Oprogramowanie tańszych rou-
terów jest przygotowane na potrzeby przeciętnego użytkownika domowego, który chce tylko podzielić łącze internetowe. Dobrym przykładem przydatnej funkcji, której brakuje w tych urządzeniach, jest zarządzanie pasmem (Quality of Service, QoS). Za pomocą tej funkcji, jeśli w sieci jest kilka komputerów, można przyznać poszczególnym użytkownikom priorytet w dostępie do internetu, przydzielić priorytety poszczególnym usługom czy portom. Dzięki temu gra online będzie chodziła bez opóźnień, a rozmowa przez Skype nie będzie się rwała, nawet jeśli w tle działa klient sieci P2P zajęty ściąganiem plików. Aby dać takie możliwości domowym routerom, entuzjaści wolnego oprogramowania zaczęli tworzyć do nich alternatywne oprogramowanie.
Alternatywa na Linuksie
Po wprowadzeniu na rynek urządzenia Linksys WRT54G, które działało pod kontrolą dystrybucji Linuksa, udostępnionej razem z kodem źródłowym, z jego firmware’u wypączkowało wiele projektów: DD-WRT, Tomato, HyperWRT, OpenWrt czy FreeWRT.
Przygodę z oprogramowaniem alternatywnym warto zacząć od DD-WRT, którego zaletą jest przejrzysty interfejs WWW po polsku. Doskonałym wyborem jest też OpenWrt, który jest jednak trudniejszy w obsłudze (patrz ramka „OpenWrt
– więcej funkcji dla zaawansowanych).
DD-WRT działa na urządzeniach z chipsetami m.in. Broadcom, Atheros i Texas Instruments. Router musi mieć przynajmniej 4 MB pamięci flash do zapisania (np. TP Link WR-941ND). Najlepiej, jeśli ma 8 MB (np. TP Link WR-1043ND). Wówczas można zainstalować więcej funkcji. Przydaje się też port USB, bo można w nim uruchomić serwer wydruku, serwer plików, korzystający z zewnętrznego dysku USB. Po podłączeniu dysku można też uruchomić w routerze klienta BitTorrent.
Niestety, wymiana firmware’u w routerze (flashowanie) jest obarczona pewnym ryzykiem. Gdy popełnisz błąd: dobierzesz błędne oprogramowanie, zapomnisz o zresetowaniu routera przed aktualizacją lub stracisz zasilanie podczas flashowania pamięci, twój router zamieni się w bezwartościowy kawałek plastiku. Poza tym wymiana oprogramowania unieważnia gwarancję.
Jak uniknąć ryzyka
Do wymiany firmware’u w routerze trzeba się starannie przygotować. Nasze warsztaty potraktuj jako przykłady poglądowe. Przedstawione operacje dotyczą konkretnego modelu routera: TP Link WR941ND.
Jeśli masz inny router, zacznij od wnikliwej lektury materiałów znajdujących się w internecie. Najpierw przejrzyj listę zgodności sprzętu z DD-WRT na stronie http://pcformat.pl/u/181. Wcześniej sprawdź, jaki masz router – zwróć szczególną uwagę na wersję (ang. revision), bo routery, zwłaszcza modele, które są długo na rynku, są odświeżane i nieco różnią się konfiguracją. Dokładną informację znajdziesz na tabliczce znamionowej, na spodzie urządzenia. Odpowiednie oprogramowanie dla swojego routera znajdziesz w wyszukiwarce na stronie http://pcformat.pl/u/182.
Przeczytaj także artykuł omawiający problemy z instalacją DD-WRT http://pcformat.pl/u/183 oraz omówienie problemów, które mogą spowodować uszkodzenie routera http://pcformat.pl/u/184. Przeszukaj internet, wpisując do Google zapytanie złożone z symbolu routera (z numerem rewizji) i frazą DD-WRT. W ten sposób dotrzesz do informacji z forów dyskusyjnych, na których użytkownicy dzielą się swoimi doświadczeniami z wymiany oprogramowania w danym modelu routera. Warto przejrzeć również polskie forum http://openlinksys.info/.
Gdy popełnisz błąd
Oprogramowanie routera wymieniasz na własną odpowiedzialność. Jeśli coś pójdzie nie tak, prawdopodobnie będziesz musiał kupić nowe urządzenie. Aby temu zapobiec, konieczne jest uważne przeczytanie zarówno tego artykułu, jak i materiałów dostępnych w internecie – patrz ramka z adresami internetowymi.
OpenWrt – więcej funkcji dla zaawansowanych
Oprogramowanie umożliwia instalację narzędzi uzupełniających podstawowy zestaw funkcji. Poza typowymi możliwościami wykorzystania portu USB routera, jak instalacja serwera plików, portu można użyć do:
- udostępniania obrazu z kamery USB,
- dzielenia połączenia komórkowego 3G,
- strumieniowej transmisji filmów i muzyki,
- udostępniania drukarki w sieci,
- ściągania plików z sieci BitTorrent.
Standardowym sposobem obsługi OpenWrt jest linia komend za pośrednictwem połączenia telnetowego, co jest skomplikowane dla przeciętnego użytkownika. Ułatwieniem są zestawy skryptów konfiguracyjnych, które działają jak kreatory w trybie tekstowym. Można ułatwić sobie życie, ściągając i instalując jeden z interfejsów WWW, np. najpopularniejszy Luci. Więcej informacji na stronie http://wiki.openwrt.org.
