Karty grafiki pod parą

CrossFire X – osiągi i możliwości

AMD opracowała też technologię CrossFire X, która umożliwia współpracę nie tylko dwóch, lecz nawet trzech lub czterech procesorów. Dzięki niej obok karty Radeon HD 3870 X2 w komputerze może działać zwykła karta Radeon HD 3870 (wówczas trzy GPU pracują wspólnie). Ostatnia możliwość to zestawienie ze sobą pary kart X2 albo karty dwuprocesorowej i dwóch jednoprocesorowych, tak by do pracy były zaprzęgnięte aż 4 procesory. Efektywność takich konfiguracji pokazuje wykres obok.

Możliwości technologii CrossFire X w zakresie łączenia różnych kart są imponujące, gdyż można ze sobą dowolnie zestawiać jednoprocesorowe karty z układami Radeon HD 3850 i 3870 oraz dwuprocesorową kartę z układem Radeon HD 3870 X2. W przypadku zastosowania kart o drastycznie różnej wydajności karta szybsza zawsze będzie musiała poczekać na wynik pracy karty wolniejszej – w poprzedniej wersji CrossFire po prostu obniżane było taktowanie szybszego akceleratora, teraz odpowiadają za to sterowniki. Gdy z kolei zastosowane w CrossFire X karty będą miały różną wielkość pamięci, np. 256 MB i 512 MB, karta z większą pamięcią będzie widoczna jako model 256 MB. Dla przykładu, jeśli obok karty Radeon HD 3870 X2 1 GB zainstalujemy kartę Radeon HD 3 850 256 MB, a następnie włączymy tryb CrossFire, cały zestaw będzie działał jak trzy karty Radeon HD 3 850 256 MB.

CrossFire X zostało zaprojektowane do pracy z chipsetem AMD 790 FX, ale będzie działało poprawnie także na wielu innych, np. AMD 480, 580, jak również Intel 955, 965, 975, P35, G35, X38 oraz X48.

Konkurencja nie śpi

Dwuprocesorowy układ Nvidii wykorzystuje dwa chipy G92 (stosowane m.in. do produkcji kart GeForce 8800 GT i 9800 GTX), które współpracują ze sobą w technologii SLI. W odróżnieniu od Radeona HD 3870 X2, gdzie dwa procesory graficzne umieszczono na wspólnej płytce, w układzie Nvidia GeForce 9800 GX2 są dwie oddzielne płytki połączone wewnętrznym mostkiem SLI. Na każdej zainstalowano procesor G92–450 i 512 MB pamięci GDDR3 (łącznie karta ma jej zatem 1 GB). Nvidia podaje, że karta pobiera maksymalnie 197 watów mocy – porównywalnie do Radeona HD 3870 X2. Natomiast wydajność dwuprocesorowej karty Nvidii w porównaniu z jednoprocesorowym odpowiednikiem może być w niektórych przypadkach wyższa niż dla układów AMD i wynosić nawet do 95 proc. Jest to spowodowane lepszą optymalizacją sterowników do dzielenia pracy między kilka układów graficznych, a także lepszym wsparciem producentów gier.

Również karty z układem GeForce 9800 GX2 potrafią pracować w parach dzięki obecności pojedynczego złącza SLI na grzbiecie karty. Po połączeniu dwóch kart dwuprocesorowych uzyskujemy tryb Quad-SLI, gdzie w procesie tworzenia obrazu uczestniczą cztery układy graficzne.

Jeden z dwóch bliźniaczych układów Radeona HD 3870 X2

Dwuprocesorowy układ Radeon HD 3870 X2 (producent nazywa go też R680) składa się z dwóch chipów RV670 (Radeon HD 3870) – schemat przedstawia jego architekturę. RV670 to pierwszy procesor graficzny wytwarzany w procesie technologicznym 55 nm. Ma powierzchnię zaledwie 192 mm2, podczas gdy starszy układ Radeon HD 2900 XT, produkowany w procesie 80 nm – aż 408 mm2. Wpływa to na obniżenie poboru mocy i na niższą temperaturę pracy karty z tym układem.

RV670 zawiera 64 zunifikowane jednostki cieniujące, 16 modułów teksturujących TMU i 16 jednostek ROP, które wykonują końcowe operacje w procesie renderowania (nakładanie i mieszanie tekstur, wygładzanie krawędzi). Procesor komunikuje się z pamięcią za pomocą 256-bitowej szyny danych i wykorzystuje pierścieniową magistralę pamięci (opis tej komunikacji znajdziesz w artykule zamieszczonym na naszym CD). Chip RV670, użyty w dwuprocesorowym układzie Radeon HD X2, różni się od pojedynczego Radeona HD 3870 częstotliwością i pamięcią podręczną. Taktowanie pojedynczego układu zwiększono z 775 MHz do 825 MHz, a drogie kości GDDR4 2,25 GHz zastąpiono tańszymi pamięciami GDDR3 1,8 GHz.

Chip RV670 jest sprzętowo zgodny z bibliotekami graficznymi DirectX 10.1 i Shader Model 4.1 (zadebiutowały wraz z poprawką SP1 do Windows Vista), dzięki którym grafika generowana przez układ może być bardziej realistyczna, np. modele postaci bardziej złożone geometrycznie.