Zdjęcia planet z odległości 100 lat świetlnych. Teleskop Webba znów się popisał
Po raz kolejny okazało się, że Teleskop Jamesa Webba jest niezrównanym narzędziem w rękach astronomów. Tym razem naukowcom udało się "ustrzelić" egzoplanety – i są to najlepsze ujęcia, jakimi na ten moment dysponujemy.
Odkrycie dwóch pierwszych egzoplanet ogłosili Aleksander Wolszczan i Dale Frail w 1992 roku. Od tego czasu udało nam się potwierdzić istnienie przeszło 5,8 tys. tego rodzaju obiektów w ponad 4,3 tys. układów planetarnych. Kilka z nich zaś sfotografował teleskop Webba – nie są to może zdjęcia na miarę mgławic czy galaktyk, jednak tak czy inaczej robią wrażenie. Oto bowiem patrzymy na pozasłoneczne planety z odległości dziesiątek lat świetlnych, co pozwala m.in. uzyskać szczegółowe informacje na temat ich składu.
Planety poza naszym Układem
Na zdjęciu widzimy egzoplanety orbitujące wokół gwiazdy H 8799. To młody, zmienny obiekt typu widmowego A, położony w gwiazdozbiorze Pegaza. Gwiazda ta oddalona jest od nas o ok. 130 lat świetlnych – tak gigantyczna odległość nie stanowiła jednak przeszkody dla teleskopu Webba. Korzystając z koronografu, który zablokował światło dobiegające z samej gwiazdy, obserwatorium było w stanie uchwycić na zdjęciu cztery planety krążące wokół H 8799. Co ciekawe, barwy widoczne na fotografii są w tym wypadku istotną informacją.
Kolory są przypisywane zgodnie z długością fali obecnego światła podczerwonego, a planety mogą wydawać się inaczej zabarwione ze względu na swój skład. Planety wydają się być bogate w gaz dwutlenku węgla; niespodziewanie, jest obecnych więcej ciężkich pierwiastków niż wcześniej sądzono – takich jak węgiel, tlen i żelazo. Jest to mocny dowód na to, że te gazowe olbrzymy powstały poprzez powolne budowanie stałych jąder, które przyciągają gaz z wnętrza dysku protoplanetarnego, podobnie jak Jowisz i Saturn.
Nie jest to jedyna fotografia, jaką pochwalili się badacze. Kolejna przedstawia Eridani 51 b – egzoplanetę, która krąży wokół gwiazdy oddalonej od nas o ok. 100 lat świetlnych. Tym razem mamy do czynienia z ciałem niebieskim bogatym w dwutlenek węgla. Naukowcy sądzą, że uformowało się ono podobnie jak Jowisz i Saturn: najpierw powstało stałe jądro, które następnie przyciągało gaz z wnętrza dysku protoplanetarnego.
