Akcja ratunkowa

Ratunek przed bezpowrotną utratą danych przynoszą odpowiednie programy. Zestaw aplikacji ratunkowych, ułatwiających przywrócenie przypadkowo skasowanych plików i katalogów znajdujących się na uszkodzonych nośnikach, których podczas normalnej pracy systemu nie możesz odczytać, znajdziesz na dołączonym do numeru krążku. Dodatkowo na płycie zamieściliśmy publikowane w poprzednich numerach artykuły, szczegółowo wyjaśniające sposób posługiwania się aplikacjami służącymi do odzyskania danych. Poniżej pokazujemy, jak korzystać z niektórych narzędzi, na przykładzie programu do ratowania danych SanDisk RescuePRO i aplikacji IsoBuster, służącej do odczytywania uszkodzonych nośników.

Gdy tylko się zorientujesz, że przypadkowo usunąłeś ważne dane, zaprzestań podejmowania jakichkolwiek działań! Na dysku, na którym był umieszczony skasowany plik, nie wprowadzaj żadnych zmian, nie zapisuj żadnych nowych danych, nie kopiuj, nie przenoś plików ani katalogów. Nawet opisywane przez nas oprogramowanie, którym posłużysz się do odzyskania danych, zainstaluj koniecznie na dysku innym niż ten, z którego skasowałeś dane.

Program SanDisk RescuePRO jest jedyną komercyjną aplikacją w naszym artykule. O jej wyborze do opisu zadecydował fakt, że jest za darmo dodawana do kart pamięci firmy SanDisk, jednego z potentatów w branży pamięci flash różnego typu. Program można także zakupić niezależnie od firmy LC-Tech (http://www.lc-tech.co.uk/software/rescueprodetail.html) za 23 funty szterlingi (czyli ok. 120 zł). Zdecydowanie taniej jest nabyć dowolną kartę flash firmy SanDisk. Oczywiście program można wykorzystywać do odzyskiwania danych z dowolnych kart flash czy napędów flash USB, nie tylko firmy SanDisk.

Po włożeniu do napędu optycznego instalacyjnego krążka z programem powinno się automatycznie pojawić okno dialogowe RescuePRO v3.2. W oknie kliknij Install RescuePRO.

Zobaczysz okno powitalne instalatora. Kliknij Next. Następnie zaakceptuj licencję, klikając Accept. Wprowadź swoje dane (imię i nazwę firmy). Kliknij Next.

Jeżeli dane, które chcesz odzyskać, znajdują się na dysku, na którym domyślnie jest ustawiany docelowy folder instalacji (najczęściej C:\Program Files\), koniecznie wybierz inny dysk! W przeciwnym razie pozostaw ustawienie domyślne i kliknij Next jeszcze dwukrotnie, po czym kliknij Install, a po zakończeniu kopiowania plików kliknij Finish.

Uruchom program, klikając ikonę RescuePRO umieszczoną na pulpicie. Jeżeli masz komercyjną wersję programu (a na takiej bazowaliśmy, tworząc ten warsztat), pojawi się okno: Wprowadź w nim odpowiedni ciąg znaków (powinien być nadrukowany na naklejce przylepionej do opakowania płyty instalacyjnej. Po wpisaniu kodu kliknij OK.

W oknie RescuePRO kliknij Recover Files.

Program rozpocznie sprawdzanie, jakie dyski są aktualnie podłączone do komputera. Po chwili wyświetli ich listę. Wybierz myszką dysk flash, z którego chcesz odzyskać dane – najprawdopodobniej będzie oznaczony zwrotem removable disk, i kliknij Start.

Rozpocznie się skanowanie nośnika w poszukiwaniu usuniętych danych. Proces ten, w zależności od rozmiaru skanowanego dysku czy pamięci oraz od szybkości odczytu, może potrwać od kilku minut do nawet kilku godzin. Podczas skanowania program na bieżąco informuje o czasie pozostałym do zakończenia skanowania oraz o liczbie znalezionych dotychczas plików (jest to widoczne na dolnym pasku stanu w oknie głównym programu).

Po zakończeniu skanowania lista odzyskanych plików wyświetli się w oknie głównym programu. Program ma wbudowane rozpoznawanie wielu typów plików (głównie multimedialnych). Jeżeli na liście plików możliwych do odzyskania zaznaczysz taki, którego rozszerzenie jest rozpoznawane przez program (np. PNG), od razu zobaczysz np. miniaturę pliku graficznego. Jeżeli chcesz, by program od razu wyświetlił listę plików w postaci miniatur, kliknij przycisk Preview.

W przypadku plików nierozpoznawanych przez program (których podgląd nie jest wyświetlany) kliknięcie przycisku Open otwiera zaznaczony plik w programie skojarzonym z danym rozszerzeniem pliku (np. kliknięcie Open przy zaznaczonym pliku z rozszerzeniem .doc poskutkuje najprawdopodobniej uruchomieniem edytora Word).

Jeżeli chcesz zapisać odzyskane dane na dysk (oczywiście na inny niż ten, z którego pliki zostały odzyskane), kliknij najpierw Select all, czego wynikiem będzie zaznaczenie wszystkich elementów na liście, a następnie kliknij Save. W oknie dialogowym Select Directory wybierz docelowe miejsce zapisu odzyskanych plików (pamiętaj, by wybrać dysk, na którym jest dostatecznie dużo wolnego miejsca!) i kliknij OK.

Program firmy SanDisk, choć bardzo prosty w obsłudze, niestety nie nadaje się do odzyskiwania danych z nośników optycznych. Do tego celu radzimy się posłużyć darmowym i bardzo dobrym programem IsoBuster. Narzędzie to jest przez wielu użytkowników wykorzystywane nie tylko jako program do odzyskiwania, ale także jako aplikacja umożliwiająca „wysupłanie” konkretnych plików z plików obrazów płyt CD i DVD w formacie ISO. Poniżej jednak zajmujemy się tylko aspektem odzyskiwania danych.

Kliknij dwukrotnie ikonę isobuster_all_lang. Gdy pojawi się okno Wybierz język instalacji z rozwijanej listy wybierz Polski i kliknij OK.

Uruchomi się kreator instalacji. Kliknij przycisk Dalej. Następnie zaznacz opcję Akceptuję warunki umowy i kliknij Dalej jeszcze czterokrotnie, aż dotrzesz do etapu wyboru typów plików, jakie mają być skojarzone z programem.

Jeżeli nie chcesz się trudzić samodzielnym wyborem typów plików, najbezpieczniejszym rozwiązaniem będzie kliknięcie przycisku Zaznacz wszystkie. Kliknij przycisk Dalej jeszcze dwukrotnie, po czym kliknij Instaluj.

Gdy pliki zostaną przekopiowane na dysk, zamknij instalator, klikając Zakończ. Program uruchomi się automatycznie bezpośrednio po zakończeniu instalacji.

Uruchom program, wybierając ikonę skrótu z menu Start. Zobaczysz okno Rejestracja uaktywni funkcje wersji IsoBuster PRO zawierające pola, których wypełnienie uaktywnia wersję PRO programu. W naszym przykładzie będziemy bazowali na wersji darmowej. Kliknij więc przycisk Wersja podstawowa.

W oknie Aktualizacja możesz potwierdzić sprawdzanie dostępności nowszej wersji programu, klikając Tak. Włóż uszkodzoną płytę do napędu optycznego.

Sposób postępowania może być różny w zależności do tego, czy daną płytę da się odczytać (tj. można odczytać strukturę katalogów, ale nie są odczytywane niektóre pliki), czy też system w ogóle „nie widzi” zawartości krążka. W naszym przykładzie przedstawiamy jednak sposób uniwersalny, który warto stosować w każdym przypadku utraty danych z CD czy DVD.

W oknie głównym programu kliknij prawym przyciskiem myszki ikonę CD i z menu kontekstowego wybierz Szukaj utracone pliki i foldery.

Program wyświetli okno dialogowe z komunikatem-propozycją, by wykonać najpierw plik obrazu płyty na dysku, co znacząco przyspieszy operacje odzyskiwania danych. Kliknij Tak. Dodatkowo, jeżeli nie chcesz być w przyszłości pytany o wykonanie obrazu płyty, zaznacz pole Zawsze twórz plik obrazu i nie pytaj mnie w przyszłości.

W oknie Informacja potwierdź komunikat, klikając Tak. Następnie w oknie Kopiuj plik wskaż docelowy folder zapisu danych z płyty. Oczywiście wybierz dysk mający odpowiednio dużą wolną przestrzeń (pamiętaj, by np. w przypadku dwuwarstwowych płyt DVD zapewnić nawet 10 GB wolnego miejsca). Kliknij Zapisz.

Po skopiowaniu zawartości płyty i utworzeniu na dysku obrazu spróbuj rozwinąć strukturę katalogów w oknie programu. Następnie, w przypadku gdy chcesz odzyskać jakiś konkretny plik, kliknij jego nazwę prawym klawiszem myszki i z menu kontekstowego wybierz Kopiuj MENU1.BRH.

W oknie Kopiuj plik wskaż docelowe miejsce zapisu odzyskiwanego pliku i kliknij Zapisz. W analogiczny sposób możesz zapisać na dysku inne pliki z płyty.