W funkcję zapisu RAW są wyposażone zaawansowane aparaty kompaktowe i wszystkie lustrzanki oraz aparaty hybrydowe z wymienną optyką. Nazwy plików RAW różnią się w zależności od marki aparatu. Na przykład Canon używa rozszerzenia CR2, Nikon – NEF. Niektórzy producenci używają otwartego formatu DNG, promowanego przez firmę Adobe.
Wkrótce format RAW przestanie być domeną zaawansowanych aparatów. Twórcy Androida pracują już nad API, które umożliwi aplikacjom do robienia zdjęć dostęp do surowych danych z matrycy, co pozwoli na zapisywanie RAW-ów w urządzeniach mobilnych.
Zalety formatu RAW
Zapisanie fotografii w formacie RAW i przeniesienie procesu ich konwersji do komputera nie tylko pozwala zachować komplet informacji zarejestrowanych przez matrycę, ale ma też dodatkowe zalety. Jedną z najważniejszych jest możliwość precyzyjnego ustawienia balansu bieli, co ma fundamentalne znaczenie dla kolorystyki zdjęcia. W przypadku pliku JPEG balans bieli jest ustawiany przez oprogramowanie aparatu. Naprawienie ewentualnego błędu wymaga żmudnej korekcji koloru, a czasami w ogóle nie jest możliwe. Wywołując RAW w komputerze, ustawiasz balans bieli w aplikacji, co pozwala na spokojne poeksperymentowanie z różnymi parametrami.
Wykorzystanie plików RAW owocuje także lepszą jakością zdjęć. Pecet ma większą moc, co pozwala na stosowanie bardziej złożonych algorytmów odszumiania i wyostrzania, dzięki czemu zdjęcia mają lepszą ostrość i kolory. Co więcej, gdy pojawi się nowa wersja algorytmu, możesz ponownie wyeksportować zdjęcie, co czasami pozwala na poprawę jego jakości.
Poza tym RAW-y można wywołać wiele razy, korzystając z różnych ustawień, nie ponosząc przy tym negatywnych konsekwencji dla jakości obrazu, jakie pociąga za sobą agresywna obróbka plików JPEG. Dzięki możliwości wielokrotnej obróbki i interpretacji obrazu plik RAW spełnia rolę negatywu cyfrowego, tym bardziej że programy do obróbki RAW-ów nie modyfikują pliku, lecz przechowują ustawienia konwersji w bazie danych lub pliku tekstowym. To pozwala na tworzenie wirtualnych wersji zdjęcia, bazujących na tym samym pliku źródłowym.
Oprogramowanie do konwersji RAW-ów
Aby wywołać plik RAW w komputerze, potrzebne jest specjalne oprogramowanie, które działa tak jak firmware aparatu – dokonuje interpolacji kolorów, co jest niezbędne, gdyż każdy piksel typowej matrycy rejestruje tylko jedną barwę podstawową. Pozostałe dwa kolory składowe są odtwarzane na podstawie informacji z sąsiednich pikseli, rejestrujących dwie pozostałe barwy podstawowe. Jeśli twój aparat obsługuje ten typ plików, prawdopodobnie dołączona do niego aplikacja radzi sobie z ich dekodowaniem. Jednak oprogramowanie producenta ma zazwyczaj ograniczone możliwości, szczególnie jeśli chodzi o dobór parametrów konwersji. Dlatego lepiej użyć niezależnego programu.
Adobe Lightroom
Najlepszym narzędziem na rynku jest bez wątpienia program Adobe Lightroom 5.3, który łączy funkcje programu do katalogowania zdjęć z konwerterem RAW. Jego zaletą jest doskonały interfejs, zaprojektowany z myślą o potrzebach fotografów, a nie designerów czy fotoedytorów, jak np. Photoshop. Poza tym Lightroom wyróżnia się możliwością dokonywania korekt miejscowych, maskowania efektów, ma nawet narzędzie do retuszu, które swoim działaniem przypomina stempel z edytora graficznego. Co ważne, wszystkie zabiegi można stosować bezpośrednio na plikach RAW (program równolegle obsługuje też inne formaty), bez modyfikacji danych źródłowych. Niestety Lightroom jest programem komercyjnym, z którego za darmo można korzystać tylko 30 dni.
Raw Therapee
Lightrooma zastąpi darmowy program Raw Therapee 4 (aplikację można pobrać z serwisu PC Format Programy), który bazuje na opensource’owym algorytmie do dekodowania cyfrowych negatywów – Dcraw. Nie ma on równie przemyślanego interfejsu jak program Adobe, nie ma też jego szybkości, ale kompensuje to dużą liczbą funkcji związanych z korygowaniem RAW-ów oraz profesjonalnymi funkcjami, jak zarządzanie kolorem. Raw Therapee, podobnie jak Lightroom, nie modyfikuje plików źródłowych, nie wymaga także osobnego pliku katalogu. Wszystkie parametry wywoływania pliów RAW są przechowywane w czytelnych plikach tekstowych, zapisywanych obok zdjęcia.
W warsztatach pokazujemy sposób działania oraz najważniejsze funkcje obu programów.
Wady i zalety formatu RAW
PLUSY:
- Rejestruje komplet informacji z matrycy
- Można dobrać różne ustawienia dla każdego zdjęcia
- Konwersja w komputerze zapewnia lepszą redukcję szumów
MINUSY:
- Wymaga użycia dodatkowej aplikacji
- Bez obróbki nie nadaje się do prezentacji
- Objętość pliku średnio 2 razy większa niż JPEG-a
