Od kilku lat do komputerów stacjonarnych i przenośnych trafiają pamięci typu DDR3 SDRAM, więc przynajmniej pod tym względem wybór konkretnych modułów nie powinien być trudny. Wcześniej były to pamięci typu DDR2 (można je spotkać w kilkuletnich pecetach i laptopach) oraz DDR, a do najnowszych płyt głównych z chipsetem Intel X99 pasują moduły DDR4. Jednak wymienione sytuacje są marginalne – zakładamy, że 99 procent użytkowników potrzebuje pamięci DDR3.
Najważniejsze parametry pamięci RAM
Wiesz już, że ogromna większość pamięci to DDR3. Jednak moduł modułowi nierówny – na jakie inne parametry warto zwrócić uwagę?
Pojemność
Podstawową kwestią jest oczywiście pojemność. Obecnie minimum to 4 GB pamięci – ceny zaczynają się od około 105 zł za jeden moduł 4 GB lub ok. 125 zł za parę 2x2 GB. Optymalna pojemność wynosi jednak 8 GB – zestaw 2x4 GB da się kupić już za 210 zł. Ceny pamięci jeszcze nigdy nie były tak niskie, więc nie warto żałować pieniędzy.
Choć nie jest to wymagane, warto kupować i instalować moduły parami (tzw. zestawy Dual Channel), bo zapewnia to optymalną wydajność. Jedynym wyjątkiem jest sytuacja, gdy płyta główna ma tylko dwa sloty pamięci (tak jest w przypadku tanich płyt), a ty nie dysponujesz środkami, by kupić od razu dwa moduły. Możesz zainstalować jeden, a za jakiś czas dokupić drugi.
Częstotliwość pracy
Ważnym parametrem jest też częstotliwość pracy, która efektywnie wynosi 1600, 1866, 2133 MHz itd. Moduły pamięci są określane jako DDR3–1600, DDR3–1866, DDR3–2133 itd. Rzadziej stosowane są inne oznaczenia, np. PC12800, PC15000, PC17000 itd. – dotyczy to tych samych pamięci, lecz oznacza ich przepustowość, a nie częstotliwość.
Wybór pamięci o odpowiedniej częstotliwości zależy od procesora i płyty głównej, o czym dokładniej piszemy w dalszej części artykułu. Warto jednak pamiętać, że nie da się kupić niewłaściwych modułów pamięci. Jeśli ich nominalna częstotliwość będzie zbyt niska, po prostu nie wykorzystasz możliwości płyty lub procesora. Z kolei jeśli parametry RAM będą zbyt wysokie, pamięć sama dostosuje się do możliwości pozostałych komponentów – jedynym problemem będzie to, że trochę za nią przepłacisz.
Opóźnienia
Każda pamięć potrzebuje określonego czasu, by wykonać daną operację: zaadresować kolumnę lub komórkę pamięci, odczytać lub zapisać w niej bit informacji, zamknąć dostęp do komórki. Opóźnienia te są mierzone w nanosekundach, co przy szybkości pracy rzędu 1 GHz oznacza kilka lub kilkanaście cykli zegara – im wyższa częstotliwość pracy, tym większe (liczone w cyklach) opóźnienia. Sztuka wyprodukowania szybkich pamięci polega na tym, by opóźnienia były jak najniższe pomimo wysokiej częstotliwości.
Świetnym przykładem są pamięci DDR3–2133, idealne do wydajnych pecetów z procesorami AMD i Intela. Najtańsze moduły mają podstawowe opóźnienia (tzw. CAS Latency) równe 10–11, a nawet 15–16 cykli zegara. Para takich modułów (2x4 GB) kosztuje 260 zł. Polecane przez nas (patrz konfigurator na
30) moduły G.Skill RipjawsX F3–17000CL9D-8GBXM mają opóźnienia CAS równe 9. Są na pewno wydajniejsze, ale też trochę droższe – kosztują ok. 300 zł.
Pełna specyfikacja wymienionych modułów G.Skill wynosi 9-11-10-28-2 N, a kolejne wartości oznaczają inne opóźnienia. Niektórzy producenci w ogóle tych parametrów nie podają, bo ich wpływ na wydajność jest niewielki.