Jazda po mieście

Bilet w komórce

Od grudnia 2008 roku w pojazdach komunikacji miejskiej w Warszawie można za przejazd płacić komórką. DLA KOGO, JAKIE BILETY Z metody tej mogą na razie korzystać tylko pasażerowie, którzy mają telefon w sieci komórkowej Plus i konto w banku Citi lub elektroniczną portmonetkę w mPay. Przez komórkę można kupić bilety czasowe: na 20, 40, 60 i 90 minut. JAK URUCHOMIĆ USŁUGĘ Posiadcze konta w Citi Handlowy, aktywują usługę w oddziale banku. Aby założyć konto w mPay i płacić z niego, dzwoń pod numer *145#. JAK KUPOWAĆ Gdy nadjeżdża autobus lub tramwaj, wybierz w telefonie: *145#220020#, gdzie dwie ostatnie cyfry to czas ważności biletu. Po chwili wyświetli się komunikat z prośbą o autoryzację transakcji przez podanie kodu PIN, ustalonego wcześniej podczas uruchomienia usługi. Jeśli pojawi się kontroler, na swoim telefonie wpisujesz ciąg znaków z jego identyfikatora; wtedy kontroler otrzyma potwierdzenie, że zapłaciłeś za bilet. PŁATNOŚĆ SMS-em W Poznaniu też kupuje się bilety komórką – za pomocą SMS-ów.

Zadaniem inteligentnych systemów transportowych jest usprawnienie działania nie tylko komunikacji miejskiej, ale całości ruchu w miastach. Wykorzystując technologię GPS (globalny system pozycjonowania), transmisję danych przez sieć komórkową, kablową czy radiową, systemy te zbierają w czasie rzeczywistym informacje o tym, co się dzieje na ulicach. Dzięki analizie tych danych można na bieżąco wprowadzać zmiany w sterowaniu ruchem, np. w sygnalizacji świetlnej, w rozkładach jazdy. Wszystko po to, by skrócił się czas podróży pasażerów komunikacji miejskiej i kierowców samochodów osobowych.

Warszawa jest jednym z miast przodujących we wdrażaniu takich systemów. Między innymi od ponad 15 lat działa tu system nadzoru ruchu tramwajowego SNRT 2000, a od kilku miesięcy – system informacji pasażerskiej SIP.

Czekanie na tramwaj

Dzięki systemowi SIP pasażer nie musi się zastanawiać, kiedy przyjedzie jego tramwaj. Na tablicy świetlnej na przystanku wyświetla się czas (z dokładnością do minuty), jaki pozostał do przyjazdu najbliższego tramwaju określonej linii. Warszawski SIP składa się z 28 tablic świetlnych zainstalowanych na 13 zespołach przystankowych. Znajdują się one na trasie, po której codziennie przejeżdża 220 spośród 400 warszawskich tramwajów.

Tramwaje te wyposażono w urządzenia pokładowe, które określają położenie geograficzne pojazdu przy użyciu odbiornika GPS, a następnie niemal non stop wysyłają te informacje wraz z identyfikatorem pojazdu do centrali. Odbywa się to przy wykorzystaniu modemów GPRS, a więc przez sieć komórkową. Pozycja tramwaju jest nanoszona automatycznie na cyfrowy model tras komunikacyjnych, na których są zaznaczone przystanki. Następnie na podstawie zdefiniowanych dróg, po których porusza się tramwaj, i przeszkód (np. skrzyżowanie), które napotyka na poszczególnych odcinkach, jest wyznaczany przybliżony czas dotarcia do kolejnych przystanków. Komunikaty z aktualnym czasem przyjazdu na dany przystanek są wysyłane na tablice świetlne kilkanaście razy na minutę, też przez sieć komórkową.

Niestety, zdarza się, że na przystanki podjeżdżają tramwaje, o których nie ma informacji na tablicach, i odwrotnie – nie ma na przystanku pojazdu, który zgodnie z tablicą powinien na nim stać. Wynika to prawdopodobnie z przerw w połączeniu GPRS między tramwajem a centralą. System nie może wtedy dokładnie zlokalizować położenia pojazdu, więc tablica wyświetla czas na podstawie rozkładu jazdy, co nie musi odpowiadać rzeczywistości. Podobne systemy informujące o czasie oczekiwania na tramwaj lub autobus powstają lub już pracują w Gdańsku, Krakowie, Poznaniu i Zielonej Górze.

Łączność w trasie

System nadzoru ruchu tramwajowego SNRT 2000 dostarcza dyspozytorowi informacji o położeniu każdego z pojazdów szynowych poruszających się po stołecznych torach. SNRT 2000 wykorzystuje dane uzyskiwane z odbiornika GPS znajdującego się w urządzeniu pokładowym tramwaju (nie ma on nic wspólnego z wcześniej opisywanym układem pracującym na potrzeby systemu SIP). System w centrum dyspozytorskim wysyła co 2 minuty zapytanie o położenie każdego z tramwajów. Urządzenia pokładowe odsyłają informację o lokalizacji wraz z numerem tramwaju za pośrednictwem analogowego systemu łączności radiowej, działającego w pasmie 410–430 MHz.

Na podstawie danych z GPS-u urządzenie pokładowe oblicza bieżące odchylenie kursu od rozkładu jazdy na ostatnich 8 przystankach. Jest ono wyświetlane na konsoli motorniczego i przesyłane z informacją o położeniu tramwaju do dyspozytorni. Dane dotyczące przyspieszeń lub opóźnień każdego tramwaju w ciągu dnia pracy są później analizowane, częściowo automatycznie, w celu oceny punktualności kursowania tramwajów. Są one podstawą do rozliczeń z miastem – płaci ono przewoźnikowi (Tramwajom Warszawskim) tylko za kursy, których spóźnienie nie przekroczyło 2–3 minut. Jeśli tramwaj wypadnie z kursu z winy przewoźnika, miasto nie płaci za ten kurs.

System umożliwia też dyspozytorowi zestawienie połączenia głosowego z dowolnym monitorowanym pojazdem. Motorniczy może wysłać z pojazdu sygnał żądania rozmowy w jednym z trzech trybów: zwykłym – niewymagającym szybkiej interwencji dyspozytora, pilnym – używanym na wypadek awarii, oraz emergency – który powoduje przejście urządzenia pokładowego w tryb rozmowy bez konieczności uzyskania akceptacji dyspozytora. Po zakończeniu rozmowy urządzenie w pojeździe wraca do pracy w trybie transmisji danych.