Procesory i pamięci
Warto wiedzieć, które procesory i pamięci RAM pasują do płyt głównych z nowymi chipsetami. Jeśli chodzi o te pierwsze, są to układy Pentium z serii G4000 (w cenie od 275 zł), Core i3 (od 500 zł), Core i5 (od 820 zł) i Core i7 (od 1500 zł). Każdy procesor Core należy do serii 5000.
Wspólną cechą najnowszych układów jest proces produkcyjny 14 nm, a także podobne układy graficzne HD Graphics 510 (w przypadku Pentium) lub HD Graphics 530 (Core).
Pentium to najtańsze układy dwurdzeniowe, Core i3 korzystają dodatkowo z technologii Hyper-Threading (mają dwa rdzenie, ale cztery wątki), Core i5 mają cztery fizyczne rdzenie, a Core i7 są wyposażone w cztery rdzenie i dodatkowo Hyper-Threading (mają osiem wątków).
Wśród kilkunastu dostępnych procesorów tylko dwa (i5–6600K oraz i7–6700K) mają odblokowane mnożniki – ich możliwości overclockingu da się wykorzystać na płytach głównych z chipsetem Z170. Inna kombinacja nie ma sensu – chipset z serii H albo B nie pozwoli wykorzystać możliwości drogiego procesora z serii K, z kolei płyta główna z droższym chipsetem Z nie pokaże swoich możliwości w połączeniu ze „zwykłym” procesorem.
Pamięć RAM nadal jest obsługiwana w konfiguracjach dwukanałowych, więc moduły powinny być kupowane parami. Podstawą są pamięci DDR4–2133 (o częstotliwości nominalnej 1066 MHz i efektywna 2133 MHz). Płyty z chipsetem Z170 obsługują pamięci nawet DDR4–4266, ale takich modułów jeszcze nie ma w sprzedaży.
Kontroler DDR w procesorach Skylake współpracuje z pamięciami DDR3–1600, więc część płyt głównych ma sloty przeznaczone dla takich modułów. To plus dla osób wymieniających płytę i procesor – nie trzeba kupować nowych pamięci.
Podsumowanie testu
Przetestowanie wszystkich płyt z podstawką LGA 1151 byłoby niemożliwe, zatem zastosowaliśmy szereg kryteriów, by wybrać produkty, które zainteresują większą część kupujących. Wybraliśmy płyty w formacie mATX, mieszczące się w prawie każdej obudowie. Wszystkie musiały obsługiwać pamięci DDR4, bo przy obecnych cenach trzymanie się standardu DDR3 nie ma już sensu. Maksymalna cena została przez nas ustalona na 500 zł, choć płyty z chipsetem Z170 były minimalnie droższe.
Wyposażenie
Różnica cen między najdroższą a najtańszą z testowanych płyt jest dwukrotna, co przekłada się przede wszystkim na wyposażenie. Najlepsze w teście modele mają chipset Z170, cztery sloty na pamięć DDR4, dwa sloty PCIe x16 (z czego jeden pracujący w trybie x4), złącze M.2, jedno lub nawet kilka złączy SATA Express. Najtańsze płyty H110 mają dwa sloty pamięci, jeden slot PCIe x16, brakuje M.2 i SATA Express. Różna jest także liczba portów SATA 3 oraz USB 3.0, ale w każdym przypadku jest ona wystarczająca dla przeciętnego użytkownika.
Dobre płyty mają także ciekawe dodatki. Przykładowo oba modele Asusa na tylnym panelu mają złącza USB typu C, które obecnie są rzadko spotykane, ale za kilka lat będą niezbędne. W zakresie komunikacji nie wnoszą one niczego nowego, bo są zgodne z USB 3.0 (czyli inaczej USB 3.1 Gen1) i zapewniają taką samą przepustowość, realnie ok. 500 MB/s. Natomiast pod względem mechanicznym jest to zupełnie inny rodzaj wtyczki, dlatego obecność w komputerze choćby jednego takiego złącza jest sporym plusem.
Ciekawe dodatki mają także płyty firmy MSI. Na wszystkich znajdują się kontrolki ułatwiające diagnostykę (informują, który komponent jest w danym momencie uruchamiany), gamingowy model B150M Mortar ma dodatkowo czerwone podświetlenie od spodu płyty, a na tylny panel wyprowadzony przycisk CLR_CMOS do resetowania konfiguracji oraz optyczne złącze S/PDIF. W przypadku pozostałych płyt potrzebny jest dodatkowy śledź z gniazdem, który trzeba dokupić.
Możliwości
Wyposażenie płyty bezpośrednio rzutuje na jej możliwości, choćby instalowanie pamięci i kart rozszerzeń czy podłączanie urządzeń zewnętrznych. Dodatkowo oceniliśmy funkcje wbudowanego oprogramowania (UEFI), a także możliwości oprogramowania dla systemu Windows, które służy do podkręcania, konfiguracji chłodzenia czy monitorowania pracy podzespołów.
Część testowanych płyt, szczególnie modele Gigabyte, ma w UEFI standardowy zestaw funkcji. Są tam sekcje odpowiedzialne za uruchamianie, wydajność, konfigurację urządzeń peryferyjnych, konfigurację funkcji UEFI, zarządzanie zasilaniem itp. W przypadku urządzeń Gigabyte’a interfejs UEFI jest po polsku, ale niestety jakość tłumaczenia pozostawia wiele do życzenia.
Najciekawsze funkcje w UEFI mają płyty ASRocka, są to między innymi Online Management Guard (narzędzie ograniczające pracę komputera w sieci np. do kilku godzin dziennie), Easy Driver Installer (instalator sterowników do karty sieciowej przeznaczony dla komputerów niewyposażonych w napęd optyczny) i Internet Flash (aktualizuje UEFI bezpośrednio z sieci). W większości płyt UEFI ma dwa interfejsy, pełny i uproszczony, a własne ustawienia można zapisywać w profilach.
Pamięć RAM nadal jest obsługiwana w konfiguracjach dwukanałowych, więc moduły powinny być kupowane parami. Podstawą są pamięci DDR4–2133 (o częstotliwości nominalnej 1066 MHz i efektywna 2133 MHz). Płyty z chipsetem Z170 obsługują pamięci nawet DDR4–4266, ale takich modułów jeszcze nie ma w sprzedaży.
Dobre płyty mają także ciekawe dodatki. Przykładowo oba modele Asusa na tylnym panelu mają złącza USB typu C, które obecnie są rzadko spotykane, ale za kilka lat będą niezbędne. W zakresie komunikacji nie wnoszą one niczego nowego, bo są zgodne z USB 3.0 (czyli inaczej USB 3.1 Gen1) i zapewniają taką samą przepustowość, realnie ok. 500 MB/s. Natomiast pod względem mechanicznym jest to zupełnie inny rodzaj wtyczki, dlatego obecność w komputerze choćby jednego takiego złącza jest sporym plusem.
