Świetny dźwięk

Chcąc poprawić komfort słuchania muzyki na urządzeniach mobilnych, zwykle kupujemy nowe słuchawki i sprzęt, zapominając o poprawie jakości źródła dźwięku, czyli plików z muzyką. W tym artykule pokażemy, jak przygotować wysokiej jakości plik muzyczny przeznaczony właśnie na urządzenia przenośne oraz jak go skonwertować na format MP3. W tym celu wykorzystamy kilka funkcji programu WavePad Sound Editor (program można znaleźć tutaj).

Program WavePad Sound Editor znajdziesz na płycie dołączonej do tego wydania PC Formatu. Aplikacja jest darmowa pod warunkiem, że jej planowane wykorzystanie ogranicza się do nauki, pracy w domu i realizowania projektów niekomercyjnych. Do poprawnej instalacji i działania programu jest potrzebne stałe połączenie z internetem.

W trakcie instalacji masz do wyboru dodatkowe opcje programu. Zaznacz jedynie Switch Audio Converter i odznacz MixPad Multitrack Software, gdyż tym razem nie będziemy się zajmowali nagrywaniem i miksowaniem muzyki, oraz Ask Enhanced Internet Browser Bar, jeśli nie chcesz mieć dodatkowego paska wyszukiwarki w swojej przeglądarce internetowej.

Po instalacji pojawią się na pulpicie dwa skróty: do uruchomienia WavePad Sound Editora oraz Switch Sound File Convertera – programu do zmiany formatu plików audio.

Na pasku w głównym oknie programu wyświetlane są ikony z funkcjami każdej z pięciu zakładek. W zakładce Home ikona New File umożliwia utworzenie nowego pliku, np. do nagrania. Za pomocą ikony Open File otworzysz już gotowy plik.

Otwórz okienko wyboru, klikając w zakładce Home ikonę Open File i wybierając plik audio. Zaznacz go i kliknij Otwórz.

Na ekranie pojawi się odzwierciedlenie pliku audio. Kliknij przycisk Play lub naciśnij klawisz Spacja, by usłyszeć wybrany plik.

W dolnej części ekranu znajdują się przyciski odtwarzacza oraz możliwość ustawienia funkcji próbkowania – Sample Rate, które powinno mieć wartość 44 100. Jeśli jest inaczej, kliknij to miejsce prawym przyciskiem myszy i ustaw tę wartość. Potwierdź wybór, klikając OK.

Najprostszą operacją, którą możesz przeprowadzić na pliku w celu polepszenia jego słyszalności, jest zwiększenie głośności (amplifikacja) pliku. Dotyczy to szczególnie plików cicho nagranych, o małej dynamice. Jeśli po zaimportowaniu pliku widzisz, że plik ma dużą dynamikę, co możesz rozpoznać po dużej amplitudzie jego wykresu w głównym oknie, pomiń etap wzmacniania i zastosuj normalizację i kompresję.

Kliknij zakładkę Effects i wybierz ikonę Amplify. Nastąpi automatyczne zaznaczenie całego pliku.

W oknie Amplify zwiększ głośność o 1/3, ustawiając opcję Gain na 130 proc., i sprawdź w małym oknie podglądu, czy jego wykres nie dotyka górnej i dolnej krawędzi, gdyż to prowadzi do przesterowań, czyli zniekształceń w trakcie odtwarzania.

Kliknij Apply. Jeśli utwór ma nadal sporo miejsca u góry i u dołu wykresu, możesz powtórzyć procedurę aż do osiągnięcia zadowalającej cię głośności. Za każdym razem możesz to weryfikować, klikając przycisk Play.

Większość utworów muzycznych ma różną dynamikę. Jeśli przygotowujesz składanki z różnych płyt i nie chcesz przy każdym utworze zmieniać głośności w odtwarzaczu, dokonaj normalizacji każdego z nich.

Kliknij zakładkę Effects i wybierz ikonę Normalize. Plik zostanie automatycznie zaznaczony.

Ustaw teraz opcję Normalize Peak Level na 100 proc. Program automatycznie dobierze maksymalną głośność, ale tak, by utwór w żadnym momencie nie był przesterowany.

Kliknij Apply. Zauważysz, że wizualny obraz pliku w oknie edycji jest „pogrubiony”. Klikając przycisk Play, możesz usłyszeć, że jest głośniejszy niż poprzednio.

Mimo że utwór jest już wystarczająco głośny, to nadal niektóre jego cichsze fragmenty mogą być słabo słyszalne. Szczególnie, jeśli słuchasz muzyki przez słuchawki w głośnym miejscu, takim jak autobus, metro czy przystanek. By temu zaradzić, wymyślono procedurę kompresji, polegającą na wyrównaniu dynamiki we fragmentach cichych i głośniejszych.

Kliknij zakładkę Effects i wybierz ikonę Compress. W oknie Dynamic Range Compressor kliknij zakładkę Simple. Ponieważ obsługa parametrów kompresora wymaga pewnego doświadczenia, by nie zniekształcić jakości dźwięku, z listy Presets wybierz opcję Fast Compresssor zapewniającą szybką reakcję efektu na zmiany dynamiki. Kliknij przycisk Apply.

Zwróć uwagę, że ogólna głośność utworu jest niższa, za to bardziej wyrównana, co widać także w obrazie pliku. By uzyskać ponownie maksymalną głośność, powtórz procedurę normalizacji. Po jej zakończeniu uzyskasz odpowiednio głośny i wyrównany dynamicznie fragment muzyczny.

Klikając Play, posłuchaj, czy nie doszło do przesterowań.

Ograniczenia techniczne urządzeń przenośnych, a także typowych słuchawek powodują, że producenci tego sprzętu, mając na uwadze warunki, w jakich słucha się muzyki, sztucznie modyfikują ich parametry, tak by zapewnić muzyce możliwie wyrazistą słyszalność. Niestety najczęściej prowadzi to do „podbijania” niskich i wysokich tonów. Ponieważ w tym warsztacie dokonałeś samodzielnie znacznego polepszenia głośności utworu, to po jego zapisie, np. w odtwarzaczu mp3, może dojść do nieoczekiwanych przesterowań. W tym celu należy dokonać korekty pasma utworu, np. za pomocą filtrów górno- i dolnoprzepustowych.

Z zakładki Effects wybierz Equalize. W oknie Equalizer, w zakładce Visual pojawi się grafika korektora graficznego i pozioma linia wyznaczająca częstotliwości. W tym wypadku nie korzystaj z listy Preset, a dokonaj korekty ręcznie, gdyż chcesz jedynie delikatnie skorygować przygotowany materiał.

W dolnej części okna, w linii poziomej, masz zaznaczone częstotliwości w herzach (Hz). Kliknij lewym przyciskiem myszy na wysokości 100 Hz, zaznaczając punkt na linii korektora. Po lewej stronie masz już wcześniej wyznaczony punkt. Kliknij go myszką i przytrzymując, zjedź do samego dołu okna. Zastosowałeś filtr na niskie częstotliwości, dzięki czemu pozbyłeś się najbardziej uciążliwych dla ucha niskich brzmień.

Podobną operację wykonaj na wysokich częstotliwościach. Kliknij lewym przyciskiem myszy na wysokości 10 000 Hz, zaznaczając ponownie punkt na linii korektora. Masz już określony punkt, tym razem po prawej stronie. Kliknij go myszką i przytrzymując, zjedź do samego dołu okna. W tym momencie odciąłeś zbędne w nagraniu wysokie tony. Kliknij Apply. Jeśli nie będziesz zadowolony z wyników, możesz powrócić do wersji początkowej, wciskając przycisk Set Flat.

Kliknij w zakładce Home ikonę Save File. Jeżeli edytowałeś plik w formacie WAV, otworzy się okno Wave Encoder Options. W polu Format ustaw PCM Uncompressed, a w polu Attributes wybierz z listy 44100 Hz, 16 Bits, Stereo. KliknijOK.

Jeśli chcesz zapisać plik pod inną nazwą, z zakładki File wybierz Save File As, podaj nową nazwę pliku i kliknij przycisk Zapisz. Ustaw parametry takie same jak w poprzednim kroku i kliknij OK.

Jeżeli edytowałeś plik w formacie MP3, otworzy się okno MP3 Encoder Settings. Ustaw parametry kompresji, jak pokazano na obrazku i kliknij OK.