Spotkanie w czasach zarazy
Praca zdalna
Firmy i uczelnie coraz częściej używają narzędzi do pracy zdalnej. Regularnie korzystają z połączeń pomiędzy osobami, używają tekstowych i głosowych połączeń konferencyjnych, organizują spotkania wideo grup i stosują narzędzia umożliwiające udostępnianie i współdzielenie ekranu. Zdalna praca zdobywa coraz większą popularność zarówno wśród pracowników, jak i pracodawców. Dla pierwszych jest zazwyczaj wygodniejsza, pozwala zaoszczędzić czas na dojazdy i efektywniej go wykorzystać. Dla drugich oznacza obniżenie kosztów wynajmu powierzchni biurowej mniejsze inwestycje w sprzęt czy infrastrukturę. Wszyscy korzystają na mniejszej presji na środowisko.
Narzędzia do pracy zdalnej
Takie sprzęty są ogólnodostępne. Nie trzeba pisać specjalnego oprogramowania, projektować nowych urządzeń. To ważne w tak trudnych chwilach, w których znalazł się akurat świat. W sytuacji, w której brak jest bezpośredniego kontaktu, sposobność pracy zdalnej i kontaktu wideo jest kluczowa dla funkcjonowania firm, szkół czy uczelni. Możliwość obserwowania kolegi bądź współpracownika zwiększa efektywność wykonywania zadań. Jest o wiele ważniejsza niż możliwość jego usłyszenia w tradycyjnych, głosowych połączeniach telefonicznych czy nawet konferencyjnych. Ci, którzy funkcjonowali w ten sposób już wcześniej, mają na pewno łatwiej.
Pozostali muszą się przyzwyczaić do używania nowych narządzi. Na szczęście jest z czego wybierać. Jest oprogramowanie bezpłatne i niedrogie komercyjne. Niektóre programy idealnie nadają się do kontaktu tylko pomiędzy dwoma osobami, inne sprawdzają się lepiej w przypadku spotkań grupowych, a jeszcze inne umożliwiają prowadzenie webinariów („rodzaj internetowego seminarium prowadzonego i realizowanego za pomocą technologii webcast, która umożliwia obustronną komunikację między prowadzącym spotkanie a uczestnikami” – Wikipedia) dla setek czy tysięcy osób. Większość aplikacji pozwala współdzielić ekran, udostępniać wzajemnie pliki, nagrywać i odtwarzać przebieg spotkań. Możliwość przetwarzania kilku strumieni jednocześnie pozwala w tej samej chwili widzieć rozmówców i pokazywać im swoje zasoby.
Wybór platformy do pracy
Trzeba zwracać uwagę na przejrzystość oferty, wygodę instalacji i konfiguracji. Istotna jest łatwość moderowania, wydajność serwerów po stronie dostawcy czy bezpieczeństwo. Te wymagania nie idą często ze sobą w parze. Przewagę powinny mieć na pewno systemy, które funkcjonują na komputerach stacjonarnych i urządzeniach przenośnych, występują w postaci programów, ale działają też w oknie przeglądarki.
W poniższym zestawieniu skupiliśmy się na aplikacjach, które można szybko zaadaptować w trudnych warunkach. Takich, których wcześniejsza popularność wśród różnych grup użytkowników eliminuje konieczność nauki nowych narzędzi. Wybraliśmy te, które pozwalają na połączenia wideokonferencyjne.
Meeting Owl to kamera 1080p obejmująca otoczenie w zakresie a 360°, wyposażona w autofocus, osiem mikrofonów i kartę Wi-Fi.
Nawet najdoskonalsze oprogramowanie nie wystarczy do przeprowadzenia najmniejszej wideokonferencji i samo nie umożliwi zdalnej współpracy. Bez odpowiedniej infrastruktury oraz sprzętu niewiele można zrobić.
Najważniejsze w przypadku przesyłania strumieni wideo, jest szybkie łącze internetowe. Co ważne, wskazane jest, by było symetryczne. Oznacza to podobną wydajność w przypadku pobierania i wysyłania danych. Przyjmuje się, że przepustowość (rzeczywista, nie teoretyczna) takiego łącza powinna wynosić przynajmniej 2 Mbit/s w każdą stronę. Warto także zaopatrzyć się w dobrą kamerkę internetową. Nie musi to być najdroższy model, ale dobrze jest wybrać taki, o dużej rozdzielczości, dzięki czemu jakość przesyłanego obrazu będzie lepsza.
Do wygodnej pracy można użyć komputera z niższej półki. Do obsługi oprogramowania wideokonferencyjnego wystarczy z powodzeniem 2 GB RAM-u. Może to być komputer stacjonarny, laptop, tablet, a nawet smartfon. Tu bardziej istotna jest wygoda pracy niż wydajność sprzętu. Potrzebne są też głośniki lub słuchawki, by słyszeć co mówią inne osoby. Użytkownicy laptopów i urządzeń mobilnych są na lepszej pozycji, ponieważ te urządzenia mają już zazwyczaj wbudowane niezbędne wyposażenie. Nie trzeba nic dodawać, dołączać, instalować i konfigurować.
Jeżeli ktoś oczekuje lepszej jakości, ma do wyboru mnóstwo innego, często specjalistycznego sprzętu. Są bowiem kamery o różnym kącie patrzenia bądź kamery dookólne, które automatycznie podświetlają aktualnie mówiącą osobę. Często wyposażone są one w zestawy najwyższej jakości mikrofonów stereofonicznych. Można zaopatrzyć się w mikrofony zewnętrzne czy zestawy słuchawkowe z mikrofonem. Platformy wideokonferencyjne bardzo często mają własny sprzęt przeznaczony do przeprowadzania i obsługi wideokonferencji. Ceny takich urządzeń liczone są zazwyczaj w tysiącach dolarów. Możliwości jest naprawdę wiele.
Logitech Meetup – kamera 4K z mechanizmem formowania wiązek mikrofonowych i funkcją automatycznego kadrowania i przybliżania mówiącej osoby.
Edukacja na odległość
Edukacja na odległość to wyzwanie, przed którym stanęły wszystkie szkoły w Polsce. My zdalne nauczanie rozpoczęliśmy praktycznie pierwszego dnia, tj. 16 marca, Było nam łatwiej, bo każdy nasz uczeń klas 4–8 ma własną skrzynkę pocztową w domenie szkoły i jest przyzwyczajony do pracy na platformie Googe Classroom. Sytuacja wymagała jednak szybkich działań i dużej mobilizacji uczniów i nauczycieli.
W dniu ogłoszenia kwarantanny uczniowie zostali poinformowani o zasadach pracy zdalnej, my tymczasem skoncentrowaliśmy się na wyborze komunikatora internetowego i szkoleniu wewnętrznym. Wybraliśmy komunikator Discord, na którym założyliśmy szkolny serwer. Dlatego Discord, gdyż daje duże możliwości, a wielu uczniów już go znało. Nasi nauczyciele korzystają również z połączeń wideo na Google Meet. Każdy nauczyciel klas 1–3 założył stronę internetową dla swojej klasy, gdzie w jednym miejscu uczeń ma wszystkie materiały: karty pracy, materiały filmowe nagrywane przez nauczycieli i ćwiczenia. Dla klas 1-2 uruchomiliśmy też lekcje na komunikatorze Cisco Webex. Zrobiliśmy nowy plan lekcji, rozdaliśmy do domu szkolne laptopy uczniom, którzy ich potrzebowali. I to wszystko w trzy dni, łącznie z rozwiązaniem wszystkich problemów technicznych z instalacją komunikatora wśród uczniów i nauczycieli.
Leszek Sankowski, Dyrektor Szkoły Podstawowej im M. Kopernika w Ustanowie
Aktualnie zajęcia prowadzimy od 8.15 do 14.00, zaczynamy i kończymy dzień gimnastyką, nie można przecież tylko siedzieć przy komputerze. Nauczyciel widzi ćwiczących i upomina tych opieszałych. Oprócz normalnych wykładów mamy zarezerwowany też czas na konsultacje, pracę własną i projekty.
Zdalne nauczanie to większe obciążenie dla uczniów i nauczycieli. Przygotowanie i poprowadzenie lekcji, zadbanie, aby każdy zrozumiał i wyniósł z zajęć jak najwięcej, wymaga nowych umiejętności i więcej czasu. Uczniowie podeszli jednak do pracy zdalnej bardzo odpowiedzialnie. Nie sprawdzamy listy obecności, ale widzimy, że każdy rzetelnie pracuje. Są tacy, którzy się w tym naprawdę odnaleźli. Bardzo pozytywnie zaskoczyli nas na przykład uczniowie klas najmłodszych.
Moim zdaniem trzeba też szukać dobrych stron w tej trudnej sytuacji. Oprócz realizacji podstawy programowej uczniowie pozyskują nowe umiejętności, takie jak obsługa komputera, uczą się kultury pracy zdalnej, stają się samodzielni i odpowiedzialni. To może być dobre doświadczenie dla wszystkich i dobrze wykorzystany czas.
