Trump zamierza zakończyć "środowiskowe" misje NASA. Kolejny kontrowersyjny krok amerykańskiego prezydenta
Propozycja budżetu administracji Donalda Trumpa na rok fiskalny 2026 całkowicie pomija finansowanie misji Orbiting Carbon Observatory, które dostarczają jedne z najdokładniejszych danych o emisjach CO₂ oraz fotosyntezie. Naukowcy i rolnicy mogą stracić dostęp do kluczowych narzędzi monitoringu klimatycznego.
Administracja Trumpa zaproponowała, by w przyszłorocznym budżecie NASA nie uwzględniła środków na misje OCO‑2 oraz OCO‑3. NASA uzasadniła decyzję tym, że obie misje są już "po okresie swojej głównej działalności" i ich zakończenie jest zgodne z priorytetami budżetowymi prezydenta.
Wartość naukowa misji
Pomimo oficjalnych uzasadnień, eksperci podkreślają, że OCO‑2 i OCO‑3 nadal oferują unikatową czułość i dokładność, przewyższając wszystkie inne istniejące lub planowane systemy satelitarne na świecie. Dane z misji umożliwiły m.in. ustalenie, że lasy Amazonii emitują więcej dwutlenku węgla niż pochłaniają, podczas gdy borealne lasy i obszary z topniejącą zmarzliną działają odwrotnie.
To jest naprawdę kluczowe. Uczymy się tak wiele o tej gwałtownie zmieniającej się planecie.
Misje te pozwalają też wykrywać poświatę fotosyntezy, czyli tzw. glow, co jest nieocenione przy monitorowaniu susz, plonów i potencjalnych zagrożeń dla bezpieczeństwa żywnościowego. Ich utrata oznaczałaby istotne osłabienie globalnych narzędzi klimatycznego nadzoru, wykorzystywanych zarówno przez naukowców, jak i decydentów.
Cięcia budżetowe a reakcja Kongresu i alternatywy
Choć budżetowe cięcia zaplanowano od października (koniec roku fiskalnego 2025), misje nadal finansowane są do 30 września 2025, co daje czas na reakcję Kongresu. Izba Reprezentantów skłania się ku zakończeniu misji, podczas gdy Senat proponuje ich utrzymanie, jednak obecny stan zawieszenia procesu budżetowego budzi obawy o przerwy w finansowaniu.
W lipcu Demokraci ostrzegli tymczasowego administratora NASA, że zamykanie lub wstrzymywanie finansowania już przyznanych funduszy może być niezgodne z prawem. Równolegle w mediach pojawiają się głosy, że taka polityka wpisuje się w szerszy trend ograniczania finansowania nauki o klimacie.
Alternatywne drogi ratunkowe
David Crisp i jego zwolennicy starają się zbudować koalicję międzynarodową – włączając partnerów z Japonii i Europy – oraz zwrócić się do sektora prywatnego i filantropów, by podtrzymali działanie OCO‑3. NASA ogłosiła, że przyjmie takie propozycje do 29 sierpnia. W przypadku OCO‑2 taka ścieżka ratunkowa byłaby jednak trudniejsza: jego kontrola i utrzymanie przez podmioty zewnętrzne napotyka liczne bariery prawne.
Grzegorz Karaś, dziennikarz pcformat.pl
