Internet przyspiesza

WiMAX – bezprzewodowo do komputera i telefonu

Technologią bezprzewodowego dostarczania szerokopasmowego internetu, głównie do komputerów stacjonarnych i przenośnych, jest WiMAX. Zapewnia transmisję z prędkością do 75 Mb/s przy zasięgu do 50 km. W Polsce WiMAX dla desk- topów oferuje m.in. Netia. W usłudze dostępne jest łącze o maksymalnej prędkości pobierania 2 Mb/s za 74 zł miesięcznie (przy umowie na 24 miesiące) plus 30 zł za utrzymanie łącza. Z usługi WiMAX w Netii korzysta ponad 12 000 klientów, głównie tam, gdzie nie można dostarczyć internetu po kablu. Na świecie WiMAX najszybciej rozwija się w USA, gdzie są dostępne już rozwiązania do komputerów przenośnych. Moduł mobilnego WiMAX (na zdjęciu) wraz z kartą WiFi jest standardowym wyposażeniem w komputerach opartych na architekturze Intel Centrino 2. Ostatnio smartfon ze zintegrowanym modułem WiMAX zaprezentowała firma HTC. Model MAX 4G oferowany będzie na rynku rosyjskim.

W ciągu ostatnich 5 lat popyt na szerokopasmowe łącza internetowe rósł w Europie o 20 procent rocznie – podała w raporcie z lipca 2008 roku europejska organizacja Fiber to the Home (z ang. światłowód do domu). Przepustowość tych łączy zwiększa się co roku o połowę, przynajmniej w najbardziej rozwiniętych krajach Europy (m.in. Wlk. Brytanii, Niemczech, Francji). Eksperci szacują, że do 2012 roku objętość danych przesyłanych przez internet przewodowo wyniesie ok. 350 mln terabajtów rocznie.

Przed dostawcami internetu stoją więc ogromne wyzwania – zwiększyć przepustowość swych łączy i zaspokoić zapotrzebowanie na usługi szerokopasmowe. W tym celu budują sieci, w których zamiast kabli miedzianych są stosowane światłowody o przepustowości dziesiątków gigabitów na sekundę. Te światłowody nie docierają bezpośrednio do lokalu abonenta. Na ostatnim odcinku stosowane są najczęściej przewody miedziane, a czasem światłowody o niskiej przepustowości – kilkudziesięciu lub kilkuset megabitów na sekundę. Między światłowodami a kablami biegnącymi do lokalu abonenta instalowane są punkty styku, z których jest wysyłany sygnał do komputera internauty.

Ostatecznie o szybkości internetu decyduje odległość między lokalem a punktem styku oraz technologia, w jakiej zbudowana jest sieć.

Ograniczenia miedzi

W Polsce do lokalu abonenta internet jest najczęściej dostarczany za pomocą linii telefonicznych – kabli miedzianych w technologii ADSL (przykładem jest neostrada tp), w której maksymalna prędkość pobierania danych to około 24 Mb/s, a wysyłania danych – 3,5 Mb/s.

Niestety, szybsze łącza wymagają przesyłania sygnału o coraz większej częstotliwości. Właśnie taki sygnał jest najbardziej podatny na tłumienie. Dlatego rzeczywiste prędkości ADSL w Polsce osiągają średnio około 6 Mb/s dla odległości 2,5–3,5 km między lokalem a punktem styku z siecią operatora.

Możliwości kabli miedzianych są znacznie większe. Technologia VDSL (Very High speed Digital Subscriber Line) zapewnia transmisję nawet do 55 Mb/s, ale pod warunkiem że długość linii miedzianej – od lokalu do punktu styku – nie przekracza 300 metrów. Powyżej tej wartości prędkość pobierania danych spada aż do około 13 Mb/s przy odległości 1,5 km.

VDSL wykorzystuje sygnał o szerszym zakresie częstotliwości niż ADSL – od 1 do 300 MHz, podczas gdy ADSL tylko od 0,130 do 1 MHz. Obie technologie pozostawiają wolne pasmo częstotliwości zarezerwowane dla telefonii stacjonarnej, która jest dostarczana po tym samym kablu co szerokopasmowa transmisja danych. Opracowano już standard VDSL drugiej generacji, w której przepustowość łącza osiągnie 100 Mb/s

Kabli miedzianych używają też operatorzy telewizji kablowych, którzy dostarczają przez nie sygnał telewizyjny, internetowy oraz telefonię stacjonarną. Do przesyłania sygnału używany jest m.in. standard DOCSIS. Jego najnowsza wersja, 3.08, teoretycznie zapewnia transmisję do abonenta z prędkością bliską 450 Mb/s. W praktyce sieci DOCSIS, np. amerykańskiego dostawcy Comcast, osiągają prędkość „jedynie” 50 Mb/s. Szybsze implementacje – 100 Mb/s – są testowane w Wielkiej Brytanii.

Światłowód do domu

Kable miedziane powoli są zastępowane przez światłowody, najczęściej pasywne, w których sygnał nie wymaga wzmocnienia na drodze od punktu styku do lokalu abonenta. Sygnałem przenoszącym dane w sieci światłowodowej (optycznej) jest światło lasera, które podróżuje wewnątrz szklanej rurki światłowodu zygzakiem, odbijając się od powierzchni przewodu. Światłowód oferuje znacznie większe niż w kablach miedzianych przepustowości – w zależności od technologii od 650 Mb/s do nawet kilku gigabitów na sekundę. Również odległość od lokalu abonenta do miejsca styku z siecią operatora może być większa niż w sieciach miedzianych. W najnowszych rozwiązaniach sięga 40 km, w najstarszych ok. 20 km.

Zasięg zależy od samego światłowodu. Materiał, z którego jest wykonany, musi być pozbawiony zanieczyszczeń, aby nie tłumił sygnału świetlnego. Ważne są także pozostałe elementy pasywnej sieci światłowodowej, np. splitery, które dzielą sygnał między lokale różnych abonentów, czy tłumiki, które ograniczają moc światła trafiającego do modemu w lokalu abonenta, tak by nie został on uszkodzony.

W światłowody pasywne mocno inwestują Japończycy i kraje Europy Zachodniej. W Chinach, które dopiero budują swoją sieć teleinformatyczną, do końca roku dostęp do pasywnych sieci światłowodowych będzie miało 20 mln abonentów.

W Polsce usługę internetu opartą na sieci optycznej mogą testować mieszkańcy jednego z bloków na warszawskiej Woli. Telekomunikacja Polska oferuje im usługę neostrada z prędkością 50 Mb/s oraz wersję modemu livebox, do którego można podłączyć kabel światłowodowy.