Szerokie horyzonty

Chcąc uzyskać dobre ujęcie panoramiczne, musisz dysponować odpowiednim materiałem źródłowym, czyli fotografiami, z których będziesz składał panoramę.

• W celu wykonania poziomego zdjęcia panoramicznego umocuj aparat na statywie prostopadle do powierzchni, blokując poziomą oś obrotu.
• Analogicznie w przypadku ujęć pionowych (np. fotografowaniu wysokich budynków) umocuj aparat na statywie, blokując pionową oś obrotu.
• Sprawdź, czy twój aparat ma wbudowany tryb panorama assist. Jeśli ma, wykorzystaj go. Ułatwia on wykonywanie zdjęć składowych, zwłaszcza gdy nie masz statywu.

Do łączenia zdjęć w ujęcia panoramiczne potrzebujesz odpowiedniego oprogramowania. Na krążku znajdziesz wyposażony w interesujące funkcje program Microsoft Image Composite Editor (ICE). Jego zaletą są bardzo dobre algorytmy detekcji typu panoramy i automatycznego dopasowywania zdjęć źródłowych tak, by uzyskać jak najlepszy rezultat. Program nie ma żadnego limitu budowanych panoram. Umożliwia tworzenie nawet gigapikselowych obrazów składających się z kilkuset fotografii składowych. Aplikacja Microsoftu jest udostępniana za darmo w dwóch wersjach: 32-bitowej oraz przeznaczonej do 64-bitowych wersji Windows. Uwaga! Program będzie działał tylko w systemie, w którym są zainstalowane biblioteki .NET Framework.

Instalacji programu nie będziemy dokładnie przedstawiać, ponieważ przebiega standardowo. Musisz jedynie zaakceptować licencję i potwierdzać kolejne etapy kreatora instalacji bez potrzeby ingerowania w jego ustawienia.

Uruchom program ICE, wybierając ikonę Microsoft ICE z menu Start.

Zobaczysz okno główne: Microsoft Image Composite Editor. Zacznij od dodania zdjęć składowych przygotowywanej panoramy. Przeciągnij po prostu myszką pliki zdjęć na szary obszar roboczy okna głównego.

Program automatycznie rozpocznie analizę przeciągniętych plików z fotografiami i spróbuje dopasować zdjęcia w taki sposób, by powstała odpowiednia panorama. Nawet jeżeli zdjęcia nie były wczytane do programu we właściwej kolejności, program sam zadba o ich poprawne ustawienie. Proces ten może potrwać – w zależności od mocy obliczeniowej komputera i liczby wczytanych fotografii składowych – nawet kilka minut.

Po przetworzeniu wczytanych do programu fotografii zobaczysz w oknie głównym wynik połączenia zdjęć składowych. Panorama nie jest jeszcze w pełni gotowa. Widoczne postrzępione krawędzie obrazu wynikają z niedopasowania poszczególnych zdjęć składowych. Musisz przyciąć obraz tak, by białą ramkę wypełniała w całości panorama, a nie postrzępione kontury:

Obraz możesz wykadrować na jeden z dwóch sposobów. Pierwszy sposób polega na skorzystaniu z automatyki programu. Kliknij widoczny w sekcji Crop odnośnik Automatic Crop. W ten sposób panorama zostanie tak skadrowana, by odciąć poszarpane krawędzie obrazu. Drugi sposób to ręczne kadrowanie obrazu – chwytanie myszą i przesuwanie znaczników kadrowania (białe kwadraciki widoczne na środkach krawędzi ramki). Jeżeli chcesz, by odrzucane obszary były jak najmniejsze, zastosuj się do porad z ramki „Odpowiednie przygotowanie zdjęć...”.

Po wykadrowaniu panoramy przejdź do sekcji Export. Domyślnie wybranym wyjściowym formatem zapisu jest JPEG, najpopularniejszy format plików z cyfrowymi zdjęciami. Suwakiem Options: Quality regulujesz jakość (stopień kompresji) obrazu. Im większa wartość (przesunięcie suwaka w prawo), tym wyższa jakość, ale też większy plik wynikowy z panoramą. Za pomocą rozwijanej listy Scale określasz stopień zmniejszenia lub powiększenia obrazu. Aktualne wymiary (w pikselach) utworzonej i wykadrowanej panoramy odnajdziesz pod listą Scale. Jeżeli zaznaczysz pole wyboru Create JPEG thumbnail, zapisanemu plikowi wyjściowemu będzie towarzyszyła miniatura panoramy.

Kliknij teraz przycisk Export. W oknie Zapisywanie jako przejdź do folderu, w którym chcesz zapisać gotowy plik z panoramą. Wypełnij pole Nazwa pliku i kliknij Zapisz. Panorama jest gotowa.

Pokazany w poprzednim warsztacie proces tworzenia panoram zakłada niezmienność domyślnych ustawień programu MS ICE. Tymczasem, zmieniając te ustawienia, możesz mieć nie tylko wpływ na takie parametry, jak wynikowa wielkość panoramy, ale też możesz ją zmodyfikować artystycznie, np. zniekształcając perspektywę.

Program ma wbudowane różne tryby łączenia zdjęć w panoramy. Algorytmy analizują zdjęcia składowe i na tej podstawie dopasowują odpowiedni tryb łączenia. Przykładowo w poprzednim warsztacie korzystaliśmy z trybu Rotating Motion, w którym zdjęcia są łączone w taki sposób, jakby były rozmieszczone na wewnętrznej powierzchni walca. Taki tryb jest optymalnym wyborem w przypadku zdjęć krajobrazu. Nie jest to jednak jedyny tryb łączenia.

Wyboru danego trybu dokonujesz w sekcji Stich. Dostępne są tam następujące możliwości:
Planar Motion 1 – to tryb, w którym zdjęcia są łączone ze sobą przy zachowaniu sztywnej skali. Nie ma wprowadzanych żadnych zniekształceń perspektywicznych. Ten tryb najlepiej się nadaje do łączenia zdjęć przedstawiających np. fragmenty jakiegoś obiektu dwuwymiarowego: wielkoformatowego planu, dzieła malarskiego, projektu czy mapy.
Planar Motion 2 – w tym trybie zdjęcia są łączone w panoramy z wykorzystaniem tzw. przekształceń afinicznych, w których proste przechodzą w proste, proste równoległe w proste równoległe, ale długości odcinków i kąty mogą się zmieniać.
Planar Motion 3 – tryb, w którym obraz panoramiczny jest przekształcany z wykorzystaniem funkcji homograficznych. Trudno powiedzieć, w jakich przypadkach jego stosowanie jest optymalnym wyborem, ciekawie prezentują się panoramy krajobrazu z delikatnie zauważalną krzywizną horyzontu. Najlepiej poeksperymentuj. Jeżeli rezultat cię zadowoli, wyeksportuj panoramę w tym trybie.

Oprócz trybu łączenia zdjęć i domyślnie aktywnego trybu kadrowania program Microsoft ICE udostępnia jeszcze alternatywny tryb działania obszaru roboczego. Klikając ikonę sześcianu widoczną w górnej części okna, przełączasz obszar roboczy w tryb korekcji perspektywy. Uwaga, tryb ten będzie dostępny tylko wtedy, gdy w sekcji Stich jest wybrana z listy Camera motion pozycja Rotating Motion.

Wygląd obszaru roboczego ulegnie zmianie. Zmontowaną perspektywę możesz przesuwać na widocznej w obszarze roboczym płaszczyźnie. W zależności od wybranego typu projekcji przesunięcie fotografii będzie dawało różny rezultat. Typ projekcji wybierasz z menu Projection.

Przykładowo, gdy wybierzesz z menu Projection pozycję Sphere (vertiacl), a następnie przesuniesz panoramę w bok, zobaczysz efekt podobny do widocznego na ilustracji poniżej. Eksperymentując w trybie korekcji perspektywy, uzyskasz inne nieszablonowe efekty.

Program Microsoft ICE ma oprócz zaprezentowanych w artykule kilka dodatkowych możliwości.

• Wygenerowane panoramy można wyeksportować do formatu HD View. Ten format, opracowany przez Microsoft, umożliwia oglądanie gigantycznych wielogigapikselowych obrazów. Przekonaj się, jak wyglądają takie obrazy. Wystarczy do tego przeglądarka WWW. Korzystając z niej, odwiedź stronę: http://research.microsoft.com/en-us/um/redmond/groups/ivm/HDView/
• Program pozwala także wyeksportować obrazy panoram do programu Photoshop. Zaletą tej możliwości jest eksport warstw, które następnie w Photoshopie mogą być niezależnie edytowane.

Oprócz przedstawianego przez nas w artykule programu Microsoft ICE do tworzenia ujęć panoramicznych ze zwykłych fotografii warto wykorzystać oprogramowanie, które często jest sprzedawane w zestawie razem z aparatem cyfrowym. Dość popularnym programem komercyjnym, dodawanym do aparatów cyfrowych bezpłatnie (w cenie aparatu), jest aplikacja o nazwie ArcSoft Panorama Maker. Jest to prosta w obsłudze aplikacja, w którą wbudowano szybkie i efektywne algorytmy łączenia zdjęć. Z kolei nabywcy aparatów firmy Canon otrzymują z cyfrówką oprogramowanie PhotoStitch – również umożliwiające tworzenie panoram.