Wiedza dla mas
W 2015 roku amerykański artysta Michael Mandiberg podjął się próby wydania części Wikipedii w formie książkowej. Udało się wówczas wydrukować 106 tomów. Całość – według szacunków i prac poczynionych przez autora – zajęłaby wówczas 7473 tomy. Sam spis treści zająłby 91 tomów, po 700 stron każdy. Wydruk całości nie doszedł do skutku – nie udało się zebrać koniecznych do tego celu środków. Sama wystawa doszła jednak do skutku: autor pokazał wydrukowane tomy, dodając do nich ok. 2000 grzbietów książek – więc tak czy inaczej odwiedzający mogli zobaczyć wizualizację jedynie części treści Wikipedii.
To chyba najsłynniejsza wśród polskich wikipedystów i zarazem nieistniejąca osobistość, która stała się centralnym elementem dowcipu, mistyfikacji lub – jak kto woli – aktu wandalizmu skierowanego w polską Wikipedię. Henryk Batuta został powołany do życia pod koniec 2004 roku. Rzekomo miał być działaczem Komunistycznej Partii Polski, jednym z więźniów obozu w Berezie Kartuskiej i – co chyba najzabawniejsze – jego postać miała być „jedynym polskim akcentem” w twórczości Ernesta Hemingwaya. Tak naprawdę jednak nigdy nie istniał.
Celem mistyfikacji – jeśli wierzyć późniejszym doniesieniom prasy – było udowodnienie, że użytkownicy Wikipedii darzą ją zbytnim zaufaniem. Fałszywe hasło poświęcone Henrykowi Batucie oraz odniesienia do jego osoby w innych hasłach były przygotowane na tyle dobrze, że całość przetrwała ponad rok. Po wykryciu fałszerstwa jego twórcy próbowali je zresztą dodatkowo uwiarygodnić zdjęciem podrobionej tabliczki z warszawskiej ulicy Batuty. Na fotografii tej widać, że ulica nosi imię i nazwisko fikcyjnego bohatera, w rzeczywistości jednak nazwa ta odnosi się do rekwizytu związanego z muzyką.
Wikipedia to ogólnoświatowy projekt, dzieli się jednak na wersje językowe. Ogółem istnieje ich ponad 300, w tym Wikipedie zamknięte ze względu na niewielką popularność oraz dopiero przygotowywane w ramach tzw. Inkubatora – czyli w swoistej poczekalni, gdzie umieszczane są nowe projekty wiki. Największa pod względem liczby haseł jest angielska Wikipedia, która niedługo osiągnie 5,8 mln haseł. Na drugim miejscu pod tym względem jest witryna w języku... cebuańskim. To jeden z języków, którym posługują się mieszkańcy Filipin. Wikipedia ta ma ponad 5,3 mln wpisów. Skąd tak fenomenalny wynik? Odpowiedzią są powiązania rodzinne i smykałka do programowania. To w dużej mierze zasługa bota automatycznie konstruującego hasła, głównie te związane z geografią. Został on opracowany przez znanego ze szwedzkiej Wikipedii użytkownika, którego żona posługuje się natywnie wspomnianym językiem. Aktywność tego znanego pod nazwą Lsjbot skryptu zresztą jest też powodem, dla którego szwedzka wikipedia znalazła się na trzecim miejscu pod względem liczby haseł – ma ich 3,7 mln. Polska plasuje się w rankingu Wikipedii na dziesiątym miejscu. „Nasza” encyklopedia zawiera nieco ponad 1,3 mln haseł.