A ja wolę XP

Podstawowym problemem, na jaki możesz trafić podczas próby instalacji starszego od Visty systemu operacyjnego, jest brak w komputerze sterowników sprzętowych. Oczywiście do tego dochodzi jeszcze kwestia posiadania instalacyjnej wersji Windows XP. Przecież z notebookiem otrzymałeś jedynie Windows Vista. Zapoznaj się z ramką „Skąd wziąć system?”, w której przeczytasz, jak problem zmiany systemu widzi przedstawiciel polskiego oddziału firmy Microsoft.

Gdy będziesz już zaopatrzony w starszy system oraz dzięki podanym w artykule poradom pobierzesz sterowniki sprzętowe odpowiednie do Windows XP, pozostaje przed instalacją podjęcie ważnej decyzji. Musisz odpowiedzieć sobie na pytanie, czy chcesz mieć na komputerze dwa systemy, czyli Vista i XP jednocześnie (pamiętaj, że wtedy na oba są konieczne licencje!), czy decydujesz się na usunięcie Windows Vista i zainstalowanie XP? Rozpatrujemy pierwszy wariant, ale wskazówki będą przydatne także wtedy, gdy wybierzesz drugą możliwość.

Zmiana systemu operacyjnego to nie tylko kwestia instalacji, ale także posiadania odpowiedniej licencji, by nowy system był w pełni legalny. Zadaliśmy pytanie w polskim oddziale Microsoftu, jakie rozwiązanie firma widzi w sytuacji, gdy nabywca notebooka zawierającego preinstalowany system Windows Vista chce się przesiąść na starszą niż Vista wersję Windows. Uzyskaliśmy odpowiedź, że jeżeli ktoś kupuje laptopa z preinstalowanym systemem operacyjnym Windows Vista w wersjach Business lub Ultimate, to może skorzystać z prawa do down grade’u i zainstalować Windows XP, a następnie w dowolnym momencie powrócić do korzystania z Windows Vista. Aby z takiego prawa skorzystać, należy zapewnić sobie na własną rękę oryginalny nośnik z Windows XP (np. pożyczyć od znajomego – oczywiście samą płytę instalacyjną, bez klucza produktu) i skontaktować się z infolinią Microsoft w celu uzyskania reszty szczegółów. Jeśli laptop ma preinstalowany system operacyjny Windows Vista w wersjach Home Basic lub Home Premium i użytkownik chce zainstalować Windows XP, to wyjściem jest zakupienie dowolnej wersji Windows XP – OEM, GGK lub BOX, w zależności od potrzeb.

Ze względu na olbrzymie zróżnicowanie konfiguracji laptopów i w ogóle komputerów, trudno podać uniwersalną i szczegółową receptę na znalezienie wszystkich niezbędnych podczas przesiadki z Visty na XP sterowników sprzętowych. Zebraliśmy jednak w kilku punktach podstawowe zalecenia i zasady, jakich powinieneś się trzymać, by poszukiwania były skuteczne i by później zainstalowany starszy system działał bez zarzutu. Zacznij od sprawdzenia, z jakich komponentów sprzętowych (wymagających odpowiednich sterowników) składa się twój laptop.

Do sprawdzenia, jaki sprzęt jest zainstalowany w laptopie, proponujemy wykorzystać zamieszczony na dołączonym do numeru krążku program Unknown Devices (oczywiście jeżeli dysponujesz szczegółową specyfikacją laptopa podaną np. w instrukcji obsługi, zachowaj ją, to cenna informacja w poszukiwaniu sterowników).

Programu nie trzeba instalować. Rozpakuj plik archiwum UKD_14_20-Beta do dowolnego foldera na dysku. Następnie uruchom aplikację, klikając dwukrotnie ikonę UnknownDevices.

Przez chwilę będzie trwało wykrywanie sprzętu zainstalowanego w komputerze. Potem zobaczysz okno Unknown Devices. Ponieważ z założenia preinstalowany w laptopie system jest w pełni skonfigurowany, nie powinno być żadnych urządzeń nieznanych ani takich, do których brakuje sterowników. Sygnalizuje to napis widoczny na poniższym obrazku.

Rozwijając poszczególne kategorie, zanotuj modele urządzeń, np Display adapters.

Z pewnością będziesz potrzebował sterowników do chipsetu. Możesz wykorzystać funkcję wyszukiwawczą wbudowaną w program Unknown Devices. Kliknij prawym klawiszem myszki wybrane urządzenie, w naszym przykładzie – Mobile Intel 945GM Express Chipset Family – i z wyświetlonego menu kontekstowego wybierz Search web for selected line.

Rezultatem wykonania takiego działania będzie automatyczne otwarcie okna przeglądarki WWW z wczytaną stroną zawierającą wyniki wyszukiwań danego sterownika w Google’u. Najlepiej wybrać link do strony producenta – w przypadku chipsetu 945GM stronę na serwerze intel.com. Pamiętaj tylko, by na stronie ze sterownikami pobierać wersje do Windows XP.

W analogiczny sposób poszukaj sterowników do pozostałych komponentów laptopa. Gdy zgromadzisz zestaw sterowników na dysku, przegraj je na zewnętrzny dysk lub pamięć flash albo zapisz na płycie.

Zgodnie z wcześniejszymi założeniami zajmiemy się w artykule przygotowaniem komputera przenośnego z zainstalowanymi w nim dwoma systemami. W takiej sytuacji najprawdopodobniej najpierw będziesz musiał zmniejszyć istniejącą partycję, na której jest już preinstalowany system Windows Vista. Następnie na uzyskanej w ten sposób wolnej przestrzeni zainstalować Windows XP i wreszcie przychodzi pora na ostatni etap – instalację programu Vista Boot Pro i „odzyskanie” prawidłowego obszaru rozruchowego (instalacja XP zamaże informacje uruchomieniowe Visty, dlatego jest to konieczne).

Mając uruchomiony komputer pod kontrolą Windows Vista, rozwiń menu Start i kliknij prawym klawiszem myszki Komputer. Wybierz z menu kontekstowego Zarządzaj.

W oknie Zarządzanie komputerem po lewej stronie wybierz Zarządzanie dyskami. Następnie w środkowej części okna kliknij prawym klawiszem myszki dysk twardy lub partycję (w naszym przykładzie jest to HDD (C:)), który trzeba podzielić w celu uzyskania miejsca na nowy (tzn. stary) system. Z menu kontekstowego wybierz Zmniejsz wolumin.

Pojawi się okno Zmniejsz C:. Domyślnie są ustawione parametry zapewniające maksymalne zmniejszenie obecnej partycji (tzn. uzyskana w wyniku podziału druga partycja będzie miała maksymalną możliwą wielkość). Jeżeli chcesz mieć na Windows XP jak najwięcej miejsca, pozostaw domyślne ustawienie i kliknij Zmniejsz.

Po chwili na pasku danego dysku zobaczysz obszar Nieprzydzielone. Jest to wolne miejsce na nowy system.

Po zmniejszeniu partycji możesz przystąpić do instalacji Windows XP. Postępuj wg wskazówek opisanych w załączonym na płycie archiwalnym artykule dotyczącym instalacji Windows XP. Pamiętaj, by w fazie wyboru dysku wskazać odpowiednią partycję (inną niż ta, na której jest zainstalowany Windows Vista).

Gdy już zainstalujesz system, przystąp do instalacji sterowników – najpierw sterowników chipsetu, potem karty graficznej, następnie pozostałych komponentów.

Po instalacji Windows XP nie będzie można uruchomić systemu Windows Vista, gdyż jego sektor rozruchowy zostanie zamazany. Uruchom komputer i Windows XP. Do odzyskania możliwości uruchamiania obu systemów niezbędny będzie program Vista Boot Pro. Wymaga on pakietu .NET Framework 2.0, dlatego upewnij się, że pakiet ten został wcześniej zainstalowany (instrukcję instalacji .NET Framework 2.0 znajdziesz w archiwalnym artykule na naszym CD).

Kliknij dwukrotnie ikonę VistaBootPRO. W oknie instalatora kliknij Next. Następnie zaznacz opcję I accept the terms in the License Agreement i kliknij Next jeszcze dwukrotnie, po czym kliknij Install. Po przekopiowaniu plików przez instalator kliknij Finish.

Program uruchomi się automatycznie po zakończeniu instalacji. Najpierw zobaczysz okno First Backup. Kliknij w nim OK.

W oknie VistaBootPRO kliknij System Preloader. Następnie zaznacz pola Windows Vista Bootloader i System Partition. Kliknij Install Bootloader i zrestartuj system.

Podczas ponownego uruchamiania załaduje się system Windows Vista. Uruchom w nim program Vista Boot Pro. Wskaż jego ikonę w folderze, w którym został zainstalowany; domyślnie jest to \Program Files\PROnetworks\VistaBootPRO 3.3\.

W oknie VistaBootPRO kliknij Manage OS Entries. Następnie zaznacz pole Add New OS Entry. W polu OS Name wpisz np. Windows XP, z listy OS Type wybierz Windows Legacy i na liście OS Drive wskaż dysk, na którym jest zainstalowany Windows XP. Kliknij Apply Updates.

Po ponownym uruchomieniu systemu zobaczysz menu rozruchowe umożliwiające wybór między Windows Vista a Windows XP.