A A A

Wiedza dla mas

PC Format 2/2019
Nie ma cienia przesady w stwierdzeniu, że Wikipedia zmieniła świat. To najpowszechniejsze źródło wiedzy i witryna, która od ręki pozwala zweryfikować podstawowe fakty z każdej niemal dziedziny życia. A wszystko dlatego, że do spisywania haseł zabrali się amatorzy. Grzegorz Karaś/Marcin Kwiecień

Ile zajmuje wydrukowana Wikipedia?


W 2015 roku amerykański artysta Michael Mandiberg podjął się próby wydania części Wikipedii w formie książkowej. Udało się wówczas wydrukować 106 tomów. Całość – według szacunków i prac poczynionych przez autora – zajęłaby wówczas 7473 tomy. Sam spis treści zająłby 91 tomów, po 700 stron każdy. Wydruk całości nie doszedł do skutku – nie udało się zebrać koniecznych do tego celu środków. Sama wystawa doszła jednak do skutku: autor pokazał wydrukowane tomy, dodając do nich ok. 2000 grzbietów książek – więc tak czy inaczej odwiedzający mogli zobaczyć wizualizację jedynie części treści Wikipedii.

Przeliczając z kolei angielską Wikipedię na tomy o objętości typowej dla Encyclopædia Britannica, osiągniemy niecałe 2800 woluminów, każdy po ok. 1000 stron – i to nie licząc jakichkolwiek ilustracji czy zawartości multimedialnej. Jeśliby to samo zrobić ze wszystkimi wersjami językowymi jednocześnie, to takich tomów byłoby ponad 19 000.

Henryk Batuta


To chyba najsłynniejsza wśród polskich wikipedystów i zarazem nieistniejąca osobistość, która stała się centralnym elementem dowcipu, mistyfikacji lub – jak kto woli – aktu wandalizmu skierowanego w polską Wikipedię. Henryk Batuta został powołany do życia pod koniec 2004 roku. Rzekomo miał być działaczem Komunistycznej Partii Polski, jednym z więźniów obozu w Berezie Kartuskiej i – co chyba najzabawniejsze – jego postać miała być „jedynym polskim akcentem” w twórczości Ernesta Hemingwaya. Tak naprawdę jednak nigdy nie istniał.

Celem mistyfikacji – jeśli wierzyć późniejszym doniesieniom prasy – było udowodnienie, że użytkownicy Wikipedii darzą ją zbytnim zaufaniem. Fałszywe hasło poświęcone Henrykowi Batucie oraz odniesienia do jego osoby w innych hasłach były przygotowane na tyle dobrze, że całość przetrwała ponad rok. Po wykryciu fałszerstwa jego twórcy próbowali je zresztą dodatkowo uwiarygodnić zdjęciem podrobionej tabliczki z warszawskiej ulicy Batuty. Na fotografii tej widać, że ulica nosi imię i nazwisko fikcyjnego bohatera, w rzeczywistości jednak nazwa ta odnosi się do rekwizytu związanego z muzyką.

300 wersji językowych, Polska wysoko w rankingu


Wikipedia to ogólnoświatowy projekt, dzieli się jednak na wersje językowe. Ogółem istnieje ich ponad 300, w tym Wikipedie zamknięte ze względu na niewielką popularność oraz dopiero przygotowywane w ramach tzw. Inkubatora – czyli w swoistej poczekalni, gdzie umieszczane są nowe projekty wiki. Największa pod względem liczby haseł jest angielska Wikipedia, która niedługo osiągnie 5,8 mln haseł. Na drugim miejscu pod tym względem jest witryna w języku... cebuańskim. To jeden z języków, którym posługują się mieszkańcy Filipin. Wikipedia ta ma ponad 5,3 mln wpisów. Skąd tak fenomenalny wynik? Odpowiedzią są powiązania rodzinne i smykałka do programowania. To w dużej mierze zasługa bota automatycznie konstruującego hasła, głównie te związane z geografią. Został on opracowany przez znanego ze szwedzkiej Wikipedii użytkownika, którego żona posługuje się natywnie wspomnianym językiem. Aktywność tego znanego pod nazwą Lsjbot skryptu zresztą jest też powodem, dla którego szwedzka wikipedia znalazła się na trzecim miejscu pod względem liczby haseł – ma ich 3,7 mln. Polska plasuje się w rankingu Wikipedii na dziesiątym miejscu. „Nasza” encyklopedia zawiera nieco ponad 1,3 mln haseł.

Wikipedia offline

Najpopularniejszą encyklopedię świata możemy czytać nie tylko przez internet, ale i w wersji offline – trzeba jednak się do tego przygotować. Przede wszystkim należy pobrać czytnik – darmowy program Kiwix. Znajdziemy go pod adresem www.kiwix.org – trzeba wejść w sekcję Download i wybrać odpowiednią wersję aplikacji (są m.in. warianty dla Windowsa i Androida). Następnie musimy pobrać treść interesującej nas Wikipedii. Ze względu na olbrzymie rozmiary archiwów najlepiej zrobić to za pośrednictwem sieci BitTorrent, używając wybranego klienta, np. µTorrent. Jeśli jednak ktoś chce skorzystać z WWW, to również jest taka możliwość – ryzyko niepowodzenia podczas pobierania jest jednak wyższe. Należy odwiedzić stronę http://wiki.kiwix.org/wiki/Content_in_all_languages i w tabeli odnaleźć interesującą nas wersję językową, a następnie po prawej stronie tabeli wybrać sposób, w jaki pobierzemy dane. Treść Wikipedii każdorazowo będzie spakowana w pliku ZIM, który odczytamy za pomocą Kiwiksa. W przypadku większości języków możemy wybierać pomiędzy dwiema wersjami encyklopedii: hasłami pozbawionymi grafiki i z grafiką – ale bez materiałów wideo. Materiały w naszym języku zajmują odpowiednio 5,3 i 15 GB, z kolei angielska Wikipedia waży odpowiednio 35 i 79 GB. Archiwa aktualizowane są w praktyce kwartalnie – warto więc co jakiś czas pobrać nowsze wersje.


Tagi: internet nauka
Ocena:
Oceń:
Komentarze (0)

Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść komentarzy. Komentarze wyświetlane są od najnowszych.
Najnowsze aktualności


Nie zapomnij o haśle!
21 czerwca 2022
Choć mogą się wydawać mało nowoczesne, hasła to nadal nie tylko jeden z najpopularniejszych sposobów zabezpieczania swoich kont, ale także...


Artykuły z wydań

  • 2024
  • 2023
  • 2022
  • 2021
  • 2020
  • 2019
  • 2018
  • 2017
  • 2016
  • 2015
  • 2014
  • 2013
  • 2012
  • 2011
  • 2010
  • 2009
  • 2008
  • 2007
Zawartość aktualnego numeru

aktualny numer powiększ okładkę Wybrane artykuły z PC Format 1/2022
Przejdź do innych artykułów
płyta powiększ płytę
Załóż konto
Co daje konto w serwisie pcformat.pl?

Po założeniu konta otrzymujesz możliwość oceniania materiałów, uczestnictwa w życiu forum oraz komentowania artykułów i aktualności przy użyciu indywidualnego identyfikatora.

Załóż konto