Czyste brzmienie

Kabina samochodu jest niewdzięcznym miejscem do tworzenia dobrych systemów audio. Problemem jest mała przestrzeń i uwarunkowania konstrukcyjne. Nie można skorzystać z uniwersalnych rozwiązań, bo ten sam sprzęt grający może brzmieć inaczej w zależności od samochodu. Poza tym większość elementów składowych auta podczas pracy głośników wpada w rezonans i gra niezależnie od całego układu audio, psując efekt.

Jeśli ktoś chce się delektować w samochodzie wyjątkowym brzmieniem, musi pamiętać nie tylko o zamontowaniu markowych komponentów audio, ale także o zestrojeniu całego zestawu, wygłuszeniu nadwozia i znalezieniu jak najlepszego ustawienia poszczególnych elementów całego systemu. Wszystko to może zająć kilka tygodni i uszczuplić portfel o nawet kilkanaście tysięcy złotych (patrz ramka „Przykładowy koszt systemu car audio”), gdy system audio ma spełniać wymagania melomanów. Oprócz nich są jeszcze zawodowcy, startujący w różnych konkursach car audio – ich instalacje są warte nawet kilkadziesiąt tysięcy złotych.

Co daje fabryka?

Średniej klasy auto jest zazwyczaj wyposażone w podstawowy sprzęt grający – radioodtwarzacz oraz parę lub kilka głośników. Są to komponenty nie najlepszej jakości, a ich koszt to maksymalnie kilkaset złotych. Producent czasami zapewnia, że np. głośniki potrafią wiernie odtworzyć pasmo częstotliwości od 20 Hz do 20 kHz. Jednak praktyka pokazuje, że to nierealne. Takie urządzenia doskonale się nadają raczej do odsłuchiwania wiadomości.

Niektórzy producenci samochodów montują za dodatkową opłatą sprzęt audio bardziej znanych marek. Na przykład Mazda czy Audi oferują urządzenia firmy BOSE. Owszem, to znany producent, jednak sprzęt, jaki dostarcza fabrykom samochodów, odbiega jakością od droższych urządzeń wytwarzanych dla indywidualnych konsumentów.

Wytłumienie to podstawa

Zbudowanie profesjonalnego systemu audio jest niemożliwe bez wytłumienia samochodu. Decyduje ono w dużej mierze o końcowym brzmieniu systemu. Wytłumienie pozwala wyeliminować wszystkie zbędne dźwięki, generowane przez śrubki, plastiki, tapicerkę i blachy, gdy podczas pracy głośników – zwłaszcza nisko- i średniotonowych – wpadają w rezonans.

Do wytłumienia samochodu używa się najczęściej specjalnych mat i past. Pokrywa się nimi tylko drzwi, w których zostaną osadzone głośniki, lub całe auto, gdy przygotowuje się je np. do startu w zawodach car audio. Wytłumienie całego nadwozia może kosztować nawet 5 tysięcy złotych.

Maty przykleja się do blach od wewnętrznej strony karoserii, a także pokrywa nimi plastikowe elementy fabryczne. Kilka warstw maty może sprawić, że wewnątrz auta nie będzie prawie słychać np. stukania palcem w zewnętrzną blachę drzwi. Również dźwięki wydobywające się na zewnątrz z samochodu nie będą zbyt głośne.

Głośniki jak dzieło sztuki

Dopiero po wytłumieniu auta powinno się montować głośniki. W profesjonalnych systemach audio stosuje się inne urządzenia niż w popularnych zestawach. Marki, które tu się liczą, to np. DLS, Dego, Morel czy Focal, a ceny ich produktów wynoszą od tysiąca do kilkunastu tysięcy złotych. Do budowy głośników takich renomowanych firm wykorzystuje się wysokiej klasy komponenty, zapewniające czysty dźwięk, bez zniekształceń. Na przykład membrany, osadzone na precyzyjnie zaprojektowanych zawieszeniach, zazwyczaj są skonstruowane z dobrej jakości celulozy (papierowe) czy aluminium, a w głośnikach wysokotonowych – także z jedwabiu.

Profesjonalne zestawy audio zawierają kilka rodzajów głośników, z których każdy ma za zadanie przenosić określone pasmo dźwięku. Są więc głośniki wysokotonowe (twee-tery), średniotonowe, nisko-średniotonowe oraz niskotonowe (subwoofery). W przenoszeniu dźwięku pomaga zestaw filtrów elektrycznych (zwrotnice), rozdzielających częstotliwości pomiędzy poszczególne głośniki. Dzięki takiemu rozwiązaniu każdy głośnik odtwarza rodzaj dźwięku, do którego został skonstruowany. Osoba znajdująca się w samochodzie wyraźnie słyszy brzmienie poszczególnych rodzajów dźwięków, instrumentów biorących udział w nagraniu czy barwę głosu wokalisty.