Tradycyjnymi narzędziami do podkręcania kart graficznych są programy takie jak Riva Tuner czy ATITool. Za ich pomocą można odkryć maksymalne częstotliwości dla danego egzemplarza karty, by następnie zapamiętać je w programie i ustawiać przy każdym uruchomieniu systemu. Jednak te wartości można na stałe zapisać w BIOS-ie karty, by pozostała ona na zawsze podkręcona. Jeszcze wyższe wartości zegarów można uzyskać po instalacji alternatywnego zestawu chłodzącego procesor graficzny i pamięci.
W internecie można także znaleźć gotowe, zmodyfikowane
BIOS-y do różnych modeli kart graficznych, jednak ich wykorzystanie nie zawsze da tak dobry rezultat, jak samodzielne określenie maksymalnych możliwości danego egzemplarza karty.
Uwaga!
Opisywane tu czynności stanowią głęboką ingerencję w BIOS. Jej skutki mogą być nieodwracalne. Informujemy, że redakcja z dużą starannością przygotowuje i sprawdza wszelkie materiały. Jednak liczba różnych możliwych produktów, przypadków, konfiguracji jest duża i nie sposób przewidzieć wszystkiego. Czytelnik musi mieć świadomość, że wszelkich zmian dokonuje na własną odpowiedzialność.
Przygotowania do wymiany BIOS-u karty graficznej
Przed wymianą (zapisem w pamięci flash, czyli flashowaniem) BIOS-u karty graficznej musisz się zorientować, czy uda się pobrać go z internetu czy z własnej karty.
BIOS z internetu
Producenci kart graficznych na swoich witrynach internetowych zwykle nie udostępniają gotowych plików z BIOS-em (jak ma to miejsce np. w przypadku płyt głównych). Najlepszym źródłem są zatem strony poświęcone modyfikacjom kart. Największa baza znajduje się na stronie MVKTech (www.mvktech.net). W sekcji Downloads jest mnóstwo dostarczonych przez użytkowników plików, podzielonych na trzy kategorie, według producenta układu graficznego (Nvidia, ATI, XGI). Każda z tych sekcji jest podzielona następnie według producentów kart graficznych (np. Asus, Gigabyte, MSI). W dziale można znaleźć BIOS do praktycznie dowolnej karty graficznej.
Jeśli jednak nie byłoby tam poszukiwanego BIOS-u, warto zajrzeć na forum dyskusyjne serwisu pod adresem www.mvktech.net/component/option,com_joomlaboard/Itemid,34. Można tam znaleźć specjalizowane wątki poświęcone różnym układom graficznym, gdzie użytkownicy dołączają BIOS swoich kart. Dobrym źródłem jest także serwis TechPowerUp (www.techpowerup.com). Tam z kolei znajduje się całkiem pokaźna baza plików do kart z układami ATI Radeon.
BIOS z karty
Dobrym źródłem BIOS-u do karty jest… twoja własna karta. W internecie znajdziesz kilka ciekawych narzędzi, które pozwalają na zapisanie zawartości BIOS-u karty graficznej do pliku. Doskonałym narzędziem do kart z układami Nvidii jest np. NiBiTor (który jest jednocześnie edytorem BIOS-u), a do kart ATI – program ATITool (karty z serii Radeon X1000) lub ATIFlash (wszystkie karty ATI).
Co trzeba wiedzieć przed flashowaniem
Wymiana BIOS-u karty graficznej wiąże się z ryzykiem. Mowa zwłaszcza o edycji zawartości plików, bo wystarczy nieświadomie zmienić jeden parametr w zbyt dużym zakresie i kartę graficzną trzeba będzie odesłać do punktu naprawczego.
Jak zmaksymalizować szanse na powodzenie operacji? Najbezpieczniej jest ściągnąć z sieci gotowy plik z BIOS-em, bo wtedy operacja ogranicza się do wpisania jednej linii polecenia (zwykle nazwa pliku BIOS poprzedzona nazwą aplikacji) w programie do flashowania – bez konieczności uruchamiania narzędzi do edycji.
Poza tym, mimo że sam proces flashowania jest krótki, lepiej podczas jego trwania zapewnić komputerowi najlepszą stabilność (przywrócenie domyślnych parametrów pracy procesora, jeśli był podkręcany). Wystarczy bowiem, że komputer się zawiesi, a karta zostanie trwale uszkodzona.
Jeśli samodzielnie edytujesz BIOS, pamiętaj, że nie należy zmieniać wartości, które nie są przez dany program odczytywane poprawnie. Może się zdarzyć, że narzędzie błędnie odczyta wartość napięcia zasilającego układ graficzny, ty następnie tylko trochę je zwiększysz, po czym wgrasz tak spreparowany BIOS, uszkadzając kartę. W takim przypadku lepiej zrezygnować z operacji.
W internecie można znaleźć program o nazwie vgabios.exe, który pozwala przetestować BIOS (podstawia go w miejsce oryginalnego, ale bez flashowania). Wreszcie, jeśli nie masz pewności odnośnie jakiegoś kroku, zadaj pytanie na forum.
Co zrobić w razie porażki
Może się zdarzyć, że z jakiegoś powodu operacja wymiany BIOS-u się nie powiedzie, a karta przestanie wyświetlać obraz (na szczęście niezwykle rzadko dochodzi do uszkodzenia czegokolwiek). W takiej sytuacji najlepiej spróbować ponownie wgrać oryginalny BIOS, zapisany wcześniej na dysku. W tym celu należy wykorzystać kartę graficzną ze złączem PCI (z niej uruchomisz komputer) i powtórzyć procedurę flashowania. Podobnie można postąpić, dysponując płytą główną ze zintegrowaną grafiką. Jeśli nie masz takiej możliwości, możesz spróbować flashowania „na ślepo” (często komputer uruchamia się normalnie, nie ma jedynie obrazu na monitorze) – to z reguły pomaga.
