Pixel art (ang. pixel – pojedynczy punkt obrazu) to forma sztuki elektronicznej, w której wykorzystuje się specyficzne możliwości edycji grafiki rastrowej, czyli obrazów zbudowanych z pikseli. Z estetyki korzystają chętnie twórcy gier komputerowych, szczególnie tych powstających niezależnie. Najsłynniejszą grą bazującą na teksturach edytowanych na poziomie pojedynczych pikseli jest Minecraft, innym z setek przykładów jest nagradzana niezależna gra Papers, Please.
Komputerowe początki
Wykorzystanie pixel artu w oprawie współczesnych gier komputerowych jest nieprzypadkowe, bo właśnie w grach taka grafika pojawiła się po raz pierwszy. W latach 80-tych gry spopularyzowały się dzięki dostępności tanich komputerów 8-bitowych takich jak Atari, Commodore czy Spectrum – pierwszych zaawansowanych maszyn obliczeniowych, na które mogła pozwolić sobie przeciętna rodzina. Miały one bardzo ograniczoną ilość pamięci operacyjnej (zwykle 64 KB) oraz podsystem graficzny, który obsługiwał zazwyczaj 16 – rzadziej 256 – kolorów w rozdzielczości ok. 320x200 punktów (współcześnie typowa rozdzielczość to 1920x1080). Niekiedy ograniczenia były jeszcze bardziej drastyczne. Popularny komputer ZX Spectrum obsługiwał tylko siedem kolorów w dwóch odcieniach oraz dodatkowo kolor czarny.
Ograniczenia sprzętowe wymuszały tworzenie grafiki bazującej na bardzo wąskiej palecie kolorów w niewielkiej jak na dzisiejsze standardy rozdzielczości. Projektanci gier tworzyli ilustracje tytułowe, tła do plansz oraz tzw. sprite’y, czyli dwuwymiarowe obrazki, na których bazowała animacja w grze, korzystając z palety oferowanej przez dany sprzęt. Nie można było stosować powszechnie używanych we współczesnych grach 3D efektów związanych z wygładzaniem obrazu czy filtrowaniem tekstur – słowem wszystkiego, co nadaje obrazowi realistyczny wygląd. Efektem pracy grafików były poszarpane krawędzie, symboliczne obiekty zbudowane z dużych pikseli i tła z ostrymi przejściami między barwami, które tylko w przypadku statycznych elementów niekiedy można było złagodzić, stosując ręczny dithering.
Grafika z gier
Mimo swojej prostoty 8-bitowa grafika ożywiała wyobraźnię milionów graczy na całym świecie, a gry rozchodziły się jak ciepłe bułeczki. Super Mario Bros. z 1985 roku sprzedany w 300 mln kopii do dziś zajmuje pierwsze miejsce w rankingu popularności gier komputerowych. Na czołowych miejscach na liście znajdują się również takie 8-bitowe tytuły jak Pac-Man, Donkey Kong czy Tetris. Mimo że komputery w kolejnych dekadach coraz częściej wyposażane w akceleratory grafiki 3D zyskały możliwości, o których nie śniło się twórcom 8-bitowych platformówek, sentyment do grafiki z czasów rozkwitu tej formy rozrywki pozostał. Stylizowane 16-bitowe tekstury wykorzystywane we współczesnym hicie wszech czasów Minecrafcie (106 mln sprzedanych kopii) kształtują estetykę kolejnego pokolenia, w tym także młodych artystów, którzy tworzą sztukę w tym duchu.
Czym jest pixel art
W przeciwieństwie do grafiki rastrowej, czyli zdjęć lub ilustracji tworzonych w zaawansowanych programach graficznych, w pixel arcie dąży do uproszczenia wizerunku poprzez manipulację pojedynczymi pikselami, z których jak z puzzli układa się większy obraz. Cechą charakterystyczną pixel artu są ograniczanie palety kolorów i ręczne wygładzanie krawędzi oraz przejść między kolorami. Pozwala to na osiągnięcie specyficznego wyglądu obrazu, który przypomina wizualnie grafikę komputerową z lat 80-tych.
Pixel art w Minecrafcie
Wsparcie dla pixel artu przyszło ze strony użytkowników Minecrafta. Społeczność znana jest z niecodziennych projektów o ogromnej skali, np. wiernego odwzorowywania zabytkowych budowli czy np. całej Królewskiej Przystani znanej z Gry o Tron (http://westeroscraft.com). Świat zbudowany z sześciennych klocków idealnie nadaje się do tworzenia budowli w stylu pixel art, nic więc dziwnego, że na niektórych serwerach można spotkać obiekty odwzorowujące sceny ze znanych filmów czy ikony popkultury. Użytkownik Thorlar Thorlarian stworzył minecraftowy obraz Królowej Ostrzy (postaci z serii gier StarCraft) złożony z 1 128 960 bloków.