Bez zbędnych obciążeń

W starszym komputerze każdy megabajt pamięci RAM jest na wagę złota. Instalacja dodatkowego oprogramowania chroniącego przeglądarkę może wydać się złym pomysłem. Proponujemy jednak instalację wtyczki Mc- Afee SiteAdvisor, dzięki której będziesz ostrzegany o niebezpiecznych witrynach. O wtyczce SiteAdvisor (dostępnej dla Internet Explorera i Firefoksa) już pisaliśmy na naszych łamach – na CD znajdziesz archiwalny artykuł na ten temat. Wtyczkę pobierzesz ze strony www.siteadvisor.com Nie musisz się obawiać spowolnienia pracy systemu. Wtyczka działa w przeglądarce i nie ma wpływu na działanie innych aplikacji zainstalowanych w systemie.

Bez względu na to, jak stary jest laptop czy komputer stacjonarny, warto zadbać o aktualizacje jego systemu operacyjnego. Założyliśmy, że systemem, z jakiego korzystasz, jest Windows XP. To obecnie jedyna popularna i wystarczająco nowoczesna edycja Windows, która ruszy na starszym sprzęcie. Opublikowane w artykule porady dotyczą systemu Windows XP z zainstalowanym najnowszym, oficjalnym zestawem serwisowym Service Pack 3. Jeżeli masz uaktywnioną automatyczną aktualizację systemu i masz dostęp do internetu, to najprawdopodobniej wspomniany Service Pack 3 został już u ciebie automatycznie zainstalowany.

Dbając o niezbędne aktualizacje systemu, wykorzystaj również maksimum możliwości tkwiących w samym systemie operacyjnym – o tym w dalszej części artykułu. Rozważ ewentualną instalację lekkiego programu antywirusowego, np. udostępnianego za darmo do zastosowań domowych Avast! antyvirus Home Edition (www.avast.pl). Aplikacja ma niewielkie potrzeby i nie obciąża systemu.

Skoro wiemy już, że instalowanie dodatkowego oprogramowania monitorującego w tle ruch sieciowy może stanowić obciążenie komputera i zwiększać zużycie dostępnych (z założenia szczupłych) zasobów, warto się skupić na dokładnej konfiguracji mechanizmów ochronnych już wbudowanych w Windows XP. Zacznij od kontroli stanu systemowej zapory ogniowej.

Z menu Start wybierz Panel sterowania. Następnie w oknie Panel sterowania w widoku kategorii kliknij opcję Centrum zabezpieczeń.

Pojawi się okno: Zarządzaj ustawieniami zabezpieczeń dla. Kliknij odsyłacz Zapora systemu Windows.

Zobaczysz okno Zapora systemu Windows. Upewnij się, że w oknie jest zaznaczona opcja Włącz (zalecane).

Jeżeli jest aktywna opcja: Wyłącz (nie zalecane), może to oznaczać jeden z następujących scenariuszy: a) masz zainstalowany alternatywny program pełniący rolę zapory ogniowej lub kompleksowy pakiet ochronny (pamiętaj, że funkcje zapory ogniowej mają także pakiety typu internet security); b) miałeś kiedyś zainstalowany program zabezpieczający, jednak po jego odinstalowaniu nie nastąpiła ponowna aktywacja systemowej zapory – system nie jest chroniony; c) złośliwe oprogramowanie dezaktywowało systemową zaporę ogniową. Jeżeli nie przypominasz sobie, byś kiedykolwiek instalował oprogramowanie ochronne i podejrzewasz trzeci, najczarniejszy scenariusz – odsyłamy do ramki „Antywirusowe skanery online”.

Zakładamy, że zapora systemu Windows jest aktywna. Zwróć uwagę na widoczne w oknie pole wyboru Nie zezwalaj na wyjątki. Zaznaczenie tego pola jest konieczne, gdy podłączasz laptopa do jakiejkolwiek sieci publicznej (np. hotspotu w kawiarni). Dzięki temu w sieciach publicznych, w których występuje podwyższone ryzyko kradzieży danych, twój komputer będzie lepiej chroniony. Choć wiąże się to także z ograniczeniami, poprawnie na pewno będzie działać przeglądarka WWW, inne aplikacje wymagające połączenia z internetem mogą być blokowane.

Gdy korzystasz z sieci domowej, nie ma potrzeby ograniczać wyjątków. Wręcz przeciwnie, jeżeli jakaś aplikacja jest nieznana systemowi, możesz dodać sam wyjątek do zapory, dzięki czemu dany program nie będzie blokowany. Przydaje się to w sytuacjach, kiedy np. chcesz pograć online, a zapora blokuje oprogramowanie klienckie gry. Przejdź w oknie Zapora systemu Windows do zakładki Wyjątki. Na liście Programy i usługi zobaczysz listę aktualnie rozpoznawanych przez zaporę usług i aplikacji korzystających z sieci. Chcąc dodać nowy program (np. grę), kliknij przycisk Dodaj program....

W nowo otwar tym oknie z listy zainstalowanych w systemie programów korzystających z sieci wybierz ten, którego zapora ma nie blokować, i potwierdź swój wybór kliknięciem przycisku OK. Wskazany w ten sposób program zostanie automatycznie dodany do listy wyjątków.

Przedstawiona wcześniej kontrola ustawień zapory systemu Windows oraz prosty w obsłudze mechanizm wyjątków może w niektórych przypadkach nie wystarczyć. Co zrobić w sytuacji, gdy np. chcesz zezwolić na pełen ruch sieciowy jedynie w obrębie twojej domowej sieci albo chcesz jakiś program wykorzystać do łączenia tylko z wybranym komputerem. Oto, jak to zrobić.

Przyjrzyj się oknu Dodawanie programu, opisywanemu w poprzednim warsztacie. W dolnej części tego okna jest widoczny przycisk Zmień zakres. Kliknij go. Pojawi się okno Zmienianie zakresu, w którym domyślnie jest zaznaczona opcja Dowolny komputer. Wystarczy jednak, że zaznaczysz opcję Tylko moja sieć (podsieć), a dodawany do listy wyjątków program będzie przepuszczany przez zaporę tylko w przypadku, gdy będzie się łączył z komputerami w twojej sieci domowej. W tym samym oknie możesz także zdefiniować adres konkretnego komputera, z którym dany program może się łączyć.

Dwie podpowiedzi. Pierwsza: w ten sposób możesz ograniczać ruch nie tylko dodawanych programów, ale także tych, które już wcześniej znajdowały się na liście wyjątków zapory systemu Windows. Druga podpowiedź: aby poznać adres IP komputera, z którym dany program czy usługa mają się łączyć, przejdź do tego komputera, uruchom na nim okno wiersza polecenia, wpisz komendę ipconfig i wciśnij klawisz [Enter]. W odpowiedzi otrzymasz w wierszu Adres IP danego komputera.

Otrzymany adres wpisz w pole tekstowe okna Zmienianie zakresu widoczne pod zaznaczoną opcją Lista niestandardowa, następnie kliknij przycisk OK. W ten sposób wybrany program będzie mógł się łączyć tylko z komputerem o podanym przez ciebie adresie. Łączność z pozostałymi maszynami będzie blokowana przez zaporę.

Jeżeli nie chcesz instalować dodatkowego oprogramowania zabezpieczającego na twoim starym komputerze, ponieważ obawiasz się spadku jego wydajności, wypróbuj skanery online. Niestety, choć pozornie do ich działania potrzebna jest tylko przeglądarka stron WWW, to jednak oprócz niej konieczna okazuje się także instalacja odpowiedniej wtyczki. Mimo to zachęcamy do korzystania przynajmniej z tej formy ochrony. Całkowita rezygnacja z ochrony antywirusowej komputera w imię oszczędności jego zasobów to kiepski pomysł. Zachętą do korzystania ze skanerów online niech będzie to, że owszem, pochłaniają one część zasobów komputera, ale tylko w trakcie jego skanowania. Ponieważ działają w przeglądarce, po jej zamknięciu także i proces skanera online zostanie usunięty z pamięci komputera.

Oto lista skanerów online:

ActiveScan firmy Panda Security
http://www.pandasecurity.com/activescan/

Kaspersky Online Scanner oraz Kaspersky File Scanner
http://www.kaspersky.pl/virusscanner.html

ESET Online Scanner
http://www.eset.pl/onlinescan

Norton Security Scan i Symantec Security Check
http://security.norton.com/sscv6/WelcomePage.asp

McAfee FreeScan
http://home.mcafee.com/Downloads/FreeScan.aspx

BitDefender Online Scanner
http://www.bitdefender.com/scan8/

Trend Micro HouseCall
http://housecall.trendmicro.com/us/index.html

F-Secure Online Virus Scanner
http://support.f-secure.com/enu/home/ols.shtml