Test płyt głównych dla procesorów Intela

W artykule:

• Jakie są najpopularniejsze chipsety płyt głównych
• Na jakie wyposażenie dodatkowe zwracać uwagę
• Podsumowanie testu 10 niedrogich płyt
• Recenzje wybranych produktów
• Tabela z pełnymi wynikami testów

Procesor, karta graficzna lub dysk twardy wpływają na wydajność komputera, natomiast płyta główna jest podstawowym podzespołem, od którego zależą wszystkie możliwości peceta. To ona ma gniazdo procesora, sloty na karty graficzne, złącza do podłączania dysków, a także wiele innych elementów. Te z kolei są w dużej mierze uzależnione od rodzaju wykorzystanego chipsetu – droższy będzie dawał znacznie większe możliwości niż tani. Wybieranie płyty głównej warto zacząć od podjęcia decyzji właśnie w tym zakresie.

Platformy i chipsety

Największą popularnością cieszą się dziś procesory Intela (choćby z powodów wymienionych przez nas miesiąc temu), pasujące do podstawki LGA1150. Intel ma też platformę LGA2011, ale jest to drogie rozwiązanie dla entuzjastów, które pomijamy.

Płyty główne LGA1150 mogą wykorzystywać kilka różnych chipsetów. W praktyce liczą się cztery: bardzo tani H81, nieco droższy i lepszy B85, bardzo dobry H97, a także przeznaczony do podkręcania Z97. Kilka ciekawych płyt z tym ostatnim chipsetem opisaliśmy w PC Formacie 10/2014, dlatego teraz je pomijamy – teraz skupiamy się na trzech pozostałych. Różnią się one kilkoma ważnymi szczegółami, które wymieniamy w tabelce obok. Pozwoli to łatwiej dopasować chipset i płytę główną do swoich potrzeb.

Płyty z Intelem H81 to produkty najtańsze, dostępne w cenie od 150 zł. Można w nich instalować wszystkie typowe komponenty, a także podłączać dowolne urządzenia zewnętrzne. Mają jednak sporo ograniczeń, na przykład tylko dwa sloty na pamięć, więc jeśli na początku zainstalujesz dwa moduły pamięci, w przyszłości nie będziesz mógł dołożyć dwóch kolejnych. Złącze PCI Express x16 jest zgodne z wersją 2.0, więc jego przepustowość wynosi 8 GB/s i jest dwukrotnie niższa niż w przypadku PCI Express 3.0. Chipset może mieć maksymalnie 10 portów USB oraz 4 porty SATA, w tym tylko po dwa zgodne z USB 3.0 oraz SATA 3.

Nieco lepszy chipset B85, z założenia przeznaczony do zastosowań biznesowych, całkiem dobrze sprawdza się w płytach głównych komputerów domowych, a nawet tych używanych przez graczy. Każdy kanał pamięci ma po dwa sloty (łącznie 4 sloty na RAM), PCI Express jest już w nowszej wersji 3.0, dostępne są również po cztery porty USB 3.0 oraz SATA 3.

Najnowszy chipset H97 oferuje po sześć portów każdego typu, a także obsługę macierzy RAID0, 1, 5 lub 10. Ważnym szczegółem jest to, że H97 (podobnie jak Z97) zapewnia obsługę procesorów Intel Broadwell, czyli obecnie dwóch modeli Core – i5-5675C oraz i7-5775C.

Wyposażenie

Możliwości poszczególnych chipsetów nie są identyczne z możliwościami płyt głównych z tymi układami. Po pierwsze, producenci czasem nie wykorzystują pełni ich możliwości, co zazwyczaj objawia się niepełnym zestawem złączy. Co z tego, że chipset ma 10 portów USB, jeśli na tylnym panelu wyprowadzone są tylko cztery, a na płycie głównej dodatkowo dwa? Część płyt nie ma np. cyfrowych wyjść wideo albo ma tylko jedno wyjście DVI zamiast dwóch czy trzech różnych złączy. Oczywiście nie będzie to miało znaczenia, jeśli wykorzystasz osobną kartę graficzną, która będzie miała własny zestaw wyjść. Jeśli chcesz zainstalować kartę, zwróć uwagę, czy płyta główna ma slot PCI Express 3.0 x16, bo najbardziej oszczędne konstrukcje nie mają nawet jego.

Co zatem powinna mieć tania i dobra płyta? Do najważniejszych elementów należy zaliczyć wymienione wcześniej złącze PCI Express 3.0 x16 i cztery sloty na moduły pamięci. Na tylnym panelu powinno być 6–8 portów USB, z czego dwa w standardzie USB 3.0 (i dodatkowo dwa na płycie do wyprowadzenia na przedni panel obudowy). Ważna jest także różnorodność wyjść wideo – najlepiej, jeśli są to trzy wyjścia cyfrowe (DVI, HDMI i DisplayPort).

Niektórzy producenci wychodzą przed szereg, oferując ciekawe dodatki, dlatego niektóre tanie płyty potrafią obsłużyć dwie karty graficzne w trybie CrossFireX (przez dodatkowy mostek), zapewniają łączność Wi-Fi i Bluetooth (za sprawą zintegrowanego kontrolera, najczęściej w porcie Mini PCIe), wysokiej jakości układ audio, dodatkowy kontroler USB lub LAN. Oczywiście za takie dodatki warto płacić tylko wtedy, gdy kupujesz je świadomie i wiesz, że będą ci potrzebne.