Do kieszeni i na biurko

• Sebastian Stolarczyk redaktor działu Hardware

Decydując się na zakup wydajnego przenośnego dysku twardego, radzę wybrać model wyposażony w interfejs eSATA lub FireWire 800, który zagwarantuje najwyższą prędkość transferu danych. Porty eSATA obecne są na sporej części nowych płyt głównych, ale zakup dysku FireWire 800 wiąże się z koniecznością zakupu dodatkowego kontrolera PCI. Nie będzie to dysk uniwersalny (porty USB ma obecnie każdy komputer), ale warto, ponieważ wydajność może być ponad dwukrotnie wyższa. Nowsze interfejsy powoli będą obecne także w mniejszych, 2,5-calowych dyskach, czego przykładem jest zwycięzca naszego zestawienia, dysk Plextora.

W artykule znajdziesz:

• Różnice między dyskami zewnętrznymi a przenośnymi
• Informacje o interfejsach stosowanych w dyskach zewnętrznych
• Czynniki wpływające na wydajność dysków
• Podsumowanie testu 20 modeli 3,5- oraz 2,5-calowych

Obecnie nie ma nośnika, który byłby tak pojemny jak dysk twardy. Jednak wymontowywanie z własnego peceta napędu nie jest dobrym rozwiązaniem. Jeśli więc chcesz przenieść kilkadziesiąt czy kilkaset gigabajtów, najlepszym sposobem jest skorzystanie z przenośnego dysku twardego.

Dysk zewnętrzny to nic innego, jak typowy dysk twardy zamknięty w specjalnej obudowie wyposażonej najczęściej w interfejs USB. Większość sprzedawanych dysków można podzielić według ich wielkości – na rynku mamy modele 2,5-calowe (wykorzystywane głównie w notebookach) i 3,5-calowe, które stanowią standardowe wyposażenie każdego stacjonarnego komputera.

• POJEMNOŚĆ Dysk musi mieć pojemność wystarczającą do twoich potrzeb i przewidywanych zastosowań. Nie ma jednak produktu uniwersalnego – dla jednych w zupełności odpowiedni będzie model 120 GB, innym może nie wystarczyć nawet 1 TB.
• WYDAJNOŚĆ Warto zwrócić uwagę na różnice wydajności między rodzajami interfejsów. Dla poszukujących wysokiej wydajności odpowiedni będzie dysk z gniazdem eSATA lub FireWire 800. Natomiast całkowite zapełnienie danymi pojemnego dysku USB może trwać wiele godzin.
• MOBILNOŚĆ Jeśli napęd ma służyć do częstego przenoszenia danych, powinien to być niewielki, 2,5-calowy model, który w dodatku nie będzie potrzebował zewnętrznego zasilania (wszystkie dyski radzą sobie bez niego, a w razie problemów wystarczy zastosować kabel z dwoma wtyczkami USB).

Zgodnie z wielkością dyski można podzielić na przenośne lub takie, które służą raczej do stacjonarnego gromadzenia danych. Przykładowo, ważący 150–200 gramów dysk 2,5-calowy bez problemu zmieści się w kieszeni, dlatego z powodzeniem może służyć jako przenośna „dyskietka”. Dodatkowym atutem jest to, że nie trzeba do niego podłączać zasilania – takiemu dyskowi wystarczy zasilanie z portu USB.

Z kolei modele 3,5-calowe są większe i znacznie cięższe, potrzebują zewnętrznego zasilania. Z pewnością nie są to modele przenośne, dlatego wykorzystuje się je raczej jako magazyny danych w domu.

W sklepach można spotkać jeszcze inne rodzaje przenośnych dysków, które są przeznaczone dla specyficznych grup odbiorców. Niektóre firmy (np. Seagate) wykorzystują dyski 1,8-calowe w prawdziwie miniaturowych obudowach. Chociaż niewielkie, są pojemniejsze od płyt DVD czy pamięci USB flash. Niestety, ich wydajność pozostawia wiele do życzenia.

Najpopularniejszym interfejsem jest w dalszym ciągu USB. Standard USB 2.0 umożliwia przesyłanie danych z teoretyczną szybkością do 480 Mb/s, czyli 60 MB/s. W praktyce jednak szybkość transferu w dyskach z tym interfejsem rzadko przekracza granicę 30 MB/s. Zaletą interfejsu jest natomiast największa uniwersalność, bo praktycznie każdy komputer jest wyposażony w takie złącze.

Również niemal każdy dysk zewnętrzny jest wyposażony w port USB, jednak coraz częściej można spotkać również inne porty. W dyskach 3,5-calowych jest to często dodatkowe złącze FireWire w jednym z dwóch standardów: 400 lub 800 (czyli 400 Mb/s lub 800 Mb/s). W praktyce interfejs FireWire 400 ma podobną wydajność do USB 2.0, a dopiero wydajność FireWire 800 jest wyraźnie wyższa. Niestety, ten ostatni wariant do osiągnięcia pełnej wydajności wymaga podłączenia do odpowiedniego kontrolera (można go kupić w postaci karty PCI).

W ostatnim czasie wiele zewnętrznych dysków 3,5-calowych bywa jednak wyposażanych w jeszcze nowocześniejszy interfejs, eSATA. W uproszczeniu jest to wyprowadzony na zewnątrz komputera interfejs SATA, jednak nieznacznie różni się rodzajem wtyku. Dysk z takim interfejsem ma znacznie wyższą wydajność w porównaniu z USB 2.0 i FireWire 400, a niekiedy nawet FireWire 800. Należy jednak pamiętać, że nie każdy komputer będzie w stanie wykorzystać możliwości takiego napędu – płyta główna musi mieć odpowiednie gniazdo na tylnym panelu złączy.

W ciągu roku zewnętrzne dyski twarde przede wszystkim zwiększyły swoją pojemność. Kilkanaście miesięcy temu najpojemniejsze modele dysponowały 300–400 GB wolnej przestrzeni, a dzisiaj pojemności najdroższych wynoszą 500, 750 GB, a nawet 1 TB. Za tak szybki przyrost pojemności odpowiada nowy sposób zapisu danych na nośniku magnetycznym, który umożliwia gęstsze upakowanie danych. W zewnętrznych dyskach pojawiły się również nowe interfejsy, w szczególności szybki interfejs eSATA, który umożliwia przesyłanie danych z prędkością typowego złącza SATA II, czyli nawet 3 Gb/s (USB 2.0 ma przepustowość 480 Mbit/s), dlatego zewnętrzne modele coraz częściej wykorzystywane są do bardziej wymagających zadań.

Praktycznie wszystkie przetestowane dyski zewnętrzne mają podobne cechy użytkowe. Niemal każdy dysk jest wyposażony w proste narzędzia do tworzenia kopii bezpieczeństwa danych. Na wyróżnienie zasługuje tutaj firma Seagate, która sprzedaje ze swoimi dyskami z serii FreeAgent najbardziej rozbudowane oprogramowanie. Jednak największe różnice między przenośnymi dyskami dotyczą ich wydajności. I ten właśnie czynnik miał największy wpływ na ocenę dysków.

Na szybkość pracy zewnętrznego dysku wpływają dwa czynniki: parametry zastosowanego dysku twardego oraz rodzaj interfejsu. W kategorii 2,5-calowych dysków dominują już wyłącznie napędy o prędkości 5400 obr./min (są też takie o prędkości 7200 obr./min). Z kolei wszystkie dyski 3,5-calowe cechują się prędkością 7200 obr./min.

Różnice w każdej grupie sprowadzają się więc tylko do typu interfejsu. Tutaj najlepsze osiągi mają dyski wyposażone w interfejs eSATA i FireWire 800 – zajmują pierwsze cztery miejsca w kategorii 3,5-calowych napędów zewnętrznych. Najwolniejsze zaś okazały się 3,5-calowe dyski podłączone przez USB. Nie obyło się jednak bez niespodzianek – dyski Seagate FreeAgent Pro, mimo podłączenia przez szybki port eSATA, wypadły tylko o włos lepiej od modeli USB. Być może poważne ograniczenie wydajności bierze się z wymiennego modułu z interfejsami zastosowanego w tych dyskach.

W kategorii 2,5-calowych dysków przenośnych na pierwszym miejscu znalazł się również model z interfejsem eSATA – Plextor Portable HDD. Wszystkie pozostałe dyski mają tylko port USB i są bez porównania wolniejsze. Na tym przykładzie najlepiej widać, jaka przepaść wydajności występuje między interfejsami. Dyski USB 2.0 są zdolne do przesłania danych z szybkością ok. 25 MB/s, a model Plextora osiąga nawet 50 MB/s.

Większe dyski 3,5-calowe wymagają zasilania za pomocą dodatkowego zasilacza, co wynika m.in. z dużego poboru mocy, a także z konieczności zasilania dysku dwoma napięciami: 5 V oraz 12 V. Niestety, bardzo to obniża mobilność tych napędów.

Modele 2,5-calowe mogą być zasilane bezpośrednio przez USB. Jeśli pojedynczy port USB okazuje się za słaby (teoretycznie powinien dostarczyć prąd o natężeniu 0,5 ampera), konieczne jest podłączenie drugiego kabla USB, przez który jest dostarczane dodatkowe zasilanie. Dobrze, jeśli producent dołącza do dysku oba rodzaje kabli USB, może się bowiem zdarzyć, że w niektórych konfiguracjach dysk twardy połączony pojedynczym przewodem wyłącza się podczas pracy.

W kategorii dysków 2,5-calowych pierwsze miejsce zdobył Plextor Portable HDD. Wysoką ocenę zawdzięcza najwyższej wydajności, 2-krotnie wyższej niż w przypadku konkurentów. W modelach 3,5-calowych bezdyskusyjnym zwycięzcą okazał się dysk Western Digital My Book Studio Editio. Mnogość interfejsów, niska temperatura pracy i doskonałe wyniki testów wydajnościowych to największe zalety tego modelu. Jedynym jego minusem jest wyraźnie słyszalny odgłos pracy.

Wybrane dyski przenośne 2,5”

Pojemny, 250-gigabajtowy dysk ma wydajność dorównującą najszybszym 3,5-calowym modelom. Na tak dobre osiągi wpływa głównie zastosowanie interfejsu eSATA, prawie dwukrotnie szybszego od USB 2.0. Niestety, cena dysku nie należy do najniższych.

Najszybszy z dysków USB 2.0 ma dużą pojemność, elegancką, aluminiową obudowę z podświetlaną informacją o pojemności i przyzwoite oprogramowanie. Szkoda jedynie, że za niemałą cenę otrzymujemy dysk o połowie wydajności zwycięzcy testu, z przeciętnymi dodatkami.

Dysk ma aluminiową obudowę, a mimo tego należy do najlżejszych dysków zestawienia. Na wierzchu znajduje się przycisk do tworzenia kopii zapasowych (działa po instalacji oprogramowania). W zestawie dołączone jest etui na dysk i proste oprogramowanie.

Ten dysk jest tańszym przedstawicielem rodziny zewnętrznych dysków Seagate. Obudowa jest plastikowa, ale samemu dyskowi nie można wiele zarzucić – ma wydajność porównywalną z pozostałymi, bogate oprogramowanie i niską cenę za oferowaną pojemność.

Dysk ma najsolidniejszą obudowę – od spodu gumową, a na wierzchu aluminiową. Obudowa jest dodatkowo wyposażona w przycisk służący do uruchomienia backupu. Wraz z dyskiem otrzymujemy rozbudowane oprogramowanie do tworzenia kopii bezpieczeństwa.

Ten dysk wyróżnia się w pełni gumową obudową, a do jego zalet można zaliczyć zintegrowany z obudową, krótki kabel USB. W przypadku tego modelu nie ma zatem konieczności pamiętania o odpowiednim przewodzie. Niestety, jest to okupione niemałą ceną.

Dysk jest zamknięty w całkowicie metalowej obudowie (przekłada się to na wagę) i wyposażony w interfejs USB. W testach wydajności uplasował się w środku stawki, ale relatywnie wysoki koszt gigabajta danych obniżył ocenę. W zestawie dołączone jest skórzane etui.

Dysk w zaokrąglonej, aluminiowej obudowie prezentuje się nieźle. Ciekawostką jest możliwość wyboru sposobu zasilania za pomocą zworki na tylnej ściance obudowy. Model nie imponuje wydajnością, ale ma najniższy koszt składowania danych i dużą pojemność.

Wybrane dyski zewnętrzne 3,5”

Seria kilku dysków różniących się przede wszystkim pojemnością i rodzajem interfejsu. Najwydajniejsze modele są wyposażone w porty eSATA lub FireWire 800. Droższe wersje mają wskaźnik wolnego miejsca i najczęściej kilka różnych gniazd interfejsów, tanie zaś – tylko port USB.

Dyski mają atrakcyjną, metalową obudowę i bardzo dobre oprogramowanie, lecz nie zachwycają wydajnością. Nawet po podłączeniu przez port eSATA wydajność nie wzrosła ponad poziom uzyskany przy wykorzystaniu USB. Pojemność testowanych modeli sięga 750 GB.

Dyski te wyróżniają się ciekawą, metalową obudową i dobrym oprogramowaniem, m.in. do odzyskiwania systemu po awarii. Wyniki testów wydajności są już jednak tylko przeciętne, co jest winą interfejsu USB. Dzięki dużej pojemności cena 1 gigabajta jest bardzo atrakcyjna.

Jako jedyny może być podłączony bezpośrednio do sieci komputerowej, ale ma też port USB. Niestety, interfejs sieciowy Fast Ethernet powoduje, że dysk jest powolny – trochę lepiej wypada przy podłączeniu przez USB. Przydałaby się trochę większa pojemność.