Z certyfikatem czy bez?

Żadne urządzenie elektryczne nie ma stuprocentowej sprawności. Kilka, kilkanaście, a nawet kilkadziesiąt procent energii wraca do środowiska w postaci wyższej temperatury, głośnej pracy albo pola elektromagnetycznego. Dokładnie to samo dotyczy zasilaczy komputerowych. To, że komputer ma moc 200 W, wcale nie oznacza, że takie zapotrzebowanie mają jego podzespoły. Może to być np. 150 W, a pozostałe 50 W się marnuje (sprawność zasilacza wynosi 75 proc.). Mnożąc tę zmarnowaną moc przez czas (w godzinach), a następnie cenę energii elektrycznej (zł/kWh) wychodzi, że rocznie taki zasilacz może „puścić w powietrze” przynajmniej kilkadziesiąt złotych.

Norma 80 PLUS

W celu wyróżnienia dobrych zasilaczy powstała norma 80 PLUS. Zasilacz z takim oznaczeniem, przy mocy równej połowie wartości nominalnej, ma sprawność przynajmniej 85 procent. Na przykład model o mocy 500 W, przy obciążeniu 250 W odda do pozostałych podzespołów 212,5 W, a sam zużyje tylko 37,5 W. Przy obciążeniu mniejszym (20 proc.) lub większym (80 proc.) te wymagania są nieco niższe (82 proc. sprawności). Zasilacze z certyfikatami Bronze, Silver, Gold itd. mają odpowiednio wyższe wymagania.

Oczywiście stosowanie takich norm ma sens tylko w urządzeniach o dużej mocy, w których kilka procent różnicy po przeliczeniu na waty daje znaczną różnicę w poborze energii, a tym samym pozwala oszczędzać pieniądze. Przy niewielkiej mocy, np. 200–300 W, oszczędności byłyby na tyle małe, że zasilacz o bardzo wysokich parametrach byłby nieopłacalny.

Mały komputer

Aby sprawdzić sprawność różnych zasilaczy, zbudowaliśmy dwa komputery. Pierwszy, mały, jest wyposażony m.in. w procesor Intel Pentium G2120, a także średniej klasy grafikę AMD Radeon R7 260X. Całość ma moc do 140 W, choć oczywiście zależy to od obciążenia, a także od zastosowanego zasilacza. Wszystkie wyniki zamieszczamy w tabelce na sąsiedniej stronie i na wykresie.

Przez większość czasu komputer jest wyłączony, choć oczywiście podłączony do sieci (chyba rzadko się używa wyłącznika sieciowego, by komputer w ogóle nie pobierał energii). Już w stanie spoczynku widać różnice między zasilaczami, bo dwa modele Modecom oraz Tagan (to zasilacze sprzed kilku lat) cały czas pobierają prąd, a ich moc to około 5 W. Użytkowanie takiego komputera to roczny koszt około 20 zł, nawet jeśli nie włączysz urządzenia choćby na chwilę. Pozostałe zasilacze, które są modelami względnie nowymi, takiego problemu nie stwarzają.

Na wykresie wyraźnie widać, że spośród pięciu sprawdzonych przez nas zasilaczy, wyróżniają się dwa. Pierwszy to Corsair VS450 (moc 450 W) – zasilacz klasy podstawowej, kosztujący około 140 zł. Jest na tyle dobry, że w spoczynku moc całego peceta spada do zaledwie 35 W, a w pełnym obciążeniu wynosi 119 W. Co ciekawe, zasilacz nie ma żadnych certyfikatów – jest po prostu dobrze zaprojektowany.

Drugi ciekawy model to Chieftec Navitas GPM-650 C (moc 650 W) – ten ma certyfikat 80 PLUS Gold. Moc peceta w spoczynku wynosi 37 W, a przy maksymalnym obciążeniu 117 W, czyli podobnie jak w modelu Corsair. Jednak wyższa moc nominalna i lepsza sprawność powoduje, że kosztuje on 400 zł – jego zakup do energooszczędnego komputera nie jest opłacalny.