Większość technologii stosowanych w internecie: HTML, CSS, JavaScript, PHP czy oprogramowanie serwerów WWW i baz danych SQL, bazuje na otwartych standardach. Dzięki temu, że są rozwijane na podstawie licencji typu open source i nie chronią ich patenty, każdy może korzystać z nich bezpłatnie. To z kolei ułatwia szybki rozwój internetu.
Na drodze do otwartego standardu
Niestety, dobrodziejstwo otwartych standardów nie obejmuje formatów multimedialnych. Nawet tak wiekowe rozwiązania, jak JPEG opracowany w 1986 roku, nie są wolne od roszczeń patentowych. Powszechnie używany kodek H.264/MPEG‑4 jest rozwiązaniem komercyjnym i każdy twórca oprogramowania czy usług on-line, który chce z niego korzystać, musi wnosić opłaty licencyjne na rzecz organizacji MPEG LA. Opłaty licencyjne obejmują przede wszystkim twórców oprogramowania, które ma wbudowane kodeki i dekodery H.264/MPEG‑4, np. edytorów filmów czy narzędzi do transmisji strumieniowej wideo on-line. Ci z kolei przerzucają te koszty na swoich klientów. Ten mechanizm ogranicza implementację kodowania H.264/MPEG‑4 w oprogramowaniu open source przeznaczonym do zastosowań komercyjnych. Dotyczy to nawet tak sztandarowych projektów tej społeczności, jak Mozilla Firefox, która ze względu na te ograniczenia zwlekała z implementacją dekodera H.264/MPEG‑4 aż do tego roku. Do czasu, gdy firma Cisco zdecydowała się za darmo udostępnić kodek (w formie binarnej, nie kodu źródłowego) dla internetowych projektów open source, biorąc na siebie opłaty licencyjne.
Wolne kodeki
Problem z multimedialnymi, zamkniętymi standardami w internecie jest solą w oku wielu firm. Należy do nich także Google, który chętnie korzysta z otwartoźródłowych rozwiązań również dlatego, że przynosi to wymierne oszczędności i pozwala dostosowywać oprogramowanie do własnych potrzeb, co z kolei uniezależnia internetowego giganta od innych korporacji. Aby zaradzić problemom wynikającym z braku otwartych standardów multimedialnych zgodnych z HTML5, Google kupił firmę On2 Technologies, która rozwijała niezależną od MPEG rodzinę kodeków wideo TrueMotion. Nowoczesny kodek TrueMotion V8, udostępniono dla wszystkich na zasadzie open source. Co ważne, Google nie tylko udostępnił kod źródłowy na najbardziej liberalnej licencji BSD, która w przeciwieństwie do GPL umożliwia korzystanie z kodu także w projektach zamkniętoźródłowych. Otoczył również kodek ochroną patentową, przejmując na siebie wszelkie roszczenia do zawartych w oprogramowaniu technologii, które mogłyby się pojawić w przyszłości.
Kodek jest oferowany obecnie pod nazwą WebM. Dokładnie rzecz ujmując, jest to nazwa kontenera, który obok strumienia wideo V8 zawiera strumień audio OGG, także bazujący na otwartym, konkurencyjnym wobec MP3 kodeku Vorbis. Sam WebM bazuje na opensource’owym projekcie MKV (matroska), od którego różni się przede wszystkim ograniczonym wyborem strumieni multimedialnych, które można w nim „zapakować”. WebM akceptuje tylko kombinację ścieżek wideo V8 i audio OGG.
Co więcej, na podstawie technologii przejętych od On2 Google opracował i udostępnił nowy format kodowania grafiki – WebP, który jest nie tylko otwarty i wolny od problemów patentowych, ale także nowocześniejszy i bardziej efektywny niż JPEG.
Zalety i zastosowania
Najważniejszą zaletą WebM jest fakt, że oferuje jakość obrazu zbliżoną do H.264/MPEG‑4 całkowicie za darmo. W testach, szczególnie tych przeprowadzonych na filmach o bardzo wysokiej rozdzielczości i ustawieniach bardzo wysokiej jakości, filmy kodowane za pomocą komercyjnego kodeka H.264/MPEG‑4 zachowują więcej szczegółów oryginału. Natomiast w typowych zastosowaniach internetowych, w których dominują rozdzielczości SD lub HD 720p ze średnimi ustawieniami jakości, różnice są trudno dostrzegalne podczas oglądania.
Kodek V8 świetnie nadaje się także do wykorzystania w aplikacjach. Deweloperzy za darmo mogą zaimplementować go np. w komunikatorze. Korzysta z niego Skype, m.in. w trybie czatu grupowego i rozmowy wideo w jakości SD. Kodek sprawdzi się tak samo w internetowym systemie strumieniowej transmisji wideo. Korzysta z niego m.in. YouTube, gdzie strumienie WebM są dostępne obok strumieni MP4.
Pod względem użyteczności dla indywidualnego użytkownika jeszcze lepiej wypada format dla obrazów WebP. Jego największą zaletą jest silniejsza kompresja niż w przypadku JPEG. Stosując format WebP, można zredukować objętość plików o ok. ⅓ w porównaniu do JPEG, przy zachowaniu porównywalnej jakości obrazu. W zastosowaniach internetowych przekłada się to na szybsze ładowanie witryny czy galerii zdjęć, przy znaczącej oszczędności transferu danych. To nie koniec zalet. WebP, oprócz kompresji stratnej, pozwala zapisywać pliki z kompresją bezstratną tak jak w formacie TIFF czy PNG, zapewniając przy tym znacznie mniejsze pliki wynikowe niż obecnie używane formaty. WebP ma także możliwość tworzenia animacji oraz ma kanał przezroczystości, więc sprawdzi się równiez w zastosowaniach typowych dla formatów GIF i PNG.
Najważniejszą zaletą WebM jest fakt, że oferuje jakość obrazu zbliżoną do H.264/MPEG‑4 całkowicie za darmo. W testach, szczególnie tych przeprowadzonych na filmach o bardzo wysokiej rozdzielczości i ustawieniach bardzo wysokiej jakości, filmy kodowane za pomocą komercyjnego kodeka H.264/MPEG‑4 zachowują więcej szczegółów oryginału. Natomiast w typowych zastosowaniach internetowych, w których dominują rozdzielczości SD lub HD 720p ze średnimi ustawieniami jakości, różnice są trudno dostrzegalne podczas oglądania.
