Karty grafiki pod parą

Dwa plus jeden

Firma Asus zaprezentowała w kwietniu br. pierwszą kartę graficzną z trzema procesorami graficznymi. EAH 3850 Trinity wykorzystuje trzy układy RV670 MXM firmy ATI, umieszczone na jednej płytce PCB, a także łącznie 1,5 GB pamięci graficznej GDDR3. Każdy z procesorów taktowany jest zegarem o częstotliwości 660 MHz, a taktowanie pamięci ustalono na 850 MHz. Ciekawym rozwiązaniem jest zastosowanie wodnego chłodzenia. Producent nie ujawnił daty wprowadzenia karty do sprzedaży.

Rozwiązania oparte na dwóch kartach graficznych pracujących jednocześnie pojawiły się ponad 10 lat temu. Pionierem w tej dziedzinie była firma 3dfx, której akcelerator Voodoo2 mógł współpracować z drugim, identycznym. Dwie karty Voodoo2 pracowały w trybie SLI S. Pierwsza generowała obraz składający się tylko z linii nieparzystych, a druga – z linii parzystych. Następnie wyniki pracy obu kart były łączone w jedną klatkę animacji. W porównaniu z pojedynczą kartą rozwiązanie takie było w niektórych przypadkach prawie dwa razy szybsze.

Rozwinięciem pomysłu 3dfx jest technologia o identycznej nazwie, ale wprowadzona przez firmę Nvidia (która przejęła 3dfx). Analogicznym, konkurencyjnym rozwiązaniem jest CrossFire firmy ATI/AMD. Ponieważ do działania dwóch kart w trybie SLI lub CrossFire jest potrzebna odpowiednia płyta główna (w przypadku Nvidii z jej własnym chipsetem, dla kart z układem ATI/AMD z chipsetem AMD bądź Intela), zawęża to grupę potencjalnych użytkowników. Ale już sobie poradzono z tym ograniczeniem. Taki sam wzrost wydajności można teraz uzyskać, używając zamiast dwóch kart jednej, ale z dwoma procesorami graficznymi (GPU) na pokładzie. Najpierw na rynek trafiły karty z dwuprocesorowym układem ATI Radeon 3870 X2, a kilka tygodni temu zaprezentowano karty z układem Nvidia GeForce 9800 GX2.

Co dwie głowy, to nie jedna

Układ AMD Radeon HD 3870 X2 składa się z dwóch chipów RV670 (inaczej Radeon HD 3870), z których każdy ma do dyspozycji po 512 MB pamięci. Karta z tym układem udostępnia więc łącznie 1 GB pamięci, ale nie wierzmy marketingowej magii liczb, bowiem nie jest to pamięć wspólna. Dlatego np. pojedyncza tekstura umieszczona w pamięci może mieć maksymalnie 512 MB. Oba chipy, umieszczone na wspólnej płytce, pracują w technologii CrossFire i kolejne klatki animacji generują na przemian – jeden parzyste, a drugi nieparzyste. Do komunikacji między procesorami służy mostek PCIe, umożliwiający wymianę danych po dwukierunkowej szynie x16 (w każdą stronę z prędkością 16x256 MB/s).

Mimo zastosowania dwóch procesorów na jednym układzie nie pobiera on tak dużo prądu. Gdy jest obciążony (np. gdy działa gra), układ Radeon HD 3870 X2 zużywa maksymalnie ok. 195 W energii (dwa razy tyle co jednoprocesorowy Radeon HD 3870). Jednak dzięki technologii PowerPlay w czasie spoczynku pobór mocy jest znacznie ograniczony – system monitoruje stopień obciążenia układu graficznego i na tej podstawie automatycznie zmienia częstotliwość pracy procesora i napięcia zasilające. Według AMD, Radeon HD 3870 X2 pobiera wówczas niecałe 50 W mocy.

Z naszych testów wynika, że karta z układem Radeon HD 3870 X2 jest o 70–80 proc. szybsza niż jednoprocesorowa karta Radeon HD 3870. Zysk wydajności jest więc podobny do tego, jaki można uzyskać, stosując dwie oddzielne karty.