Płaski ekran z 3D

Zasada działania ekranów trójwymiarowych i widzenia stereoskopowego

Aby obraz był postrzegany jako trójwymiarowy, do oczu widza muszą trafić dwa różniące się od siebie obrazy tego samego obiektu. Ekran wysyła więc dwa obrazy, które odpowiadają odrobinę się różniącym punktom widzenia. Można to osiągnąć, np. rejestrując obraz za pomocą kamery z dwoma obiektywami. W przykładzie ze schematu obraz jest wyświetlany przez dolną warstwę monitora LCD, przy użyciu światła o polaryzacji poziomej. Obraz wyświetla górna warstwa monitora, używając światła spolaryzowanego pionowo. Specjalne szkła w okularach noszonych przez widza filtrują padający na nie obraz. Szkło przepuszcza jedynie światło spolaryzowane poziomo – pochodzące z dolnej warstwy wyświetlacza, a szkło światło o polaryzacji pionowej – wyświetlane przez górną warstwę ekranu. W ten sposób do każdego oka trafia inny obraz, a widz odnosi wrażenie przestrzenności.

Siła w polaryzacji

Bardziej wyrafinowanym sposobem zróżnicowania obrazów dochodzących do widza jest wykorzystanie spolaryzowanego światła, które w przeciwieństwie do niespolaryzowanej fali świetlnej drga tylko w jednej płaszczyźnie. Ekran wyświetla dwa obrazy – dla każdego używa innej polaryzacji światła. Każde ze szkieł w okularach zakładanych przez widza przepuszcza tylko światło spolaryzowane w jednym kierunku, a więc pozwala oglądać tylko jeden obraz, tłumiąc drugi.

Technologia ta jest znacznie droższa w realizacji niż anaglif. Przede wszystkim przygotowanie materiału filmowego wymaga użycia dwóch kamer, a częściej kamery z dwoma obiektywami, znajdującymi się w odległości 6,5 centymetra od siebie (standardowa odległość między ludzkimi oczami). Drugim problemem jest wyświetlenie dwóch obrazów o różnej polaryzacji światła na jednym ekranie. Najszybciej poradzono sobie z tym w trójwymiarowych kinach (np. iMax – patrz ramka), wykorzystując zwykle dwa projektory DLP. Ponieważ polaryzacja światła zmienia się podczas odbicia np. od kinowego ekranu, jego powierzchnia jest pokryta srebrem lub aluminium, co niweluje ten niekorzystny efekt.

Niedawno w sklepach pojawiły się pierwsze telewizory oraz monitory wykorzystujące technologię polaryzacji. Ze względu na kłopoty z dostępnością odpowiednio przygotowanego materiału filmowego 3D (jedyna telewizja nadająca taki materiał działa w Japonii), chcąc doświadczyć przestrzenności obrazu, lepiej sięgnąć po monitory i gry komputerowe. Dostępne urządzenia to np. dwa modele firmy Zalman – sprzedawane razem z potrzebnymi okularami w cenie 1900 zł za model 22-calowy. W ekranach Zalmana zastosowano dwie warstwy wyświetlające. Każda wysyła obraz o innej polaryzacji światła, dzięki odpowiedniemu skręceniu komórek ciekłego kryształu. Podobnie działają urządzenia innych producentów korzystające z tej technologii.

Monitor to jednak nie wszystko. Potrzebna jest jeszcze karta graficzna firmy Nvidia z rodziny GeForce 6 lub nowsza oraz specjalne sterowniki, które przetwarzają grafikę tradycyjnych gier w obraz stereoskopowy. Po ich zainstalowaniu można się cieszyć efektem 3D w wybranych tytułach – ich listę oraz same sterowniki można znaleźć na stronie Nvidii www.nvidia.pl/object/3d_stereo_pl.

Omawiana technika na razie jest zarezerwowana dla użytkowników kart graficznych GeForce. Wkrótce jednak może być też dostępna na kartach z układami Radeon firmy AMD/ATI. Taki akcelerator pokazała przed wakacjami firma Sapphire. Nie wiadomo jednak, kiedy trafi do sprzedaży ani jakiej firmy ekrany wykorzystano podczas prezentacji.

Niezależnie od sterowników Nvidia efekty 3D w grach oferuje także firma Hyundai – nie stawia przy tym wymagań, co do posiadanej karty graficznej. W ofercie jest 22-calowy monitor sprzedawany z potrzebnymi okularami w cenie 1999 zł. Potrzebny sterownik należy dokupić oddzielnie dla każdej z gier – w cenie 20 zł. Lista obsługiwanych tytułów wraz ze sklepem ze sterownikami jest dostępna pod adresem www.ddd.com/cart/home.php?cat=14&sort=orderby&sort_direction=0&page=1.