Następca HDD

Niezawodność i wydajność

Dyski SSD można podzielić na dwie grupy: wykorzystujące szybsze pamięci SLC , oraz tańsze MLC  . Te drugie zdobywają ogromną popularność ze względu na cenę, choć są mniej wydajne i również mniej trwałe. Jednak średni czas pracy między awariami jest szacowany przynajmniej na 1 mln godzin, a więc ponad 100 lat. Tak naprawdę dopiero za kilka lat, gdy technologia SSD zadomowi się w naszych komputerach, przekonamy się o jej rzeczywistej niezawodności.

Wydajność dysków z pamięciami MLC bardzo zależy od możliwości wewnętrznego kontrolera. Co kilka miesięcy powstaje nowy model, który sprawia, że kolejna generacja dysków jest znacznie wydajniejsza od poprzedniej.

Podczas zapisu danych na dysku SSD ujawniają się wszystkie wady nowej technologii. Dysk bez obsługi funkcji TRIM nie potrafi oznaczyć bloków danych jako wolnych i przed zapisaniem danych zawsze sprawdza ich stan. Problem jest niewielki, gdy dysk jest nowy. Gdy jednak wszystkie komórki pamięci zostaną wykorzystane, szybkość zapisu spada, realnie o kilkanaście procent. A wcześniej czy później zostaną użyte wszystkie komórki, bo dysk celowo rozmieszcza dane w taki sposób. W przeciwnym wypadku zapisywałby dane tylko w początkowych komórkach, co szybko spowodowałoby ich zużycie.

Wydajność testowanych dysków SSD podczas pracy

Poszczególne modele dysków SSD różni przede wszystkim szybkość zapisu danych. Dotyczy to m.in. szybkości transferu, która w naszych testach wahała się w granicach 23,5–150,8 MB/s (patrz pierwszy wykres). Zatem pomiędzy testowanymi modelami jest aż 6-krotna różnica wydajności. Drugim szczegółem jest czas reakcji dysku, który w przypadku losowego zapisu małych bloków danych wynosi 0,2–200 ms, więc w niektórych modelach jest 1000-krotnie lepszy niż w innych. Zależy to głównie od kontrolera użytego w dysku, a także bufora danych (tańsze modele go nie mają). Efektem tych różnic jest gigantyczna wręcz przepaść wydajności w niektórych zastosowaniach między droższymi i tańszymi modelami dysków SSD (patrz drugi wykres). W przypadku serwowania plików (jednoczesnego odczytu i zapisu bloków danych o różnej wielkości) niektóre modele wykonują niemal 4000 operacji w ciągu sekundy, inne tylko około 20.

Do pełnego wykorzystania wydajności potrzebny jest także odpowiedni system: Windows 7. Jego cechą jest m.in. to, że potrafi rozpoznać SSD, odpowiednio go podzielić na partycje i sformatować, a także wyłączyć lub włączyć niektóre funkcje (np. wyłącza defragmentację czy tzw. buforowanie Superfetch  , które w SSD nie mają sensu). Również szyfrowanie z wykorzystaniem rozwiązania BitLocker na dysku SSD odbywa się inaczej niż na HDD.

Podsumowanie testu

W teście porównaliśmy 16 dysków SSD z interfejsem SATA, w cenach do około 1000 zł, a więc pominęliśmy bardzo drogie modele. Celem jest wskazanie niezbyt drogiego, a zarazem wydajnego modelu. Nie namawiamy do wyrzucenia klasycznych dysków i kupowania SSD. Nowa technologia ma wiele zalet, jest jednak droga i zbyt niedopracowana, aby już dziś zastąpić zwykłe dyski. Jeśli ktoś potrzebuje dużej pojemności, niech kupi HDD, a jeśli wydajności lub lepszego komfortu pracy – SSD.

Wydajne dyski SSD

Nasz test bardzo wyraźnie podzielił dyski SSD na dwie grupy – modele o bardzo dobrej wydajności (w przedziale ocen wydajności 4,5–5,0), a także o wyraźnie słabszej (oceny 2,3–3,0). W przypadku lepszych modeli szybkość odczytu danych wynosi ok. 180 MB/s, a czas reakcji dysku wynosi zaledwie 0,1 ms.

W szczegółowych wynikach testów widać różnice między poszczególnymi modelami. Wśród pierwszej, szybszej ósemki dysków wyróżnia się Patriot Torqx M28 i OCZ Summit. O ile większość dysków jest w stanie wykonać maks. 4700–4900 operacji odczytu na sekundę (test serwera WWW), o tyle w tych dwóch modelach wydajność sięga ponad 6300 operacji. Jednak podczas jednocześnie wykonywanych operacji odczytu i zapisu wydajność spada do zaledwie 200 operacji. Dlatego modele te nie będą się nadawały do wszystkich zastosowań.

W grupie szybszych dysków znajduje się jeszcze jeden wyjątkowy model, PQI, który ma pojemność tylko 32 GB, przez co jest znacznie tańszy. Może być przeznaczony dla osób, którym wystarcza bardzo niewielka przestrzeń dyskowa – wystarczy ona zaledwie na system Windows Vista/7 i kilka aplikacji.

Tanie dyski SSD

Druga grupa dysków SSD to modele o znacznie mniejszej wydajności, w których szybkość odczytu danych sięga ok. 130 MB/s, a zapis odbywa się z szybkością zaledwie około 25 MB/s. Co gorsza, czas reakcji dysku na zapis małych, losowo rozmieszczonych porcji danych, wynosi około 200 ms, czyli przynajmniej o rząd wielkości gorzej niż w typowym dysku z talerzami.

Nie oznacza to jednak, że te modele SSD są gorsze od tradycyjnych napędów. W codziennych zastosowaniach operacje zapisu są wykonywane stosunkowo rzadko, przeważa odczyt danych. Dlatego w praktyce nawet najwolniejszy dysk spośród testowanych okaże się dobry.

Skoro część dysków cechuje się mniejszą wydajnością, to może chociaż mogłyby mieć większą pojemność, a przy tym zmieścić się w sensownym przedziale cenowym? Faktycznie tak jest – dwa modele PQI i Transcend mają pojemność 128 GB, a mimo to kosztują niewiele ponad 1000 zł. To dyski dla osób, które obok kilku niezbędnych aplikacji chciałyby zainstalować np. kilka większych gier.

Ciekawym produktem jest też dysk PQI z serii S525. Oprócz złącza SATA ma również USB, co ułatwia np. sklonowanie zawartości starego dysku notebooka, a następnie wymianę napędu. Z kolei Kingston do dysku SSD dołącza obudowę USB i program do klonowania dysków.