Pole bitwy: internet

Szable na Twitterze

Akcje na Twitterze są przygotowane zaskakująco profesjonalnie. Najdobitniej świadczy o tym dobór hasztagów, jakiego nie powstydziłaby się profesjonalna agencja social media. Gdy prezydent Barack Obama zagroził Państwu Islamskiemu nalotami, w sieci pojawiło się wiele wiadomości oznaczonych wyzywającym hasztagiem #MessageFromISIStoUS, zawierających groźby zemsty i zapowiadających atak na Stany Zjednoczone.

Działalność Państwa Islamskiego na Twitterze to nie tylko chwytliwy przekaz, ale także tysiące wirtualnych szabel, które nadają mu ogromną siłę oddziaływania. W sierpniu 2014 roku agencja Recorded Future, która zajmuje się monitorowaniem obiegu informacji w mediach społecznościowych, prześledziła aktywność islamistów na Twitterze. Badania wykazały, że aż 27 tys. kont w tym serwisie udostępniało komunikaty Państwa Islamskiego, co przełożyło się na dyskusje na temat tych przekazów podejmowane przez użytkowników aż 700 tys. loginów.

Te operacje są wspomagane przez rozwiązania technologiczne, takie jak aplikacja mobilna Dawn of Glad Tidings. Na pierwszy rzut oka program wygląda jak klient, pozwalający odbierać informacje z serwisów należących do Państwa Islamskiego. Jednak po bliższym przyjrzeniu się widać, że aplikacja ma uprawnienia do umieszczania wybranych przez kontrolera informacji za pośrednictwem konta Twittera należącego do użytkownika aplikacji bez pytania go o zgodę. Dzięki temu osoby nadzorujące operacje Państwa Islamskiego w mediach społecznościowych mogą sterować przekazem tak, by oszukać algorytmy zabezpieczające przed spamem.

Ocieplanie wizerunku

Równolegle z groźbami do sieci płyną treści pozytywne, które mają ocieplić wizerunek bojowników. Na profilu ISILCats https://twitter.com/ISILCats można zobaczyć zdjęcia brodatych, uzbrojonych po zęby mudżahedinów, którzy bawią się z kotami. Inna seria zdjęć rozpowszechnianych na Twitterze pokazywała żołnierzy, którzy zajadają się nutellą. Kampanie tego rodzaju są adresowane przede wszystkim do sympatyków Państwa Islamskiego na Zachodzie i mają na celu pogłębienie ich identyfikacji ze sprawą. To z kolei może pomóc w akcjach werbunkowych prowadzonych za pośrednictwem islamskich forów i profili w mediach społecznościowych.

O skuteczności propagandy Państwa Islamskiego świadczy też fakt, że Stany Zjednoczone zadają sobie dużo trudu, by zwalczyć ten przekaz i to nie tylko przez wyszukiwanie i blokowanie kont w serwisach społecznościowych. Profil ThinkAgain_DOS https://twitter.com/ThinkAgain_DOS, prowadzony przez amerykański Departament Stanu, publikuje informacje, których zadaniem jest zniechęcenie potencjalnych rekrutów.

Wywiad w mediach społecznościowych

Rząd amerykański używa mediów społecznościowych nie tylko do zwalczania propagandy wroga, ale także do rozpoznania wojskowego. Gen. Michael Flynn, dowódca Defense Intelligence Agency (DIA), wywiadu sił zbrojnych Stanów Zjednoczonych ujawnił w 2014 roku istnienie wyspecjalizowanego programu zdobywania danych z Facebooka, Twittera oraz narodowych serwisów społecznościowych.

Komputery należące do agencji skanują wszystkie pojawiające się komunikaty w obserwowanych źródłach, a także związane z nimi metadane. Pozwala to wyławiać z masy postów i tweetów informacje dotyczące konkretnych osób, które pozostają w kręgu zainteresowania wywiadu. Analitycy mogą także zdefiniować interesujący ich obszar pod względem geograficznym i na żywo obserwować wszystkie zamieszczane z tego miejsca wiadomości. Oprogramowanie, które wspiera pracę wywiadowców, potrafi automatycznie analizować zdjęcia pod kątem identyfikacji widocznych na nich ludzi oraz miejsc. Jeśli komunikat okaże się wartościowy po względem wywiadowczym, analityk otrzymuje od razu dane o sieci kontaktów figuranta, a także precyzyjną lokalizację. Taką osobę można następnie śledzić, także za pomocą innych narzędzi, np. odnaleźć rozmowy telefoniczne zarejestrowane przez satelity rozpoznania radioelektronicznego, czy zdjęcia z satelitów pracujących w pasmie widzialnym bądź w podczerwieni.

Narzędzia te są wykorzystywane nie tylko w zdobywaniu informacji na temat Państwa Islamskiego, ale także na temat działalności sił zbrojnych Federacji Rosyjskiej w związku z sytuacją we wschodniej Ukrainie. Według dziennika The Wall Street Journal, korzystając z opisanych wcześniej metod, analitycy DIA śledzili drogę pojedynczego żołnierza z bazy w Noworosyjsku na Krym, gdzie wziął udział w operacji oderwania tego regionu od Ukrainy. Techniki śledzenia obiegu informacji w mediach społecznościowych dostarczyły także pierwszego potwierdzenia faktu zestrzelenia malezyjskiego boeinga 777 nad Donbasem przez prorosyjskich separatystów. Twitty bojowników chwalących się zestrzeleniem „ukraińskiego samolotu transportowego”, mimo że szybko zostały skasowane, dotarły do analityków wywiadu, podobnie jak nagrane rozmowy telefoniczne separatystów. Informacje te zostały szybko udostępnione w mediach społecznościowych, co pozwoliło skutecznie wykorzystać je jako instrument ofensywy propagandowej wymierzonej w Rosję i wspierane przez nią grupy zbrojne.