Rosja zwiększa użycie Su‑57 nad Ukrainą – testy nowego uzbrojenia i taktyk
Rosyjskie myśliwce piątej generacji Su‑57, dotąd wykorzystywane sporadycznie, zaczynają częściej pojawiać się nad Ukrainą. Według analiz Defence Blog i ukraińskiej grupy wywiadowczej Sonyashnyk, Rosja testuje nowe formacje bojowe oraz uzbrojenie – w tym rakiety Kh‑69 i prototyp hybrydy drona oznaczonej roboczo Su‑71K.
Dotychczas Su‑57 pełniły raczej rolę pokazową, latając z dala od linii frontu i odpalając rakiety z dużych odległości. Najnowsze obserwacje sugerują jednak wzrost aktywności: Rosja używa kilku maszyn jednocześnie, łącząc je w elastyczne ugrupowania. Według Sonyashnyk, część Su‑57 prowadzi osłonę powietrzną z rakietami R‑77M, a inne atakują cele naziemne pociskami Kh‑69 lub bombami kierowanymi.
Eksperymenty z dronami
Rosja rozwija również współpracę Su‑57 z dronami bojowymi. W 2023 i 2024 roku testowano eskortę bezzałogowca S‑70 "Ochotnik", a w ostatnich miesiącach pojawiły się doniesienia o nowym uzbrojeniu – hybrydzie drona i pocisku znanej jako Su‑71K. Broń ta ma oferować obniżoną wykrywalność i dużą zwrotność, co ma zwiększyć skuteczność wobec ukraińskiej obrony przeciwlotniczej.
Podczas całego okresu inwazji przeciwnik używał Su‑57 tylko kilka razy. Najczęściej widywaliśmy je w dużej odległości od linii kontaktowej, a użycie ograniczało się do naprowadzanych pocisków.
W czerwcu 2024 roku ukraiński wywiad wojskowy (HUR) ogłosił, że dwa Su‑57 zostały uszkodzone podczas ataku dronów na lotnisko Achtubinsk, ponad 590 km od linii frontu. Jedna maszyna doznała ciężkich zniszczeń, druga została lekko uszkodzona. Było to pierwsze znane trafienie tych myśliwców w historii.
Niewielka skala produkcji
Według analiz zachodnich, Rosja wyprodukowała dotąd ok. 32 Su‑57, z czego tylko część w pełni operacyjna. Ograniczona liczba maszyn sprawia, że każda strata jest odczuwalna, zarówno wojskowo, jak i propagandowo. Utrata jednego egzemplarza mogłaby znacząco osłabić przekaz Kremla o "najnowocześniejszym" rosyjskim myśliwcu.
Analitycy zauważają, że Rosja stara się "udowodnić bojowe możliwości" Su‑57, aby zwiększyć zainteresowanie potencjalnych nabywców. Dotychczas jednak nie ogłoszono żadnego kontraktu eksportowego. Sukces lub porażka programu w Ukrainie może więc zaważyć na przyszłości całej platformy.
Czym jest Su‑57?
Su‑57, znany w NATO jako Felon, to pierwszy rosyjski myśliwiec piątej generacji. Projektowany od początku lat 2000 przez biuro Suchoja, miał być odpowiedzią na amerykańskie F‑22 Raptor i F‑35 Lightning II. Maszyna łączy cechy myśliwca przewagi powietrznej i samolotu uderzeniowego – może zwalczać cele w powietrzu, na ziemi i na morzu, wykorzystując szeroki wachlarz uzbrojenia kierowanego.
Samolot wyposażono w technologię obniżonej wykrywalności radarowej (stealth), nowoczesną awionikę oraz radary z aktywnym skanowaniem elektronicznym (AESA). Konstrukcja kadłuba i kompozytowe materiały zmniejszają odbicie fal radarowych, a wewnętrzne komory uzbrojenia pozwalają przenosić rakiety i bomby bez pogarszania właściwości stealth. Dzięki silnikom nowej generacji Su‑57 osiąga prędkość ponad Mach 2 i może wykonywać manewry przy dużych przeciążeniach.
Jednym z atutów Su‑57 jest zdolność do przenoszenia różnorodnych pocisków – zarówno powietrze‑powietrze (np. R‑77M), jak i powietrze‑ziemia (Kh‑59MK2, Kh‑69). Planowane jest także zintegrowanie broni hipersonicznej oraz współpraca z dronami bojowymi typu S‑70 "Okhotnik". Program jest jednak krytykowany za opóźnienia produkcyjne, wysokie koszty i ograniczoną liczbę dostępnych egzemplarzy.
Podsumowanie
Su‑57 stają się coraz bardziej aktywne w wojnie rosyjsko‑ukraińskiej: Rosja testuje nowe formacje grupowe, rakiety Kh‑69 i drony typu Su‑71K. Czerwcowy atak na Achtubinsk pokazał jednak, że nawet najnowsze rosyjskie myśliwce nie są odporne na ukraińskie uderzenia dalekiego zasięgu. Dalsze obserwacje będą kluczowe dla oceny realnej wartości bojowej tej konstrukcji i jej znaczenia dla rosyjskich sił powietrznych.
Grzegorz Karaś, dziennikarz pcformat.pl
