego wypadu z przyjaciółmi, wycieczka rowerowa za miasto czy nawet wyjście z dziećmi do zoo – wszystko to aż chce się zatrzymać w kadrze. Niestety nie zawsze wychodzi to idealnie, a nikt nie lubi mieć na dysku tysięcy byle jakich zdjęć.

Zamiast jednak wydawać kilkaset złotych na profesjonalny program do retuszu, możesz z powodzeniem wykorzystać darmowego PhotoDemona. Nie tylko pomoże ci on dopasować kolory, poprawić kontrast i jasność fotografii, ale także odpowiednio je wykadrować, a nawet nałożyć ciekawe filtry bądź efekty graficzne.

Wywołanie lub wydrukowanie setek zdjęć z wakacyjnych wyjazdów może być trudne i kosztowne, ale warto pokusić się o uwiecznienie przynajmniej kilku najciekawszych. Papierowe zdjęcia są odporne na typowe problemy elektronicznych odpowiedników, nie straszne im awarie komputera czy karty pamięci, nie musisz ich szukać na dyskach czy pendrive’ach i czasem po prostu dobrze móc je wziąć do rąk. Dlatego zachęcamy do druku fotografii, bo przy niewielkiej ich liczbie kosztuje to naprawdę niewiele.

Właściwa kompozycja jest sprawą kluczową. Czasami niezbyt udane ujęcie da się uratować za pomocą prostego przycięcia zdjęcia i przesunięcia kadru. Przy okazji można też dokonać korekcji ekspozycji, koloru i kontrastu.

Program PhotoDemon nie wymaga instalacji. Wystarczy rozpakować zawierające go archiwum do wybranego katalogu, a następnie, korzystając z systemowego eksploratora, wejść do otrzymanego folderu PhotoDemon i dwukrotnym kliknięciem pliku PhotoDemon uruchomić aplikację.

Gdy na ekranie pojawi się już główny panel programu, kolejnym krokiem będzie załadowanie zdjęcia, które ma zostać poddane korekcie. Zgodnie z wyświetlanym w oknie komunikatem Drag an image onto this space możesz to zrobić na dwa sposoby – albo klikając ikonę z symbolem folderu i za pomocą systemowego eksploratora wybierając interesującą cię fotografię, albo przeciągając ów plik graficzny z lokalizacji źródłowej prosto do okna programu.

Chwilę później wybrane zdjęcie wyświetli się w obszarze podglądu. Jego rozmiary zostały automatycznie dopasowane do wielkości okna. Świadczy o tym ikona ze strzałeczkami umieszczona przy dolnej krawędzi głównego panelu. Aby powiększyć lub pomniejszyć oglądany obszar, możesz posłużyć się narzędziami (1). Wyświetlana jest też aktualna rozdzielczość korygowanej fotografii (2).

Aby przyciąć i wykadrować obraz, przy okazji pozbywając się z niego niepotrzebnych elementów, naciśnij widoczną w lewym pasku narzędziowym ikonę zaznaczania, po czym, upewniwszy się, że wybraną opcją prezentacji jest Lightbox, wciśnij lewy klawisz myszki i zaznacz interesujący cię wycinek zdjęcia. Zawsze możesz poprawić zaznaczenie, chwytając myszką jedną z jego krawędzi i przeciągając ją wedle uznania.

Do ustawienia odpowiadającej ci kompozycji zdjęcia potrzebujesz jedynie myszki. Ustaw jej kursor nad stworzoną ramką i, przytrzymując lewy klawisz, tak manipuluj zaznaczonym obszarem, by nowe ujęcie nabrało nieco dynamiki. Na koniec pozostało już tylko wycięcie wskazanego fragmentu fotografii za pomocą rozwijanego menu Image i ukrytej tam opcji Crop to selection.

Wykadrowane przed chwilą ujęcie możesz jeszcze lekko podrasować przed zapisaniem. Służące do tego celu narzędzia pojawią się u dołu okna po kliknięciu widocznej w lewym zasobniku ikony z suwakami. Manipulując umieszczonymi tu suwakami, dokonasz korekcji ekspozycji (4), poprawisz kontrast (5), wyostrzysz obraz (6), wzmocnisz kolory (7), a także ręcznie ustawisz balans bieli (8). Pamiętaj, że jeśli nie jesteś zadowolony z efektów tych modyfikacji, w każdej chwili możesz przywrócić neutralne ustawienia wszystkich suwaków. Wystarczy kliknąć przycisk z niebieskimi strzałeczkami.

Dużo prostszym sposobem na szybkie poprawienie fotek jest użycie wbudowanych trybów autokorekty. Oprócz nich PhotoDemon pozwala wykorzystać mocniej ingerujące w obraz mechanizmy automatycznego ulepszania zdjęć.

Jeśli chcesz zastosować automatyczną korektę na wybranej wcześniej fotografii, skorzystaj z menu Adjustments. Znajdziesz tu pozycję Auto correct, której rozwinięcie ujawni trzy tryby autokorekty. Pierwszy tryb ożywia i wyostrza kolory, przy okazji neutralizując ewentualne przebarwienia, drugi – poprawia jasność i kontrast obrazu, trzeci zaś, najmocniej ingerując w zdjęcie, oprócz podniesienia kontrastu poprawia ekspozycję, podkreślając cienie i poszczególne barwy. Wybór dowolnego trybu spowoduje momentalne zmodyfikowanie obrazu, a efekty zmian pojawią się na podglądzie.

W podobny sposób aktywujesz zautomatyzowane tryby ulepszania zdjęć Auto enhance. O ile autokorekta służy jedynie do poprawienia fotografii, o tyle ta funkcja potęguje efekt, znacznie mocniej podbijając zarówno kontrast, jasność, jak i kolory. W rezultacie wynik końcowy może być mocno wyidealizowany, a w niektórych wypadkach obraz może zacząć wyglądać nienaturalnie.

Zakres dostępnych w programie filtrów, efektów specjalnych i narzędzi, w tym możliwość pracy na warstwach, pozwala na znacznie głębszy retusz zdjęć. Zważywszy jednak na to, że są to dość skomplikowane w obsłudze funkcje, a w programie próżno szukać jakiegokolwiek samouczka czy pliku pomocy, korzystanie z nich może być nieco utrudnione, przynajmniej dla mniej doświadczonych użytkowników.

Jeśli fotografia, którą chcesz poddać obróbce, wykonana została z użyciem techniki HDR (High Dynamic Rage), program wykryje to już podczas jej wczytywania. Wówczas też, z uwagi na zbyt dużą skalę tonalną i konieczność przeskalowania takiego zdjęcia do prostszego formatu, zostaniesz poproszony o wybranie jednego z czterech szablonów (1), których ustawienia możesz jeszcze sam doprecyzować (2).

Naciśnięcie OK zainicjuje proces transformacji. Pamiętaj, że do programu możesz też załadować większą liczbę zdjęć. Ich miniatury wyświetlone w górnej części obszaru roboczego ułatwią szybkie przełączanie się pomiędzy obrazami i jednoczesną pracę na wielu elementach.

Dostępne w programie efekty specjalne znajdziesz pogrupowane według kategorii w rozwijanym menu Effects. Decydując się na użycie wybranego efektu, wskaż go myszką, np. wybierając Oil paintong (ten efekt służy do przemienienia fotografii w obraz olejny), po czym w nowo wyświetlonym oknie zdefiniuj parametry efektu za pomocą suwaków brush size i detail.

Zwróć uwagę na niewielki odnośnik show original image i ikonę z lupką. Odnośnik pozwoli ci szybko przełączać podgląd pomiędzy oryginalnym zdjęciem a zmodyfikowanym obrazem, ikona zaś posłuży do przybliżenia wybranego wycinka zdjęcia. By zastosować zmiany, wystarczy nacisnąć przycisk OK.

Jedną z nieocenionych zalet programu PhotoDemon jest tzw. przetwarzanie wsadowe, czyli jednoczesne automatyczne modyfikowanie wielu parametrów całej serii zdjęć – od ich nazw, poprzez docelową rozdzielczość, po automatyczną korektę ekspozycji i jasności. Co więcej, przeprowadzenie takiej operacji jest niezwykle proste. Wystarczy kliknąć Batch process, aby uruchomić przygotowanego z myślą o funkcjonalności kreatora, który w kilku krokach pomoże skonfigurować wszystkie parametry i zainicjować przetwarzanie.

Samodzielne drukowanie zdjęć daje możliwość dowolnego eksperymentowania z formatami, kolorami, nośnikami itd. Większość drukarek obsługuje format A4, ale są i takie, które pozwalają drukować w formacie A3. Możesz sprawdzić, jak wygląda druk czarno-biały czy sepia, robić wydruki na papierze błyszczącym lub matowym.

Samodzielne przygotowywanie zdjęć do druku i samo drukowanie jest niestety czasochłonne. Jest też drogie, wydruk zdjęcia 10x15 cm może kosztować około złotówki, natomiast A4 – kilka złotych. Większość kosztów generuje atrament, więc jeśli myślisz poważnie o druku zdjęć, zwróć uwagę na niestandardowe rozwiązania.

Producentem, który wychodzi naprzeciw potrzebom osób drukujących naprawdę dużo, jest Epson. Rozwiązanie Ink Tank System jest stosowane w kilkunastu obecnie sprzedawanych modelach drukarek, a polega na zasilaniu drukarki tuszami lanymi z buteleczek o pojemności 70 ml. Cena każdego z czterech kolorów to około 30 zł, a zestaw wystarcza na wydruk około 1000 zdjęć 10x15 cm, co oznacza koszt rzędu kilkunastu groszy za zdjęcie. Używasz oryginalnego tuszu, a rozwiązanie jest bardzo proste w eksploatacji.

Ceny drukarek z ITS nie są niskie – najsłabsza z nich (L130) kosztuje około 500 zł, a najtańsza sześciokolorowa (L800) – nieco ponad 1000 zł. Niestety, jeśli chcesz drukować tanio, powinieneś zainwestować w droższy sprzęt.

Rozwiązaniem podobnym, ale dostępnym dla urządzeń wszystkich producentów, są systemy stałego zasilania tuszem, tzw. CISS. Można montować je samodzielnie – artykuł na ten temat znajdziesz pod adresem http://pcformat.pl/u/2236. Zestawy CISS kosztują od 50 do kilkuset złotych, 100 ml atramentu kosztuje około 10 zł. Jest to więc rozwiązanie tanie w zakupie, ale także w eksploatacji, bo pojedyncze zdjęcie 10x15 cm może kosztować kilka groszy.

Niestety uzyskany efekt zależy od jakości tuszu (na pewno nie jest to jakość Epsona), a całość bywa kłopotliwa w eksploatacji. Rurki zapowietrzają się albo tusz wylewa się do drukarki.

Trzecim rozwiązaniem, które być może okaże się wystarczająco tanie i wystarczająco wygodne, są zamienniki oryginalnych kartridżów. Pojedyncze zdjęcie 10x15 cm nie będzie kosztować 1,50 zł, lecz ułamek tej kwoty. Dlatego już na etapie zakupu drukarki warto zastanowić się nad możliwością wykorzystywania alternatywnych materiałów – pod tym względem nadal najlepszym wyborem są urządzenia firmy Brother, mimo że kartridże do nich mają mniejszą pojemność niż kiedyś, a producent stosuje w zabezpieczenia elektroniczne.

Nawet bardzo dobra drukarka i najlepszy tusz nie potrafi zapewnić tak szerokiej palety barw jak monitor. To samo dotyczy kontrastu, czyli różnicy między bielą a czernią. Zwróć uwagę, że nawet biel papieru fotograficznego jest inna niż biel ekranu. Dlatego wydruk nigdy nie będzie wyglądał tak samo, jak zdjęcie na monitorze, a tym bardziej jak rzeczywisty obraz – nie ma na to najmniejszych szans.

Jednak dysponując profilem kolorystycznym urządzenia, na którym będziesz drukować zdjęcia, możesz zobaczyć, jak będą one wyglądały na papierze. Więcej informacji na ten temat znajdziesz pod adresem http://pcformat.pl/u/2238.

W przypadku monitora w zasadzie wymagana jest kalibracja urządzenia, ale w warunkach domowych jest ona trudna, bo trzeba dysponować kosztownym zestawem do kalibracji za 500–1000 zł. Tyle samo kosztuje dobry monitor z matrycą IPS, który cechuje się minimalnym, prawie zerowym błędem odwzorowania barw, dlatego lepiej pomyśl właśnie o takim urządzeniu – kalibracja nie będzie potrzebna.

Warto jednak pamiętać, by po zakupie nie korzystać ze standardowych, fabrycznych ustawień monitora – musi być on skonfigurowany w odpowiedni sposób. W większości modeli najlepszą wierność barw uzyskasz, ustawiając jasność na 20–30 proc. skali, a kontrast na około 50 proc. skali. Tryb wyświetlania obrazu powinien być ustawiony na sRGB (lub Standardowy czy Normalny), a temperatura barwowa na 6500 K. Nie w każdym monitorze da się to ustawić, ale generalnie trzeba wystrzegać się jaskrawych, zimnych kolorów. Więcej informacji na ten temat znajdziesz na stronach http://pcformat.pl/u/2237 oraz http://pcformat.pl/u/2238.

Jednym ze sposobów przeniesienia zdjęć na papier jest skorzystanie z usług fotolabu. Zaletą rozwiązania jest zarówno cena, jak i prostota – nie musisz mieć wysokiej jakości drukarki fotograficznej, nie martwisz się materiałami eksploatacyjnymi, niewłaściwymi kolorami czy zatkaniem dysz głowicy.

Przy niewielkich formatach (np. typowym 10x15 cm) zaletą jest też niska cena pojedynczego zdjęcia, nawet od kilkunastu groszy. Warto wiedzieć, że cena spada wraz z liczbą fotografii – im więcej, tym taniej. Przy dużych nakładach możesz też otrzymać przesyłkę za darmo, dlatego warto realizować większe zamówienia na przykład raz do roku, pod koniec wakacji. To dni, gdy jest trochę więcej czasu, by zebrać zdjęcia z całego roku i wywołać je za jednym zamachem.

Przy wywoływaniu zdjęć w fotolabie – czy to tradycyjnym, czy internetowym – trzeba pamiętać, że usługi tego typu są zazwyczaj wykonywane na papierze o standardowych formatach, o proporcjach około 3:2 (na przykład 10x15 lub 13x18 cm). Jeśli chcesz na odbitce zobaczyć dokładnie to, co fotografowałeś, musisz to przewidzieć już podczas robienia zdjęcia. Najlepiej korzystać w aparacie z formatu 3:2, a nie panoramicznego 16:9 czy niemal kwadratowego 4:3.

Oczywiście później, podczas przygotowywania zdjęć na komputerze, sam możesz odpowiednio wykadrować zdjęcie. Dobre programy do edycji zdjęć mają nawet narzędzia ułatwiające kadrowanie do standardowego formatu.

Nawet jeśli zdjęcia nie zostały prawidłowo przygotowane do druku, nic straconego. Zamawiając odbitki, masz wybór, czy obraz ma być automatycznie wykadrowany w fotolabie, czy na odbitce ma się zmieścić cały kadr z ewentualnymi marginesami. Lepsza jest ta pierwsza możliwość, choć trzeba się liczyć z tym, że marginesy zdjęcia zostaną obcięte.

Fotolaby akceptują wiele form dostarczenia zdjęć – od przyniesienia karty pamięci lub pendrive’a po przesłanie zdjęć przez internet. W ostatnim przypadku też są różne formy transferu – bezpośrednio przez stronę internetową, przez aplikację na peceta albo nawet aplikację mobilną. Wybór zależy głównie od twojego miejsca zamieszkania – w małych miejscowościach zwykle wyboru nie ma, trzeba wysyłać zdjęcia przez internet.

Mieszkańcy większych miast mają dostęp do sieci sklepów takich jak Empik, Fotojoker czy Media Markt, a także innych punktów usługowych. Można zanieść nawet kartę pamięci z aparatu, wcześniej zaznaczając, które zdjęcia mają zostać wywołane. Służy do tego funkcja DPOF (Digital Print Order Format) dostępna w menu aparatu.

Choć różne punkty oferują różną jakość usług, warto najpierw wypróbować ten, który jest najbliżej twojego miejsca zamieszkania. Jeśli ceny okażą się za wysokie albo jakość za słaba, łatwo znajdziesz inne sposoby na zrobienie odbitek. Z dowolnego miejsca można zamówić zdjęcia przez internet, a fotolab prześle je pocztą.

W każdym fotolabie podstawą są tradycyjne zdjęcia w formatach 9x13, 10x15, 13x18, 15x21 cm itp. Można je zamawiać na papierze matowym lub błyszczącym, na papierze standardowym lub o podwyższonej jakości, choć nie każda firma daje taki wybór, a zdjęcia tak naprawdę niewiele się różnią.

Nie ma ograniczeń co do formatu wydruku, dlatego równie łatwo zamówisz zdjęcia panoramiczne, plakaty i ogromne fototapety o szerokości do 5 metrów, jak i zeszyty, małe kalendarzyki, terminarze, kartki pocztowe itd.

W przypadku ważnych okazji najlepszą pamiątką będzie fotoksiążka czy fotoalbum w miękkiej lub twardej okładce. Wśród mniej standardowych nośników znajdują się kubki z tworzywa lub porcelany, podkładki na stół lub pod myszkę, puzzle, maskotki, magnesy na lodówkę itd.

Niektóre fotolaby specjalizują się w pewnych usługach, np. w druku wielkoformatowym, więc mogą nie mieć pełnej gamy usług. W razie czego wszystkie swoje niestandardowe pomysły będziesz mógł zrealizować choćby przez Allegro.