Test płyt głównych mini-ITX - małe płyty

Dziś większość procesorów ma już zintegrowany kontroler pamięci RAM, a także układ graficzny. Z płytami zintegrowane są wszystkie interfejsy, a także układ dźwiękowy. W ten sposób komputery stają się coraz mniej złożone, i w ogóle coraz mniejsze. To idealny czas dla rozwiązań formatu mini-ITX (w skrócie m-ITX)

Owszem, ktoś mógłby powiedzieć, że czas pecetów już się kończy, bo wszyscy kupują notebooki. Niestety, większość notebooków ma ekrany o niewielkiej rozdzielczości HD oraz niezbyt wygodne klawiatury i touchpady. Z tych i innych powodów komfort pracy przy laptopie nie jest najlepszy. Jeśli więc spędzasz dużo czasu przed komputerem, małe rozwiązanie stacjonarne będzie bardziej odpowiednie.

Cechy płyt m-ITX

Płyty główne formatu m-ITX mają wymiary 17x17 cm, podczas gdy popularne micro-ATX mają około 24x24 cm. Brak tych kilku centymetrów z każdej strony powoduje, że mieści się na nich trochę mniej elementów. Oczywiście są wszystkie niezbędne, a więc chipset, interfejsy LAN, USB, wyjścia wideo, porty do podłączenia dysków itd.

Ogranicza się za to liczbę gniazd na pamięci RAM, a także liczbę slotów PCI Express. Wszystkie płyty m-ITX mają tylko dwa gniazda pamięci, które w większości pracują w trybie dwukanałowym – instaluje się je parami. Później taki komputer trudniej rozbudować, w razie potrzeby trzeba wymienić pamięć.

Użytkownik ma do dyspozycji także mniej gniazd do instalacji kart rozszerzeń – jest najwyżej jedno PCI Express. Jeśli jest to złącze o prędkości x16, można zainstalować w nim kartę graficzną. Jeśli tylko x1 (krótszy slot), można użyć tylko kart do niego pasujących, np. kontrolera USB 3.0 czy karty Wi-Fi.

Wymienione czynniki powodują, że komputer korzystający ze standardu m-ITX cechuje się mniejszą elastycznością niż „duży” pecet. Dlatego format ten jest odpowiedni do niewielkiego, energooszczędnego komputera, w którym nie montuje się wielu dodatkowych elementów.

Dostępne procesory

Płyty formatu m-ITX można podzielić na dwie grupy: te, w których montuje się procesor, i te ze zintegrowanym procesorem. Pierwsza grupa ma podstawkę LGA1155 i jest przeznaczona do współczesnych układów Intela – od najwolniejszych Celeron, przez Pentium, Core, aż po wydajne układy Xeon. Ograniczeniem jest w zasadzie tylko maksymalna moc procesora nieprzekraczająca 95 W, zatem w płytach m-ITX można użyć wszystkich popularnych układów. Jeśli płyta ma gniazdo PCI Express x16, można zainstalować w nim wydajną kartę graficzną i w ten sposób uzyskać bardzo wydajny komputer do gier. Jednak częściej do małych płyt trafiają procesory po 100–200 zł, dzięki czemu komputer jest nie tylko energooszczędny, ale również tani.

Druga grupa płyt głównych, ze zintegrowanymi procesorami, pozwala jeszcze bardziej ograniczyć zużycie energii oraz koszty zakupu sprzętu. Po pierwsze, płyty te mają wlutowane procesory o mocy najwyżej kilkunastu watów, co w porównaniu z dwurdzeniowym Celeronem czy Pentium, które mają po 55 watów, stanowi bardzo dużą oszczędność. Poza tym procesory te są w zasadzie za darmo, bo płyta wcale nie kosztuje więcej niż model z gniazdem LGA1155.

Inne ważne cechy płyt

Format m-ITX nie oznacza, że płyta ma być słabo wyposażona. Wręcz przeciwnie, małe możliwości rozbudowy wymuszają, by miała wszystko, co potrzebne. Na co więc zwrócić uwagę, kupując płytę?

Przede wszystkim płyta musi mieć zestaw szybkich interfejsów. Musi to być przynajmniej jeden port SATA 3 do podłączenia dysku, przynajmniej dwa porty USB 3.0 do wymiany danych z pamięciami zewnętrznymi i port sieciowy gigabit ethernet. Musi być też przynajmniej jedno cyfrowe wyjście wideo.

Po co tak dobre interfejsy, skoro i tak użyjemy taniego i słabego procesora? Trzeba zdawać sobie sprawę, że trio w postaci słabego procesora, wolnego dysku i mało pojemnej pamięci RAM będzie dla użytkownika udręką. Natomiast nawet wolny procesor, taki jak Intel Atom czy AMD E-350, współpracujący z przeciętnym dyskiem SSD oraz 4 GB pamięci, pracuje całkiem szybko. Codzienne korzystanie z takiego zestawu będzie komfortowe.