Uniwersalne płyty do podstawowych zastosowań
Najpopularniejsze płyty główne to modele w cenie do 400 zł. Na co zwracać uwagę przy ich zakupie?
Niezbędne wyposażenie
Podstawowe komponenty każdej płyty są na większości płyt niemal takie same. Różnice tkwią w detalach. Standardem dla płyt ATX są 4 gniazda pamięci oraz 4–6 portów SATA II do podłączania dysków oraz napędów optycznych. Jedno złącze IDE pozwala zamontować dwa napędy tego typu.
Typowym rozwiązaniem jest zastosowanie 2 złączy PCI i do dwóch PCIe. Z reguły to wystarcza, a wyjątkiem są sytuacje, gdy masz sporo kart rozszerzeń PCI. W tej klasie cenowej na płytach znajdziesz zwykle tylko jedno złącze PCI Express 2.0 (16x) do montażu karty graficznej, co jest zupełnie wystarczające w większości sytuacji.
Istotnym elementem wyposażenia są złącza zewnętrzne. Po pierwsze, warto wybierać płyty z jak największą liczbą zewnętrznych złączy USB 2.0 – tych nigdy za wiele. Na każdej znajdziesz także wewnętrzne złącze USB, do którego możesz podpiąć tzw. śledzia z dodatkowymi dwoma portami.
Komplet portów
Zwróć też uwagę na porty eSATA i FireWire. Pierwszy zapewni możliwość podłączania wydajnych dysków zewnętrznych, a drugi przyda się, gdy masz aparat lub kamerę z takim złączem.
Wszystkie płyty mają zintegrowaną kartę sieciową, ale nie zawsze jest to gigabit ethernet. Budując domową sieć multimedialną, wybierz model z gigabitową kartą sieciową.
Wspólnym elementem płyt jest też układ dźwiękowy. Podstawowym parametrem jest tu standard dźwięku – zwykle 5.1. Sprawdź jednak, czy płyta ma sześć złączy minijack na tylnym panelu, bo tylko w takiej konfiguracji możliwe będzie nieskrępowane korzystanie z analogowych wyjść dźwięku przestrzennego.
Chipsety do Intela
Widoczne gołym okiem szczegóły budowy płyt to jedno, a faktyczne funkcje – drugie. Te zależą od zastosowanego chipsetu i układów mu towarzyszących. Dostępne płyty ze złączem LGA775 bazują w większości na chipach Intela – serii 30 i 40, przy czym te pierwsze współpracują z DDR2 i DDR3, a drugie – tylko DDR3. Dostępne są też płyty z chipsetami Nvidii.
Najpopularniejsze i warte polecenia chipsety to P43/45. P45 potrafi pracować z dwoma kartami graficznymi AMD w trybie CrossFire, P43 już nie. Układy G43/45 są podobne do P43, z tym że oferują także wbudowaną grafikę Intela.
Do nowych procesorów serii Core i3/i5/i7 chipsety produkuje już tylko Intel, przy czym do tanich płyt ze złączem LGA1156 dostępne są P55 i H55. Oba pozwalają na montaż czterech modułów DDR3. Różnią się wsparciem układów graficznych wbudowanych w procesory – te obsłuży tylko wersja H55.
Chipsety do AMD
Popularne chipsety do płyt ze złączem AM3 to głównie układy firmy AMD: 760G, 770, 780/785G oraz 880G. Litera G oznacza zintegrowaną grafikę Radeon HD, przy czym do 760/780G są to starsze HD 3000/3200, a do 785/880G – nowsze HD 4200/4250. Te ostatnie wspomagają odtwarzanie filmów HD (technologia Avivo HD). Najnowsze zintegrowane grafiki AMD poradzą sobie z większością starszych gier i niektórymi nowymi, ale w niskich detalach i rozdzielczości. Są też zgodne z DirectX 10.1.
Wybierając tanią płytę, warto skusić się na tę ze zintegrowaną grafiką. Takie modele nie są dużo droższe, a oferują możliwość zaoszczędzenia na kupnie karty graficznej. Opcja taka jest idealna w komputerze, który nie jest przeznaczony do gier. Do internetu i multimediów taka karta wystarczy z powodzeniem.
Użyteczne technologie
Nawet tanie płyty nie są pozbawione ciekawych funkcji. Przykładem może być np. kontroler RAID, pozwalający łączyć dyski w macierze dla ochrony danych albo poprawy transferu. Powszechne stało się też montowanie kondensatorów polimerowych, choć w tanich płytach stosowane są one tylko do układów zasilania CPU (patrz: ramka „Pancerne komponenty”).
Praktycznie każda płyta ma aplikację do monitorowania parametrów pracy podzespołów oraz ich łatwego podkręcania z systemu Windows.
Przykładowe, uniwersalne i niedrogie płyty główne
Gigabyte GA-MA785GT-UD3H
Format: ATX
Złącze/chip: AM3/785G
Grafika: Radeon 4200
Zalety: 4xDDR3/1667 MHz, polimerowe kondensatory 2xPCIe16x, dual BIOS
Wady: brak eSATA I RAID5
Cena: ok. 345 zł
Asus P5Q SE Plus
format: ATX
złącze/chip: LGA775/P45
grafika: brak
zalety: 4xDDR2/1200 MHz, aż 3xPCI
wady: brak eSATA oraz kontrolera RAID
cena: ok. 370 zł
Gigabyte GA-MA785GT-UD3H
