Chroń prywatność

• Na podstawie twojego adresu IP można ustalić miejscowość, a nawet dzielnicę, z której się łączysz z internetem.
• Twój adres e-mailowy czy numer GG pozostawiony na forach dyskusyjnych może zostać powiązany z twoją osobą poprzez Allegro czy innego typu strony, na których obok danych kontaktowych (numer, adres) podajesz także imię i nazwisko.
• Administrator sieci lub strony WWW, którą odwiedzasz, poznaje twoje zainteresowania.
• Domownicy czy inne osoby, z którymi dzielisz komputer, mogą wiedzieć, jakie strony przeglądasz, czytać twoją pocztę czy logować się na twoje konta.
• Nabywca, któremu sprzedałeś swój dysk, kartę pamięci czy pendrive, może odzyskać z tych nośników twoje poufne dane czy zdjęcia.

Wiele ze swojej prywatności odkrywamy świadomie, uczestnicząc np. w dyskusjach na forach internetowych czy publikując informacje na swój temat w serwisach społecznościowych. Liczne usługi sieciowe zachęcają do trzymania i publikowania informacji online. Na szczęście problem został zauważony także przez twórców tych witryn, którzy udostępniają w nich opcje pomagające w ochronie prywatności.

Pokazujemy, jak chronić swoją prywatność w serwisach społecznościowych (na przykładzie portalu Nasza-klasa), jak usuwać z nich niewygodne informacje. Dowiesz się także, jak surfować po internecie w trybie prywatnym oraz jak czyścić dziennik przeglądarki. W aspekcie ochrony prywatności ważne jest też skuteczne kasowanie plików z twardego dysku i pamięci przenośnej. Choć nie wiąże się to z internetem, warto wiedzieć, jak trwale usunąć dane z tych nośników, np. przed ich odsprzedaniem, aby nabywca nie kupił dysku czy pendrive’a z naszymi prywatnymi zdjęciami, hasłami czy pinami do kart bankowych.

• Pomyśl, zanim opublikujesz informację o sobie lub swoje zdjęcie. Jeśli materiał naruszający twoją prywatność, np. kompromitujące zdjęcie, raz trafi do sieci, trudno będzie go usunąć.
• Dokładnie przemyśl, kogo dopuszczasz do profilu. To, co jest zabawne dla znajomych, może skompromitować cię w oczach pracodawcy.
• Maksymalnie zablokuj dostęp do profilu dla obcych osób. Do prywatnych informacji dopuszczaj tylko znajomych.
• Zablokuj możliwość oznaczania cię na zdjęciach, bo przez to twoją prywatność może naruszyć osoba trzecia, która ma twoje fotografie.
• Jeśli nie chcesz, aby obce osoby cię niepokoiły, usuń swój profil z wyszukiwarki w serwisie i zablokuj widoczność profilu w Google.

Portal społecznościowy Nasza-klasa, podobnie jak Facebook, jest wyposażony w rozbudowane opcje, które pozwalają określić, jaka grupa użytkowników może mieć dostęp do określonych publikowanych przez ciebie informacji. Pokazujemy, jak z tych opcji korzystać.

Otwórz stronę www.nasza-klasa.pl i zaloguj się na swoje konto w serwisie Nasza-klasa. Aby przejść do ustawień prywatności, kliknij odnośnik Edytuj profil. Następnie na stronie ustawień konta odszukaj i kliknij zakładkę Prywatność.

Poziom ochrony prywatności możesz ustawić na dwa sposoby: korzystając z jednego z predefiniowanych ustawień: Profil otwarty, Profil prywatny, Profil zamknięty albo samodzielnie wybierając opcje określające widoczność określonych treści w twoim profilu, dodając lub usuwając zaznaczenia obok poszczególnych pól na wyświetlonych listach.

Spośród predefiniowanych ustawień radzimy unikać dwóch pierwszych: Profil otwarty i Profil prywatny, gdyż dają osobom nienależącym do grona twoich znajomych niemal pełny wgląd do profilu. Jedyną różnicą między tymi opcjami jest ukrycie informacji kontaktowych przed nieznajomymi (telefon, e-mail, GG).

Odpowiednią ochronę przed wścibskimi daje jedynie Profil zamknięty. To ustawienie blokuje nieznajomym dostęp do galerii w twoim profilu. Nie mają oni także możliwości zostawiania i czytania komentarzy.

Ukryte są też niektóre informacje, takie jak: wiek czy lista forów dyskusyjnych, na których się udzielasz. W profilu zamkniętym pozostaje jednak kilka widocznych informacji: zdjęcie główne, informacje o osobie, klasy, do których należysz, a także wpisy na miniblogu Śledzik.

Jeśli chcesz szczelnie zablokować profil przed nieznajomymi, skorzystaj dodatkowo z opcji określenia widoczności konkretnych elementów. W tym celu w obszarze zatytułowanym Co widzą wszyscy w moim profilu odznacz wszystkie pola z wyjątkiem pól Aktualne zajęcie oraz Szkoły i klasy, a następnie przewiń stronę w dół i kliknij Zapisz.

Chętnie i często zamieszczamy w serwisach społecznościowych swoje zdjęcia. Niestety, jak pokazują liczne blogi, specjalizujące się w wyszukiwaniu ciekawych fotek z Naszej-klasy (np. serwis www.naszaklasa.blox.pl), nierzadko są to fotografie, które nie powinny opuścić domowego archiwum. W serwisie Nasza-klasa jest polecenie, które pozwala od ręki usunąć zdjęcie umieszczone tam w przypływie lekkomyślności. Dowiesz się także, jak całkowicie skasować cały swój profil oraz informacje o sobie.

Na stronie głównej kliknij odnośnik Profil i z rozwijanej listy wybierz opcję Galeria. Gdy znajdziesz się na stronie głównej galerii, kliknij ikonę albumu, z którego chcesz usunąć fotografię.

Następnie na stronie z miniaturkami kliknij przycisk Tryb edycji. O tym, że zmiana trybu przebiegła pomyślnie, informuje ikona po prawej stronie ekranu. W tym momencie nad zdjęciami pojawią się przyciski edycyjne.

Aby usunąć zdjęcie, ustaw kursor myszy nad przyciskiem X. Gdy zmieni kolor na czerwony, kliknij go. Następnie w oknie dialogowym Usuwanie zdjęcia potwierdź swoją decyzję – kliknij przycisk Tak. Na ekranie zobaczysz komunikat o pomyślnym usunięciu zdjęcia.

Na stronie głównej portalu Nasza-klasa wybierz z menu Profil polecenie Edytuj profil. Gdy znajdziesz się na stronie edycji ustawień, kliknij zakładkę Zaawansowane. Tam, na samym dole, znajdziesz polecenie Usuń konto. Kliknij odnośnik, potwierdź decyzję, wpisując hasło dostępu do profilu w polu Usuwanie konta. Zatwierdź zmiany przyciskiem Usuń konto.

Usunięcie konta nie jest równoznaczne ze skasowaniem wszystkich danych z serwera. Lepiej nie zostawiaj ich w obcych rękach. Musisz się zwrócić do administratorów Naszej-klasy z prośbą o ich usunięcie. W tym celu skorzystaj z formularza kontaktowego. Otworzysz go, klikając odnośnik Kontakt w stopce strony głównej serwisu.

Niezależnie od stopnia skuteczności zabezpieczeń zainstalowanych w serwisach społecznościowych, na kontach pocztowych czy po prostu w komputerze i na zaszyfrowanych partycjach najprostszym sposobem jest złamanie hasła. Użytkownicy używają jako haseł prostych słów. Najpopularniejszym jest „password” (ang. hasło). Dalej idą „123”, „123 456”, „qwerty”, „letmein” (ang. wpuść mnie), „monkey” (ang. małpa). Równie popularne są: imiona posiadacza konta, zwierząt czy daty urodzin. Te hasła można łatwo odkryć. Aby utrudnić hakerowi dobranie się do prywatnych informacji, wymyśl hasło, które składa się z przynajmniej 8 znaków, z których jeden jest cyfrą, a inny znakiem niebędącym ani cyfrą, ani literą, np. zamiast samochód napisz s@moch0d. Zmusza to hakera do wypróbowania miliardów kombinacji w celu odkrycia hasła. Działa więc zniechęcająco.

Nieumiejętne korzystanie z przeglądarki internetowej może stać się przyczyną utraty kontroli nad prywatnymi danymi: hasłami do serwisów online, informacjami o odwiedzonych stronach czy danymi wpisanymi do formularzy online. Dotyczy to przede wszystkim komputerów, z których korzysta więcej niż jedna osoba, oraz publicznych pecetów dostępnych w kafejkach internetowych. Jeśli nie chcesz, aby inni użytkownicy mogli poznać twoje działania w sieci, musisz przed zakończeniem pracy oczyścić przeglądarkę ze wszystkich informacji, które zgromadziła na twój temat. Pokażemy, jak to zrobić w programach Internet Explorer 8 i Mozilla Firefox 3.5.

W przeglądarce wybierz z menu Narzedzia polecenie Wyczyść historię przeglądania.... Następnie w wywołanym oknie musisz określić, jak długi okres chcesz usunąć z historii.

Jeśli ma to być bieżący dzień, wybierz z rozwijanej listy Okres do wyczyszczenia odpowiednią opcję, która określi ramy czasowe czyszczenia historii przeglądania. Gdy chcesz całkowicie oczyścić przeglądarkę, wybierz opcję wszystko.

Firefox domyślnie usuwa niemal wszystkie dane (poza zapisanymi w pamięci ustawieniami aplikacji internetowych). Jeśli chcesz skasować tylko wybraną kategorię danych, naciśnij przycisk ^ (obok napisu Szczegóły). Możesz zaznaczyć pole obok jednej z wyświetlonych opcji. Aby rozpocząć czyszczenie, kliknij przycisk Wyczyść teraz.

W głównym oknie Internet Explorer 8 wybierz z menu Bezpieczeństwo polecenie Usuń historię przeglądania.... Na ekranie zobaczysz okno dialogowe, w którym możesz określić, jakie rodzaje danych mają być skasowane.

Jeśli chcesz całkowicie oczyścić przeglądarkę z informacji zebranych na temat miejsc, które odwiedziłeś w sieci, odznacz pierwszą opcję: Zachowaj dane ulubionych witryn sieci Web i zaznacz wszystkie pozostałe. Następnie kliknij przycisk Usuń.

Jeśli chcesz zapobiec wyciekowi prywatnych informacji przez przeglądarkę, np. do innych członków rodziny, którzy używają tego samego komputera, możesz skorzystać z trybu przeglądania prywatnego. Różni się on tym od zwykłego surfowania, że w przeglądarce nie są zapisywane żadne informacje o odwiedzanych stronach. Dotyczy to nie tylko historii czy listy pobranych plików, ale także ciasteczek. Dzięki temu podczas prywatnego surfowania nie będziesz śledzony przez internetowe systemy reklamowe.

W Firefoksie ten sposób przeglądania nazywa się trybem prywatnym. Aby z niego skorzystać, uruchom przeglądarkę i kliknij kolejno Narzędzia, Przejdź do trybu prywatnego.

Następnie w oknie dialogowym Tryb prywatny potwierdź decyzję, klikając przycisk Przejdź do trybu prywatnego. W tym momencie przeglądarka wyświetli komunikat o rozpoczęciu bezpiecznego przeglądania sieci.

Aby zakończyć prywatne przeglądanie, ponownie wybierz menu Narzedzia, a z niego polecenie Opuść tryb prywatny. Do szybkiego przełączania się między trybem prywatnym a zwykłym służy kombinacja klawiszy [Ctrl]+[Shift]+[P].

W Internet Explorerze identyczna funkcja jak w Fiorefoksie nazywa się przeglądaniem InPrivate. Uruchomisz ją, wybierając z menu Bezpieczeństwo opcję Przeglądanie InPrivate.

Pojawi się nowe okno przeglądarki, które nie będzie rejestrowało żadnych informacji. Internet Explorer w przeciwieństwie do Firefoksa nie przełącza do trybu prywatnego całej przeglądarki, a tylko jedno okno.

Zawsze możesz się upewnić, czy dane okno zapewnia bezpieczne surfowanie. Sprawdź, czy z lewej strony paska adresu jest wyświetlony przycisk InPrivate. Po kliknięciu go wyświetlą się informacje o właściwościach InPrivate. Aby zakończyć przeglądanie w omawianym trybie, zamknij okno przeglądarki.

Mimo trybu prywatnego właściciel witryny czy moderator forum dyskusyjnego nadal wiele o tobie wie, bo w logach jest zapisany adres IP, po którym łatwo cię namierzyć. Aby temu zapobiec, musisz skorzystać z narzędzia do całkowitego ukrywania tożsamości. Pokażemy, jak korzystać z usługi TOR, która wielokrotnie zamienia adres IP. Daje to dwie korzyści. Po pierwsze nie zostawiasz swojego adresu, a po drugie dzięki szyfrowaniu komunikacji między przeglądarką a węzłem wyjściowym sieci TOR nie można przechwycić żadnej informacji wysyłanej lub odbieranej przez ciebie.

Najprostszym sposobem łączenia się z internetem przez TOR jest skorzystanie ze specjalnie zmodyfikowanej przeglądarki Firefox. Zamieszczamy ją na płycie dołączonej do PC Formatu. Tej wersji przeglądarki nie musisz nawet instalować. Wystarczy rozpakować pliki i uruchomić, dzięki czemu program można przenosić na pendrivie i uruchamiać na publicznych komputerach.

Uruchamianie instalatora TOR rozpocznij z płyty dołączonej do tego wydania PC Formatu. W kolejnym oknie wskaż miejsce na dysku, na które ma być skopiowany program, i kliknij przycisk Extract.

We wskazanym miejscu pojawi się katalog Tor browser. Otwórz go i dwa razy kliknij ikonę Start Tor Browser.exe. Uruchomi się panel kontrolny Vidalii, który automatycznie zaloguje cię do sieci TOR i uruchomi okno przeglądarki, w którym będziesz mógł anonimowo poruszać się po sieci.

Jeśli chcesz się przekonać, jak cię widzą serwisy internetowe, gdy łączysz się za pomocą TOR-a, wejdź za pomocą zabezpieczonego Firefoksa na stronę www.adres-ip.pl. Następnie zrób to samo za pomocą zwykłej przeglądarki. Zobaczysz, że identyfikacja w obydwu przypadkach będzie zupełnie inna.

W systemie Windows skasowanie pliku usuwa dany zbiór z systemu, ale wbrew pozorom wcale nie kasuje danych. Pozostają one na dysku i można je odtworzyć za pomocą dowolnego programu do odzyskiwania skasowanych plików. Na szczęście istnieją specjalizowane programy, które wielokrotnie nadpisują skasowany fragment. Dzięki temu odzyskanie informacji staje się praktycznie niemożliwe.

Instalacja Ereasera przebiega standardowo. Uruchom instalator programu z płyty dołączonej do PC Formatu, kliknij Next, następnie zaakceptuj licencję: I accept the agreement i ponownie kliknij Next. Na końcu kreatora kliknij przycisk Install. Po zakończeniu instalacji program automatycznie się uruchomi.

Teraz pora na konfigurację mechanizmu bezpiecznego kasowana plików. Ereaser ma domyślnie ustawiony algorytm niszczenia danych w wyniku nadpisania ich 35 razy. Jest to czasochłonne w porównaniu do kilkakrotnego nadpisania, a praktycznie nie zwiększa skuteczności. Dlatego warto zmienić mechanizm na wiele szybsze nadpisywanie siedmiokrotne.

Z menu Edit wybierz kolejno Preferencje i Erasing.... W wywołanym oknie programu Preferences: Erasing zaznacz na liście Erase with drugą pozycję US DoD 5220.22-M (algorytm amerykańskiego departamentu obrony, który kasuje dane za pomocą siedmiokrotnego nadpisania ich przypadkowymi ciągami znaków). Kliknij przycisk OK, aby zamknąć okno i wprowadzić zmiany. Od tej chwili możesz szybko i bezpiecznie kasować wrażliwe dane.

Z funkcji skutecznego kasowania najlepiej korzystać poprzez menu kontekstowe. W tym celu wybierz plik lub katalog do wymazania, kliknij go prawym klawiszem myszy i wybierz polecenie Erase. W tym momencie pojawi się okno potwierdzenia Confirm Erasing, w którym klikasz Yes. Po zakończonym czyszczeniu pojawi się okno z raportem. Zamknij je, klikając przycisk Close.

Za pomocą algorytmu Erasera możesz także kasować pliki w koszu. W tym celu wywołaj jego menu kontekstowe, klikając ikonę kosza prawym przyciskiem myszy. Następnie wybierz z menu polecenie Erase Recycle Bin (7-Pass Schneier). W kolejnym oknie kliknij Yes i podobnie jak we wcześniejszej operacji zamknij raport, klikając Close.