Pocztowe śmieci

Spam stanowi spory odsetek przesyłanych w internecie wiadomości. W drugim kwartale 2018 roku to 50 procent całej elektronicznej korespondencji (źródło: Kaspersky). Mimo wielu filtrów antyspamowych na serwerach poczty elektronicznej, zmianom prawnym i coraz lepszym rozwiązaniom technologicznym nadal znajduje drogę do naszych skrzynek. Według SpamLaws.com każdego dnia wysyłanych jest około 14,5 miliarda niechianych wiadomości, a spamerzy zarabiają na nich około 3,5 miliona dolarów rocznie (źródło: Groupmail). Szacuje się, że koszty związane z walką ze spamem oraz powodowanym przez to zjawisko spadkiem produktywności osiągną na świecie w 2018 roku nawet kwotę 257 miliardów dolarów (SpamLaws.com). Spam zawiera informacje marketingowe, przenosi wirusy i oprogramowanie szpiegujące (spyware), naraża dzieci na kontakt z treściami przeznaczonymi dla dorosłych. Podszywając się pod legalne firmy czy nawet przyjaciół, spamerzy oszukują i naciągają mniej świadomych i nieostrożnych użytkowników poczty elektronicznej oraz kradną ich tożsamości. Firmy tracą dochody, a konsumenci ponoszą coraz większe koszty związane z usługami internetowymi.

Walka ze śmieciową pocztą to wręcz konieczność. Pokażemy, jak sobie z nią radzić, konfigurować programy pocztowe i używać narzędzi przeznaczonych do walki ze spamem. Podpowiemy także, jak zachowywać się w internecie, by zminimalizować ryzyko otrzymywania niechcianej poczty.

Narzędzia wbudowane w programy mailowe oraz zapewniane przez serwisy pocztowe nie zawsze radzą sobie ze spamem. Jeżeli mimo zabezpieczeń nadal otrzymujesz sporo niepotrzebnych wiadomości, zainstaluj dodatkową aplikację, która wzmocni twoją ochronę. Jednym z lepszych programów na rynku jest SPAMFighter. Jego wersja standardowa jest bezpłatna.

Zainstaluj SPAMFightera. W trakcie instalacji program wykryje aplikację pocztową, której używasz, i zaproponuje uruchomienie odpowiedniego dodatku. Działanie SPAMFightera pokażemy na przykładzie Outlooka. Uruchom program pocztowy. Na wstążce zobaczysz dodatkową sekcję SPAMFighter (1), a na liście folderów – katalog o tej samej nazwie.

Kliknij menu SPAMFightera. Dwa pierwsze przyciski, które widzisz, służą do nauki działania filtra. Zablokuj (2) oznacza wiadomości jako spam. Wybierz e-mail w skrzynce odbiorczej i użyj tego przycisku, by przenieść go do spamu. Po kliknięciu Odblokuj (3) przywracasz do skrzynki źle zakwalifikowaną pocztę. Operację tę przeprowadzaj na poczcie umieszczonej w katalogu SPAMFighter. Im częściej będziesz używał tych przycisków na początku pracy z programem, tym szybciej aplikacja nauczy się prawidłowo kwalifikować wiadomości. Twoje decyzje przekazywane są też do serwisu producenta, by łatwiej chronić innych użytkowników.

Rozwiń menu Więcej. Polecenie Opróżnij Folder (4) służy do skanowania katalogów Outlooka w poszukiwaniu odebranego wcześniej spamu. SPAMFighter oznaczy podejrzaną pocztę i będziesz musiał przeprowadzić weryfikację wybranych wiadomości. Uważaj! Jeżeli uruchamiasz dodatek pierwszy raz i nakażesz mu przeskanować dużą skrzynkę odbiorczą, operacja może potrwać nawet kilkadziesiąt minut. Do sprawdzenia mogą być dziesiątki tysięcy maili! Będzie to jednak doskonały trening dla SPAMFightera. Jeżeli klikniesz Opróżnij Folder spam (5), skasujesz zawartość katalogu SPAMFighter.

Aby dodać nadawcę poczty do czarnej listy, rozwiń menu Czarna lista (6) i kliknij polecenie Adres E-mail (dopiszesz pojedynczy adres) albo Domena (zablokujesz całą domenę). Podobnie tworzy się listę tak zwanych białych nadawców (Biała lista (7)) – tak jak poprzednio wskazujesz pojedyncze osoby lub całe domeny.

Polecenie Opcje (8) otwiera okno konfiguracyjne SPAMFightera. Na przykład po kliknięciu grupy Klienci (9) możesz określić katalog, w którym będzie przechowywany spam, a po wybraniu grupy Filtry (10) przejrzeć zawartość białej i czarnej listy. Zwróć uwagę, że na pierwszej umieszczane są automatycznie wszystkie twoje kontakty z książki adresowej.

Wybierz Filtry i sekcję Czułość filtra, by za pomocą widocznej w tym miejscu listy (11) zdefiniować czułość działania programu. Pamiętaj: im większa czułość, tym mniej śmieci dotrze do skrzynki odbiorczej, ale tym większe ryzyko, że w spamie wylądują wartościowe i czasami bardzo ważne dla ciebie wiadomości. Po krótkim treningu i początkowo częstym sprawdzaniu zawartości katalogu ze spamem praca SPAMFightera staje się z czasem bezobsługowa.

SPAMFighter funkcjonuje jako dodatek do programu pocztowego. Inaczej działa natomiast MailWasher, który stanowi swego rodzaju bufor między serwerem pocztowym a skrzynką użytkownika. Jeżeli program pocztowy jest uruchomiony poczta zostanie dostarczona w dwa miejsca, jeżeli zamknięty tylko do skrzynki MailWasher. Tu jest weryfikowana przez program.

Po zainstalowaniu MailWasher wykryje używane przez ciebie programy pocztowe i skonfigurowane w nich skrzynki. Kreator zaproponuje od razu import znalezionych kontaktów. To ułatwi konfigurację tak zwanej białej listy. Usuwając zaznaczenia obok wybranych skrzynek, wyłączysz dane konto spod pieczy programu. Przejdź do kolejnego kroku kreatora.

Wskaż na liście główny program pocztowy, z którego korzystasz, np. Microsoft Outlook, kliknij Następny i Zakończ. Na koniec jeżeli to konieczne, autoryzuj dostęp do poszczególnych skrzynek pocztowych.

MailWasher ma mnóstwo opcji konfiguracyjnych, począwszy od ustawień mechanizmów wykrywających spam, przez funkcje dotyczące wydajności, aż po ustawienia wyglądu interfejsu. Domyślne parametry są dobrze dobrane, więc nie będziemy ich zmieniać. Zobaczmy, jak działa program. Przejdź na kartę Skrzynka odbiorcza i wciśnij Sprawdź pocztę.

Po załadowaniu wiadomości MailWasher weryfikuje ich status na podstawie wbudowanych filtrów, list adresów i mechanizmów uczących. Na koniec każda wiadomość dostaje określoną liczbę punktów i odpowiednie oznaczenie (1). W tym przypadku mail został uznany za wartościowy, ponieważ jego nadawca znajduje się na liście kontaktów.

Wiadomości można klasyfikować na kilka sposobów. Klikając ikonę z kciukiem skierowanym w górę lub w dół (2), zakwalifikujesz pocztę do skasowania bądź umieszczenia w skrzynce odbiorczej. Gdy klikniesz e-mail prawym przyciskiem myszy, w menu kontekstowym zobaczysz polecenia, za pomocą których oznaczysz list jako spam albo dobrą wiadomość, przeznaczysz do skasowania albo odbicia do nadawcy. W menu kontekstowym możesz od razu umieścić nadawcę lub jego domenę na czarnej bądź białej liście, ewentualnie usunąć z bazy kontaktów. Podobne polecenia ukryte są pod przyciskami w nagłówku wiadomości (3). Po odpowiednim oznaczeniu e-maili kliknij przycisk Oczyść pocztę (4).

Usunięte wiadomości możesz przywrócić do skrzynki pocztowej, przechodząc na kartę Kosz i klikając Odzyskaj (5). Aby skasować pocztę, użyj przycisku Opróżnij kosz (6). Jeżeli chcesz uruchomić klienta pocztowego, użyj przycisku na karcie Skrzynka odbiorcza, na przykład Outlook.

10 zasad skutecznej walki ze spamem

1. Trenuj filtr antyspamowy
Większość operatorów poczty elektronicznej ma w swoich serwisach pocztowych różne rodzaje filtrów antyspamowych. Podejrzane wiadomości są oznaczane w różny sposób, mają przypisywane flagi, są umieszczane w osobnych folderach. Skuteczność filtra zależy jednak w dużej mierze od ciebie. Oznaczając część e-maili jako niechciane i informując program, które są potrzebne, uczysz aplikację rozpoznawania śmieci i jednocześnie nieblokowania istotnych wiadomości.

2. Wypisz się z list mailingowych…
Wiele wiadomości traktowanych jak spam, nie jest typowym spamem, np. newslettery, oferty zakupów czy poczta marketingowa wysyłana z odwiedzonych przez ciebie sklepów i witryn, w których pozostawiłeś swoje dane. Ma to w założeniu ułatwić ci życie, ale nadmiar takich e-maili zaśmieca skrzynkę równie skutecznie jak typowy spam. Zamiast je kasować wypisz się z list mailingowych. Aby to zrobić, wystarczy zazwyczaj kliknąć link umieszczony w wiadomości. Z reguły jest on dopisany u dołu informacji, na końcu tekstu albo w stopce. Link taki nie jest eksponowany, ponieważ w większości przypadków nadawcy bardzo zależy na tym, byś nadal obierał jego pocztę. Poważny serwis na pewno uszanuje jednak twoją decyzję i po potwierdzeniu rezygnacji zaprzestanie wysyłania do ciebie przesyłek.

3. Nie reaguj na spam
Nie reaguj na typowe wiadomości spamowe. Jeżeli dostajesz pocztę od nadawców, z którymi nigdy nie miałeś kontaktu, jeśli nie odwiedzałeś nadającego je serwisu ani nie robiłeś zakupów w wysyłającym je sklepie, próba „wypisania się” z listy wysyłkowej może spowodować odwrotny skutek. Spamerzy często dodają opcję „rezygnacji” tylko po to, by zweryfikować czy adres, na który wysyłają pocztę, jest aktywny. Jeżeli zareagujesz, znaczy to, że warto dalej zasypywać twoją skrzynkę śmieciami. W takiej sytuacji raportuj jedynie spam i go kasuj.

4. Używaj zastępczego adresu e-mail
Marketingowa poczta jest wysyłana najczęściej na adresy użytkowników, którzy dobrowolnie pozostawili kontakt do siebie na przykład podczas zakupów. Realizacja zamówień jest zazwyczaj niemożliwa bez podania e-maila. Jednocześnie regulamin sklepu wymusza na użytkowniku zgodę na otrzymywanie reklamowych przesyłek. Zamiast wypisywać się za każdym razem z list mailingowych i wycofywać udzielone wcześniej zgody, warto mieć dodatkowy adres pocztowy i robić za jego pomocą zakupy w sklepach albo rezerwować noclegi. Nie uchroni to przed otrzymywaniem spamu, ale będzie on lądował w dodatkowej skrzynce, nieużywanej do normalnej korespondencji.

5. Nie ujawniaj prawdziwego adresu
Jednym ze sposobów pozyskiwania adresów e-mail przez spamerów jest używanie botów, które przeszukują fora internetowe, serwisy społecznościowe, strony WWW, blogi i rejestrują zapisane w nich adresy. Całkowite unikanie podawania swojego adresu jest jednak niewygodne, bo ogranicza kontakt z innymi. Pozostaje więc udostępniać go w postaci graficznej albo zapisywać w taki sposób, by nie był rozpoznawany przez boty. Charakterystycznym elementem adresu e-mail jest znak @ i jego poszukują zazwyczaj automaty. Wystarczy więc go opuścić albo zapisać w innej postaci. Często internauci podają swój mail w postaci: nazwa(at)domena(dot)com. Taki zapis wystarczy.

6. Nie otwieraj podejrzanych wiadomości
Inną metodą weryfikacji adresów skrzynek pocztowych jest śledzenie pikseli. Nadawca poczty rozsyła swoje wiadomości pod wiele adresów. Jeżeli otrzymasz pocztę, otworzysz ją i wyświetlisz zawarte w niej obrazki, nadawca dowie się, że dany adres jest w użyciu. Najlepiej więc nie otwierać spamu, tylko od razu go kasować. Dobrym sposobem jest też wyłączenie wyświetlania obrazów. Dzięki temu możesz nawet sprawdzić, co jest w poczcie, ale do momentu, w którym nie zdecydujesz się na załadowanie obrazków, śledzenie pikseli nie zadziała.

7. Wyłącz HTML
Zaawansowane wiadomości pocztowe przesyłane są w formacie HTML. Mogą one zawierać spyware i wirusy lub wbudowane skrypty, które przekierują odbiorcę do reklamowanej strony. Wyłączenie HTML-a uniemożliwi uruchomienie na komputerze zawartości ukrytej w spamie.

8. Używaj programu antyspamowego
Jeżeli przez filtry antyspamowe poczty i jej dostawcy przenika zbyt dużo zbędnych wiadomości, spróbuj zainstalować dodatkowy program antyspamowy. Sprawdza on pocztę, zanim zostanie zapisana w skrzynce odbiorczej. Wiele narzędzi, jak SPAMFighter i MailWasher jest darmowych do użytku domowego. Zastosowania komercyjne oraz obsługa wielu skrzynek jednocześnie są w nich jednak zazwyczaj płatne.

9. Raportuj spam
Przed usunięciem spamu warto najpierw zaraportować jego obecność. W ten sposób możesz uchronić innych internautów przed otrzymywaniem takich samych wiadomości. Istniej też szansa, że konto wysyłającej je osoby zostanie zablokowane. Zgłoszenia można dokonać bezpośrednio u dostawcy internetowego obsługującego nadawcę spamu albo w jednym z serwisów antyspamowych, na przykład SpamCop.

10. Zmień adres
Kiedy liczba śmieciowych wiadomości przekracza kilkadziesiąt dziennie, może to oznaczać, że twój adres e-mail znajduje się w wielu bazach spamerów. Usunięcie swwojego adresu z tych baz może być niemożliwe. W takiej sytuacji, choć to ostateczność, jedynym rozwiązaniem może być zlikwidowanie skrzynki pocztowej i założenie innej. Poinformowanie znajomych o zmianie adresu nie będzie łatwe, ale może warto poświęcić na to czas.

Jeżeli chcesz poinformować Outlooka, że oznaczona jako spam wiadomość jest pełnowartościowa, otwórz najpierw katalog Wiadomości śmieci. Kliknij e-mail prawym przyciskiem myszy, wybierz polecenie Wiadomości śmieci, Wiadomość niebędąca śmieciem i OK. Aby zakwalifikować list do spamu, kliknij go w skrzynce odbiorczej prawym przyciskiem, wybierz Wiadomości śmieci, Zablokuj nadawcę i Ok.

Skuteczność Gmaila w filtrowaniu spamu jest naprawdę imponująca. Warto jednak wspomóc serwis i wskazać niepotrzebną wiadomość, gdy ta dostanie się do skrzynki odbiorczej. Pożądane jest też przeglądanie spamu i ewentualne oznaczanie źle zaklasyfikowanych wiadomości. Otwórz serwis w przeglądarce i wyświetl wiadomość. U góry okna znajdziesz przycisk Zgłoś spam z wykrzyknikiem. Pozwala on raportować wiadomości-śmieci. Otwórz wiadomość z folderu Wiadomości śmieci i kliknij przycisk Usuń etykietę Wiadomości-śmieci, by poinformować Gmaila, że wiadomość nie jest spamem.

Gmail ułatwia rezygnację z subskrypcji i wypisywanie się z list mailingowych. Jeżeli w wiadomości znajduje się służący do tego celu link, zostaje on przeniesiony na górę strony i wyeksponowany. Po otworzeniu poczty wystarczy kliknąć łącze Anuluj subskrypcję widoczne obok adresu nadawcy.

Filtrowanie wiadomości to wygodna metoda oddzielania istotnych informacji od śmieci. Jeżeli na przykład z jakiegoś sklepu przychodzą do ciebie marketingowe e-maile, stwórz regułę, która automatycznie przeniesie je do osobnego folderu. W Gmailu kliknij kolejno przycisk Ustawienia, polecenie Ustawienia, przejdź na kartę Filtry i zablokowane adresy i użyj łącza Utwórz nowy filtr. W polu Od wpisz adres sklepu. Zamiast tego, jeżeli do rejestracji użyłeś zmodyfikowanego adresu, możesz wpisać go w polu Do. Kliknij Utwórz filtr i określ, co chcesz zrobić z odebraną wiadomością. Możesz ją oznaczyć jako przeczytaną, od razu skasować albo oznaczyć wybraną flagą. Zapisz regułę przyciskiem Utwórz filtr.

Jeżeli korzystasz z Gmaila, nie musisz rejestrować innego adresu, który będzie służył do rejestracji w różnych usługach internetowych. Wystarczy, że podając swoje dane, umieścisz w adresie dodatkowe kropki albo uzupełnisz adres dopiskiem „+dodatkowa_informacja”. Na przykład zamiast imie@gmail.com możesz użyć adresu i.mie@gmail.com albo imie+rejestracja@gmail.com. Poczta wysyłana na te adresy zostanie dostarczona do twojej podstawowej skrzynki. Wystarczy wtedy skonfigurować regułę opartą na zmodyfikowanym adresie i przenosić ewentualny spam do osobnego folderu. Nie uchroni to przed śmieciową pocztą, ale ułatwi zarządzanie nią.

Aby wyłączyć wyświetlanie obrazków w wiadomościach Outlooka, kliknij kartę Plik na wstążce, polecenie Opcje, kategorię Centrum zaufania i przycisk Ustawienia Centrum zaufania. Przejdź do kategorii Pobieranie automatyczne i zaznacz pola Nie pobieraj automatycznie obrazów w standardowych wiadomościach e-mail w formacie HTML ani elementach RSS oraz Nie pobieraj obrazów w zaszyfrowanych ani podpisanych wiadomościach w formacie HTML.

Poczta w formacie HTML jest bardziej funkcjonalna od poczty zapisanej w formacie tekstowym. Tekst jest jednak bezpieczniejszy. Jeżeli chcesz wyłączyć przetwarzanie wiadomości w formacie HTML, kliknij w Outlooku kartę Plik, polecenie Opcje, kategorię Centrum zaufania i przycisk Ustawienia Centrum zaufania. Przejdź do kategorii Zabezpieczenie poczty e-mail i zaznacz pole Czytaj całą standardowa pocztę jako zwykły tekst.

Adres nadawcy wyświetlany w polu Od wiadomości Outlooka może być mylący. Jeżeli chcesz raportować spam, sprawdź wszystkie szczegóły wiadomości w jej nagłówku. Otwórz wiadomość w nowym oknie, kliknij Plik i przycisk Właściwości. Zawartość nagłówka jest wyświetlona w polu Nagłówki internetowe.