Tanie drukowanie

• Jeśli drukujesz ponad 100 stron miesięcznie, kup wydajniejszą drukarkę atramentową lub laserową, która zapewni niskie koszty druku.
• W miarę możliwości kupuj materiały o podwyższonej wydajności, które zapewniają niższy koszt druku w przeliczeniu na stronę.
• Dodatkową oszczędność przyniesie dwustronny druk dokumentów – automatyczny (jeśli drukarka ma taki moduł) lub ręczny.
• Istotny jest sposób druku dokumentów – zwykle znaczną oszczędność, a zarazem wystarczającą jakość zapewnia tryb ekonomiczny (tzw. draft).
• W drukarkach kolorowych warto stosować druk w odcieniach szarości, gdy kolor jest zbędny.
• Praktycznie każdy sterownik drukarki pozwala wydrukować kilka stron na jednej kartce, co oszczędza zarówno toner lub atrament, jak i papier.
• W razie potrzeby kup lub wykorzystaj darmowe oprogramowanie, które będzie odpowiednio formatowało strony internetowe, by zmniejszyć zużycie materiałów eksploatacyjnych.

Każdy typ drukarki jest dostosowany do konkretnego rodzaju zadań. Do większości zastosowań odpowiednia jest atramentówka, niekoniecznie o fotograficznej jakości, ponieważ w domu zwykle drukujemy niewiele: pojedyncze strony internetowe, czasami prezentacje i czarno-białe dokumenty tekstowe z prostą grafiką. Laserówki generalnie sprawdzają się wtedy, gdy drukuje się więcej, bo są droższe podczas zakupu, ale tańsze w eksploatacji. Osobom potrzebującym wydruków kolorowych o tzw. jakości prezentacyjnej można polecić tańsze laserówki kolorowe. W każdej z tych grup drukarek powinno się stosować podobne zasady wyboru urządzenia ze względu na koszty jego eksploatacji.

Koszty eksploatacji drukarek kalkuluje się w przeliczeniu na stronę wydruku. Parametr ten nabiera tym większego znaczenia, im intensywniej wykorzystujemy drukarkę.

Przy planowanym sporadycznym drukowaniu (kilkanaście stron na miesiąc) najlepiej wybrać niedrogi model atramentówki. W takim wypadku koszty eksploatacji nie odgrywają większego znaczenia. O wiele ważniejsza jest atrakcyjna cena drukarki atramentowej.
Jeżeli na drukarce drukujemy więcej niż 5–10 stron dziennie, czyli ponad 100 stron miesięcznie, trzeba już obliczyć koszty eksploatacji i wybrać taki model, na którym koszt wydruku jednej strony nie przekroczy 20 groszy.

Przy planowanej większej liczbie wydruków warto już kupić tanią drukarkę laserową, na której koszty wydruku czarno-białej strony schodzą do 5–10 groszy za stronę. Warto też wybrać model z modułem druku dwustronnego (duplekserem), dzięki czemu można liczyć nawet na dwukrotną oszczędność papieru.

Aby maksymalnie obniżyć koszty eksploatacji, warto zwrócić też uwagę na pojemność zbiorników z tonerem lub tuszem. Z wieloma drukarkami sprzedawane są tzw. materiały startowe wystarczające do wydrukowania mniejszej liczby stron. Z kolei producenci drukarek atramentowych ostatnio zmniejszają pojemność zbiorniczków z atramentem.

Wydajność kalkulowana jest zawsze przy założeniu, że czarno-biała strona jest zaczerniona w 5 procentach, a kolorowa pokryta w 15 procentach (po 5 proc. na kolor). Dla tuszów fotograficznych wydajność jest zwykle podawana jako liczba wydrukowanych fotografii formatu 10x15 cm.

Niestety, im mniejsza pojemność materiałów eksploatacyjnych, tym większe koszty w przeliczeniu na stronę. Dlatego w miarę możliwości należy kupować drukarki, do których są dostępne tusze lub tonery o podwyższonej wydajności.

Aby obliczyć koszt wydruku pojedynczej strony, wystarczy sprawdzić, ile kosztują tusze lub tonery, a także znaleźć informacje na temat ich wydajności (na ile stron wystarczają). Następnie trzeba podzielić cenę przez tę wydajność – oczywiście pomijamy tutaj koszty papieru czy zużycie energii. W obliczeniach związanych z kosztami eksploatacji można też uwzględnić koszty zakupu samej drukarki. Może się bowiem okazać, że korzystniej jest nabyć drukarkę o wyższych kosztach eksploatacji, ale o niższej cenie zakupu.

W wypadku drukarek laserowych należy też zwrócić uwagę na konieczność wymiany bębna. W części drukarek jest on zmieniany wraz z tonerem (jest wtedy zintegrowany z kartridżem, w którym przechowywany jest toner), w innych musi być wymieniany oddzielnie, np. po 10 czy 100 tysiącach wydruków. Jeżeli nie zakładamy osiągnięcia w czasie eksploatacji tej liczby wydruków, wówczas lepiej kupić drukarkę ze „stałym” bębnem (najczęściej bęben światłoczuły to osobny moduł), by później płacić już tylko za toner.

Do obliczenia kosztów eksploatacji posłużymy się przykładem czterech drukarek – dwóch atramentowych (tańszej domowej i droższej biurowo-domowej) oraz dwóch, niedrogiej i droższej, monochromatycznych drukarek laserowych.

• Drukarka atramentowa Canon PIXMA iP1800 (100 zł) Tusz Canon PG 37 (czarny) – 220 stron, 42 zł Tusz Canon CL38 (kolor) – 200 stron, 59 zł Koszty druku: 0,19 zł za stronę czarno--białą, 0,30 zł za stronę kolorową
• Drukarka atramentowa HP Office jet Pro K5400n (520 zł) Tusz HP 88 Officejet Standard (czarny), 833 stron, 45 zł (20 ml) Tusz HP 88 Officejet Standard (magenta) 661 stron, 45 zł (9 ml) Tusz HP 88 Officejet Standard (cyan) 616 stron, 45 zł (9 ml) Tusz HP 88 Officejet Standard (yellow) 616 stron, 45 zł (9 ml) Tusz HP 88 XL (czarny), 2333 stron 101 zł (55 ml) Tusz HP 88 XL (magenta), 1210 stron, 75 zł (17 ml) Tusz HP 88 XL (cyan), 1210 stron, 75 zł (17 ml) Tusz HP 88 XL (yellow), 1210 stron, 75 zł (17 ml) Koszty druku: 0,05/0,04 zł za stronę czarno-białą (tusze standardowe i o zwiększonej pojemności), 0,22/0,19 zł za stronę kolorową (również tusze standardowe i o zwiększonej pojemności)
• Drukarka laserowa monochromatyczna Lexmark E120 (387 zł) Toner Lexmark 0012016SE, 2000 stron, 194 zł Koszty druku: 0,097 zł za stronę
• Drukarka laserowa monochromatyczna Samsung ML-3470D (1150 zł) Toner Samsung ML-D3470 B, 10 000 stron, 443 zł Koszty druku: 0,04 zł za stronę

Porównanie kosztów materiałów eksploatacyjnych do drukarki Canon Pixma iP2000

• Oryginał Canon BCI24 B czarny – 27 zł; 130 str., Canon BCI24 C kolor – 53 zł; 170 str. Koszty druku strony czarno-białej/kolorowej: 0,21 zł/0,31 zł
• Alternatywa Black Point Canon BPC 24BK (BCI24) czarny; 10 zł, 200 stron Black Point Canon BPC 24 (BCI24) kolor; 11 zł, 170 stron Koszty druku strony czarno-białej/kolorowej: 0,05 zł/0,06 zł
• Zestaw do napełniania PrintLab Refill Kit Black 1x30 ml black – 3,5 zł, 600 stron PrintLab Refill Kit 3x30 ml color – 9 zł, 600 stron Koszty druku strony czarno-białej/kolorowej: 0,006 zł/0,015 zł

Sposobem na obniżenie kosztów druku jest wykorzystanie tzw. materiałów alternatywnych, zwanych też zamiennikami. Są to zarówno pojemniki z tonerem do drukarek laserowych, jak i kartridże z tuszem do drukarek atramentowych. Tego typu materiały eksploatacyjne oferowane są przez wiele różnych firm i często są dwa–trzy razy tańsze niż materiały oryginalne.

Producenci drukarek utrudniają użytkownikom korzystanie z tanich zamienników przede wszystkim poprzez stosowanie zabezpieczeń elektronicznych, np. w postaci specjalnych chipów montowanych w kartridżach czy zbiornikach z tonerem. Uniemożliwiają one, przynajmniej teoretycznie, stosowanie nieoryginalnego materiału eksploatacyjnego. W praktyce takie układy daje się podrobić, obejść zabezpieczenie lub też odpowiednio przeprogramować oryginalne chipy.

Jeżeli więc planujesz korzystać z alternatywnych materiałów eksploatacyjnych, sprawdź jeszcze przed zakupem drukarki, czy są dostępne odpowiednie zamienniki. Mała szansa na tańsze materiały jest wówczas, gdy w drukarce zastosowano nietypowe zabezpieczenie elektroniczne, niestandardowe pojemniki z tonerem lub mało popularny typ kałamarzy.

Na szczęście w większości drukarek stosuje się rozwiązania standardowe dla danego producenta. Wystarczy zatem przeczytać w opisie urządzenia, jakie materiały są w nim używane, a następnie w internecie sprawdzić dostępność i ceny zamienników. W wypadku nowych, niespotykanych wcześniej konstrukcji warto zadzwonić do kilku sklepów sprzedających zamienniki, aby się dowiedzieć, czy pojawią się zamienniki do danego typu drukarki.

Warto wiedzieć, że praktyką stosowaną przez punkty serwisowe jest pozbawienie użytkownika gwarancji na sprzęt, w którym da się zauważyć ślady korzystania z materiałów alternatywnych. Wbrew pozorom jest to dość łatwe do wykrycia na podstawie śladów nieoryginalnego materiału eksploatacyjnego.

Materiały alternatywne dzieli się na trzy grupy: refabrykowane, regenerowane i tzw. refille. Podział ten wynika ze sposobu produkcji, co przekłada się też na jakość i cenę zamienników.
Najwięksi producenci zamienników odzyskują materiały w wyniku ich refabrykacji. Oryginalne materiały są demontowane, a odzyskane z nich części trafiają na linię produkcyjną. Tam od podstaw montuje się pełnowartościowe i praktycznie nowe kasety z tonerem lub tuszem.

Z kolei regeneracja polega na rozebraniu oryginalnego pojemnika, wyczyszczeniu go, ponownym złożeniu i napełnieniu. W tuszach wymienia się dodatkowo gąbki sorpcyjne i zawory dostarczające atrament do dysz. W zbiornikach do drukarek laserowych wymienia się podzespoły mechaniczne, a czasami bębny.

Najtańsze i najgorsze są materiały alternatywne, tzw. refille – oryginalne zbiorniki napełnione jedynie nowym tuszem lub tonerem. W sklepach dostępne są też zestawy (tzw. refill kit) opróżnionych zbiorniczków do samodzielnego napełniania. Zestawy tuszów zawierają buteleczkę z tuszem, strzykawkę i zaślepkę otworu. Wadą tak napełnionych zbiorników jest przeciekanie podczas drukowania lub zasypywanie tonerem drukarki. Zbiorniki te zwykle nadają się do najwyżej trzykrotnego napełnienia.

Najlepsze są materiały refabrykowane. Poza tym poddawane są one restrykcyjnym testom. Produkujące je firmy bardzo często przejmują na siebie zobowiązania gwarancyjne, jeśli producent drukarki odmawia wykonania naprawy. Co więcej, wydruki wykonywane za ich pomocą nie powinny być o wiele gorsze. Często są wręcz lepsze niż wydrukowane za pomocą materiałów oryginalnych.

W grupie materiałów regenerowanych można trafić zarówno na solidnie wykonane zamienniki, jak i na materiały kiepskiej jakości, w których np. toner dobrze się nie utrwala, a atrament rozmazuje. Z refillami sytuacja wygląda jeszcze gorzej. Dlatego lepiej ich unikać.
Wbrew pozorom dość bezpieczne są zestawy z kartridżami do samodzielnego napełniania. Jeżeli prawidłowo napełnimy zbiornik, nic złego nie powinno się wydarzyć.

Duże oszczędności skrywają się w sposobie drukowania dokumentów, ponieważ od ustawień parametrów wydruku zależy m.in. to, jak dużo atramentu lub tonera zużyje się podczas drukowania.

Najmniej tuszu i tonera zużywa się podczas drukowaniu na zwykłym papierze, przy zastosowania trybu ekonomicznego (tzw. draft). Zmniejsza on zużycie tonera lub atramentu o około 50 procent. Co ważne, jakość wydruków w tym trybie jest niewiele gorsza od wydruków w trybie normalnym.

W drukarkach kolorowych można też korzystać z druku czarno-białego lub w odcieniach szarości. W ten sposób da się „przedłużyć żywotność” znacznie droższych materiałów kolorowych.
Jeśli drukarka ma moduł druku dwustronnego, warto z niego korzystać, bo przyczyni się to do znacznej oszczędności papieru. Nawet jeżeli drukarka takiej możliwości nie zapewnia, można skorzystać z dupleksu ręcznego.

Dodatkowe możliwości daje druk kilku pomniejszonych stron na jednej kartce. Możemy z niego skorzystać, gdy nie przeszkadza nam zmniejszona czcionka lub pomniejszone obrazki. W ten sposób można drukować 2–4 strony na jednej kartce. Przy większej ich liczbie tekst zwykle nie jest czytelny.

Przy drukowaniu stron internetowych można skorzystać z dodatkowych sztuczek. Z pewnością na wydrukach nie są potrzebne reklamy, paski narzędzi i inne elementy graficzne. Najprostszym sposobem zaoszczędzenia i papieru, i atramentu lub tonera jest skopiowanie samego tekstu ze strony internetowej do edytora tekstu i wydrukowanie go z tego programu.

Można też zaznaczyć interesujący fragment tekstu, a następnie z menu kontekstowego wybrać polecenie drukowania i w opcjach wydruku zaznaczyć, by drukowany był tylko zaznaczony obszar.
W Firefoksie 3.0 można się posłużyć wtyczką Aardvark (karmatics.com/aardvark), która pozwala na wyłączenie niektórych elementów strony. Podobną funkcję pełni InkSaver 2.0 (www.inksaver.com) – program do Windows, kosztujący 35 dolarów. Formatuje on drukowane dokumenty w taki sposób, aby je skompresować i wyeliminować z wydruków zbędne elementy. Dodatkowo program stosuje własne algorytmy przygotowywania czcionek do druku, zmniejszające zużycie atramentu.