Z grafiką na pokładzie

Moim zdaniem

Artur Wyrzykowski szef działu Hardware Nawet jeśli obecnie twoje wymagania odnośnie płyty głównej nie są duże, może w przyszłości zechcesz podłączyć komputer do telewizora przez HDMI, do zestawu audio przez S/PDIF albo szybkiej sieci gigabitowej. Dlatego warto kupować lepiej wyposażone płyty, tym bardziej że są one ok. 100 zł droższe niż te najsłabsze. Oczywiście płyta musi mieć dobry chipset AMD, Intel lub Nvidia – na szczęście inne już praktycznie zniknęły z rynku. Nie sugeruj się wydajnością zintegrowanego układu graficznego, bo do większości gier i tak jest ona za mała.

Płyty główne mają coraz więcej zintegrowanych układów. Ważne jest, by były to układy dobrej jakości, bo od tego zależy stabilność i wydajność całego komputera, jakość obrazu i dźwięku. Podstawę stanowi tzw. chipset, często na płycie znajduje się też układ graficzny.

Dla przeciętnego użytkownika różnice między chipsetami płyt głównych mogą być niezauważalne – wszystkie świetnie wykorzystują potencjał współczesnych procesorów, pamięci, dysków twardych, kart graficznych. Zupełnie inne zdanie na ich temat mają entuzjaści komputerowi – tylko najdroższe płyty z najlepszymi chipsetami pozwolą na instalację dwóch czy trzech kart graficznych, ekstremalny overclocking, tworzenie zaawansowanych konfiguracji macierzy RAID itd.

Obraz i dźwięk

Jednym z kryteriów klasyfikacji płyt jest obecność na nich układu graficznego. Układ taki pozwala zbudować komputer bez użycia dodatkowej karty graficznej, aczkolwiek nie ma co się łudzić, że jego wydajność będzie wystarczająca do współczesnych gier.

Obecnie płyty główne mają układy graficzne AMD Radeon HD 3200/3300, Intel GMA X4500 oraz Nvidia GeForce 8xxx/9xxx. Ich zadaniem jest m.in. sprzętowe wspomaganie odtwarzania wideo wysokiej rozdzielczości. Płyty są wyposażone w analogowe i cyfrowe wyjścia wideo, ale ma je nie każda płyta główna. W niektórych modeleach jest tylko analogowe wyjście D-Sub – odradzamy ich zakup.

Istotnym szczegółem jest też układ dźwiękowy. Oferuje on z reguły przeciętną jakość dźwięku, ale zupełnie wystarczy do codziennych zastosowań. Kupując płytę główną, warto tylko zwrócić uwagę, by miała na swoim tylnym panelu odpowiedni zestaw wyjść audio – zazwyczaj jest to analogowe wyjście dźwięku w standardzie 7.1. Jeśli masz w domu dobry wzmacniacz audio, przydatnym dodatkiem w komputerze będzie optyczne (TOSLink) lub elektryczne (złącze RCA) wyjście dźwięku S/PDIF, które można wykorzystać do połączenia peceta z takim wzmacniaczem.

Pozostałe wyposażenie

Jeśli masz w domu małą sieć kablową, zwróć uwagę, by płyta miała port Gigabit Ethernet, a nie Fast Ethernet, jak starsze modele. Ograniczenia dotyczą też kontrolerów SATA – najprostsze nie obsługują macierzy RAID, więc nie da się łączyć dysków np. w pary, by w ten sposób zwiększyć ich wydajność. Inny przykład to kontrolery pamięci: niektóre z nich współpracują z pamięciami DDR2 800 i nie pozwalają użyć szybszych DDR2 1066. Część płyt ma tylko dwa gniazda pamięci i niewiele gniazd PCI i PCIe, co ogranicza możliwości rozbudowy. Zdarza się też, że po zamontowaniu jednej karty graficznej o większych rozmiarach w komputerze da się zainstalować jeszcze tylko jedną kartę PCI oraz jedną PCIe x1. Zwykle to wystarcza, ale jeśli masz większe wymagania, kup płytę główną „pełnego” formatu ATX.

Wydajność

Wydajność w niewielkiej mierze zależy od samej płyty, a bardziej np. od zamontowanego w niej procesora. Zdarzają się jednak przypadki, że np. z powodu źle opracowanego BIOS-u pewne elementy nie działają poprawnie. Może to dotyczyć pamięci RAM, które będą przez to pracowały ze zmniejszoną częstotliwością. Niekiedy za wolno pracuje dysk twardy albo port USB. Oczywiście różnice w wydajności są też bardzo odczuwalne w przypadku układów graficznych poszczególnych producentów (nieźle sprawują się AMD i Nvidia, gorzej Intel), a także w wydajności między układami sieciowymi Fast Ethernet i Gigabit Ethernet – te drugie mogą pracować w praktyce 5-, 6-krotnie szybciej.