Smartfon wolności: fundacja /e/
Gaël Duval, francuski informatyk, zauważył, że jego smartfon zbyt wiele informacji przekazuje do Google. Programista (nawiasem mówiąc współtwórca dystrybucji Linuksa Mandriva) wpadł więc na pomysł nowego Androida, ale takiego, który nie udostępnia firmie z Mountain View (ani żadnej innej) jakichkolwiek danych związanych z aktywnością użytkownika smartfonu (zdjęcia, kontakty, położenie, odwiedzane witryny, historia wyszukiwania etc.). W maju 2018 r. założył więc Fundację /e/, której członkowie i sympatycy współtworzą system operacyjny zapewniający użytkownikowi smartfonu całkowitą anonimowość przebywania w sieci. Kilka miesięcy później światło dzienne ujrzała pierwsza edycja systemu operacyjnego /e/.
Start i modyfikacje
OS działa z Androidem i pozwala na korzystanie w swobodny sposób ze smartfonu, gdyż można uruchamiać na nim ulubione aplikacje, mieć dostęp do bankowości elektronicznej i poczty, grać czy robić zdjęcia. /e/ jest darmowy, a pracujący w fundacji programiści żyją głównie z datków składanych przez użytkowników systemu. Drugim źródłem dochodów jest sprzedaż przestrzeni dyskowej – każdy, kto założy konto w domenie e.email ma zapewnioną skrzynkę o pojemności 1 GB (ale w zależności od potrzeb ją powiększyć nawet do 1 TB już od 8 euro.).
Z tego systemu operacyjnego praktycznie może skorzystać każdy kto ma smartfon z systemem operacyjnym Android w wersji 7 lub wyższej. Lista telefonów, na których możliwa jest implementacja tego oprogramowania jest spora. W połowie kwietnia, gdy pisaliśmy te słowa, lista dopuszczonych modeli liczyła 92 pozycje. Drugim warunkiem jest założenie skrzynki pocztowej we wspomnianej domenie.
Jak instalować
Testową instalację /e/ przeprowadziliśmy na smartfonie Mi A1. Miał on, co prawda, swoją premierę w trzecim kwartale 2017 roku, ale pod koniec ubiegłego roku ukazała się aktualizacja do Androida 9 Pie. Nie ma to jednak znaczenia, ponieważ w trakcie instalacji /e/ z telefonu zostaje usunięte całe oprogramowanie.
Instalacja nie jest łatwa, nawet dla doświadczonego programisty. Jednak niebawem – jak zapowiadają pracownicy Fundacji /e/ – ma ukazać się znacznie prostszy w obsłudze instalator.
Zanim zaczniemy instalację należy uważnie przeczytać instrukcję, którą znajdziemy pod adresem https://e.foundation/get-support/. Po wybraniu modelu smartfonu, na którym będziemy umieszczać nowy system wchodzimy w zakładkę „instaluj”.
Na stronie pojawiają się informacje o zagrożeniach wynikających z rootowania smartfonów (odblokowania systemu operacyjnego w urządzeniu, dzięki czemu można usuwać lub instalować oprogramowanie). Wśród niebezpieczeństw jakie czyhają w czasie instalacji nowego sytemu wymienione jest skasowanie wszystkich danych (dlatego niezbędne jest wykonanie wcześniej kopii zapasowej), lub to że można całkowicie uszkodzić sprzęt tak, że nie będzie się on w ogóle nadawał do użytku. Miejmy również świadomość, że po instalacji systemu /e/ na smartfonie mogą wystąpić problemy z ekranem dotykowym.
Etap I
Instalację /e/ zaczynamy na komputerze. Ze strony https://doc.e.foundation/devices/ pobieramy na komputer narzędzia ADB i Fastboot, które rozpakowujemy i zapisujemy w łatwo dostępnym miejscu.
ADB (Android Debug Bridge) to interfejs debugowania w systemie operacyjnym Android. Natomiast Fastboot jest trybem pracy Androida służącym do wykonywania czynności serwisowych, takich jak zmiana oprogramowania. Komunikacja tych programów z telefonem odbywa się na za pomocą kabla USB.
Twórcy oprogramowania napisali instrukcję jego instalacji dla Windowsa wersji 7/8 i 10, oraz systemów macOS i Linux.
Nasza instalacja odbyła się z pomocą komputera z systemem Windows 10, więc kolejny ruch to wybranie prawym klawiszem myszki z menu START.
i wybranie paska „Ustawienia”. Wyświetli się okienko:
w którym wpisujemy „zaawansowane ustawienia systemu”. Wyskakuje W ramce, która się pojawi należy wpisać i zaznaczyć „Zmienne środowiskowe”.
W kolejnym kroku zaznaczymy i edytujemy ścieżkę, którą trzeba dopisać do Fastboota
W tym celu musimy też uruchomić (klawiszami win+R) konsolę poleceń CMD, która w późniejszym etapie posłuży do komunikacji z telefonem.
