Dom pod nadzorem

W domowych systemach monitoringu można wykorzystać dziesiątki modeli kamer, oto przykłady:

• Edimax IC-1500 – prosta kamera Ethernet z detekcją ruchu, cena ok. 170 zł
• Linksys WVC54GCA – kamera z interfejsem Ethernet i Wi-Fi, ze stałym obiektywem, cena ok. 450 zł
• Edimax IC-7000PTn – kamera z interfejsem Ethernet i Wi-Fi (802.11n), z ruchomą głowicą, cena ok. 700 zł
• Axis 206 – wysokiej klasy kamera z portem Ethernet, ze stałą głowicą, cena ok. 1000 zł
• ACTI ACM-3311 – kamera z portem ethernet i zasilaniem PoE, funkcją PTZ i reflektorem podczerwieni, cena ok. 1300 zł
• Axis M3011 – mała kamera do sufitów podwieszanych, z zasilaniem PoE, cena ok. 2000 zł

Zanim zaczniesz rozważać instalację systemu monitoringu, musisz się zorientować, jakie możliwości daje sprzęt sieciowy. Przede wszystkim oczywiście wszelkiego rodzaju kamery, głównie sieciowe (tzw. kamery IP). Są to modele przewodowe i bezprzewodowe. Te pierwsze przesyłają obraz przez przewód ethernet, potrzebują też zasilania, które czasami da się doprowadzić również przez ten sam kabel – funkcja PoE . Z kolei bezprzewodowe można podłączyć tylko do lokalnej sieci Wi-Fi, przez którą jest przesyłany obraz – mogą więc działać tam, gdzie nie da się podłączyć kabla sieciowego.

Kamery IP można podzielić także w inny sposób: na modele ze stałą głowicą oraz z funkcją PTZ .. Ten drugi typ ma ruchomą głowicę, która porusza się w pionie (funkcja Pan), obraca w poziomie (Tilt), a obiektyw często ma zmienną ogniskową i pozwala wykonać zbliżenie (Zoom). Jeszcze inna klasyfikacja kamer sieciowych dzieli je na wykorzystywane w pomieszczeniach lub poza nimi. Większość produktów nie jest odporna na warunki atmosferyczne (szczególnie wilgoć), więc ich instalacja pod gołym niebem jest ryzykowna.

W artykule zakładamy, że instalujesz kamerę w domu lub biurze, gdzie jest już niewielka sieć, a przynajmniej router podłączony do internetu oraz jeden komputer.

Jedną z lepszych i niedrogich kamer IP jest Linksys WVC54GCA (od 420 zł), do pracy w pomieszczeniach, przewodowej lub bezprzewodowej.

Po podłączeniu kamery do sieci i zasilania otwórz przeglądarkę. W polu adresowym wpisz adres IP kamery (w ramce obok piszemy, jak go poznać) i naciśnij [Enter]. Pojawi się interfejs konfiguracyjny kamery.

Kliknij Advanced Configuration. Gdy zostaniesz poproszony o nazwę i hasło administratora, w obu polach wpisz admin.

Pojawi się okno z podstawowymi ustawieniami. W polu Camera Name wpisz nową nazwę kamery, aby móc łatwiej rozpoznać ją w sieci. Zmień pole Configuration Type na wartość Fixed IP Address i ustaw stały adres IP odpowiedni dla sieci, np. 192.168.1.2. Kliknij Apply.

Po ponownym uruchomieniu wejdź jeszcze raz do programu konfiguracyjnego, tym razem pod nowym adresem: http://192.168.1.2.

Jeśli chcesz korzystać z kamery przez sieć Wi-Fi, podaj w polu SSID nazwę twojej sieci, a następnie kliknij Edit Security Settings, by w nowym oknie ustawić rodzaj zabezpieczeń odpowiedni do twojej sieci. Zatwierdź ustawienia, klikając Apply w obu otwartych oknach. Aby kamera zaczęła korzystać z Wi-Fi, należy odłączyć kable, a następnie podłączyć tylko zasilanie.

Wejdź do programu konfiguracyjnego, do zakładki Administration. W pola Password wpisz dwukrotnie nowe hasło administratora, by przypadkowe osoby nie mogły zmienić ustawień kamery.

W zależności od zastosowania kamery można też zmienić ustawienia obrazu, szczególnie gdy ma być on przesyłany przez internet. Przejdź do zakładki Image i w opcjach zmień wartość Max Frame Rate na 1 fps. Odznacz także pole przy Enable Mobile Streaming.

Obraz rejestrowany przez kamerę Linksys jest widoczny w tym samym interfejsie, w którym odbywa się konfiguracja, po kliknięciu View Video.

Jedną z funkcji kamer IP jest wykrywanie ruchu i automatyczne rozpoczęcie nagrywania.

Uruchom program konfiguracyjny kamery, wchodząc pod adres http://192.168.1.2. Kliknij Advanced Configuration i przejdź do zakładki Motion Detection.

W celu aktywowania wykrywania ruchu zaznacz opcję Enable Motion Detection, a następnie wybierz akcje, jakie mają być przeprowadzone po wykryciu ruchu: przesłanie zarejestrowanych plików na wskazany adres e-mailowy E-mail lub serwer FTP FTP.

W przypadku powiadomień przez e-mail w trzech polach Send To wpisz adresy, na które będzie wysyłane powiadomienie. Poniżej, w polu Show "From" as, podaj adres nadawcy, a w polu Subject tytuł wiadomości. Zaznacz też opcję Specify a SMTP Mail Server i poniżej wpisz nazwę serwera poczty wychodzącej, np. poczta.o2.pl. Niemal zawsze serwer ten wymaga uwierzytelnienia, zaznacz więc opcję: My Mail Server Requires Authentication i w polach poniżej wpisz swoją nazwę użytkownika i hasło. Kliknij Apply, by zatwierdzić ustawienia.

Jeżeli po wykryciu ruchu kamera ma przesyłać zarejestrowany materiał na serwer FTP, podaj w polu FTP Server jego adres. Jeśli wymaga on logowania, nazwę użytkownika i hasło wpisz w następnych polach. Natomiast w polu File Path Name podaj katalog, w którym mają być umieszczone zdjęcia. Zatwierdź zmiany, klikając przycisk Apply.

Kliknij Set Sensitivity Area, by zmienić obszar, w którym kamera będzie wykrywała ruch. Otworzy się nowe okno, w którym możesz wybrać Full screen, gdy kamera ma obserwować cały kadr, albo Setting custom area, by wybrać mniejszy obszar. Kliknij Apply w celu zatwierdzenia zmian.

Kamery z ruchomymi głowicami i funkcją PTZ dają znacznie większe możliwości monitoringu, ponieważ często kąt obrotu głowicy wynosi niemal 360 stopni. Pojedyncza taka kamera jest w stanie śledzić kilka wejść czy okien. Przykładem niedrogiego produktu jest model Edimax IC-7000 PT (ok. 600 zł). Jest też model bezprzewodowy IC-7000PTn (ok. 800 zł).

Kamerę Edimax można zainstalować w podobny sposób jak Linksys.

Podłącz kabel ethernet do kamery, a jego drugi koniec do routera. Podłącz też zasilanie. Następnie odszukaj adres IP kamery, jak pokazaliśmy w ramce „Nowa kamera w sieci”.

Otwórz nowe okno przeglądarki i w pasku adresowym wpisz lub wklej adres kamery i naciśnij [Enter]. By dostać się do interfejsu konfiguracyjnego, musisz się zalogować. Domyślny login i hasło to admin oraz 1234.

W zakładce Network, w sekcji LAN zaznacz opcję Static IP Address i tak zmień parametry, by pasowały do twojej sieci, np. ustawiając IP Address na 192.168.1.3. Kliknij Apply.

Po zmianie adresu IP wejdź przez przeglądarkę do programu konfiguracyjnego kamery, tym razem pod nowym adresem http://192.168.1.3. W zakładce System Info sekcji Camera Information, w polu Camera Name ustaw nową nazwę kamery, np. Pietro, a także nowe hasło administratora. Kliknij Apply, by zapisać zmiany.

Obraz z kamery jest dostępny w głównym oknie programu konfiguracyjnego, po kliknięciu zakładki Camer. Zwróć uwagę, że w lewej części okna przeglądarki masz dostęp do podstawowych ustawień obrazu. Warto zmniejszyć Frame rate wartość do 3 kl./s (w przypadku tego modelu kamery mniejszej wartości ustawić się już nie da), można za to ustawić lepszą jakość obrazu Video Quality na Highest.

Opisywana kamera Edimax, podobnie jak Linksys, ma funkcję rejestrowania materiału, przy czym obraz może być dodatkowo zapisywany na karcie pamięci SD. Bardziej interesującą funkcją jest jednak ruchoma głowica – pokażemy, jak ją wykorzystać.

Zaloguj się do programu konfiguracyjnego kamery pod adresem http://192.168.1.3. Przejdź do zakładki Pan & Tilt, następnie kliknij Present Points.

Klikając na krawędzie lub rogi obrazu, obróć głowicę kamery w określonym kierunku, na przykład w stronę drzwi. W polu Position Name wpisz nazwę dla pozycji, np. drzwi, kliknij przycisk Set to Point 1.

Z rozwijanej listy Available Positions wybierz Point-2 Usnet. Klikając na krawędzie lub rogi obrazu, obróć głowice kamery w określonym kierunku, np. w stronę okna. W polu Position Name wpisz nazwę dla pozycji, np. okno, kliknij Set to Point 2.

Postępując w taki sposób, możesz zdefiniować do 9 pozycji głowicy kamery. Masz do nich szybki dostęp za pomocą przycisków numerycznych, w lewej części okna przeglądarki, ale kamera może też automatycznie obserwować wybrane lokalizacje w określonej sekwencji. By to umożliwić, kliknij Cruise Tour, a następnie Add.

W nowym oknie z listy Available Postitions wybierz jedną ze zdefiniowanych wcześniej pozycji i kliknij add to list. W podobny sposób dodaj do listy wszystkie pożądane pozycje głowicy kamery, po czym kliknij Save, a następnie Close.

Gdy wrócisz do głównego okna interfejsu kamery, zaznacz na liście utworzoną sekwencję ruchów głowicy, w naszym przykładzie Guard Tour Name. Klikając Start/Stop, uruchamiasz lub zatrzymujesz sekwencję, by obserwować wiele miejsc za pomocą jednej kamery.

Kamera sieciowa najlepiej spełnia swoje zadanie, gdy za jej pomocą możesz obserwować np. mieszkanie, będąc poza nim. By było to możliwe, musisz zmienić konfigurację routera, wykorzystując funkcję przekierowania portów.

W przypadku kamery Linksys WVC54GCA wejdź do ustawień, klikając w głównym oknie Advanced Configuration. Przejdź do zakładki options, w sekcji Alternate Web Access Point wybierz z listy Enable. W polu Point Number wpisz wartość z zakresu 1024–65 534, np. 8001. Zapamiętaj ten numer. Pamiętaj, że po zmianie numeru portu dostęp do kamery będzie możliwy po podaniu jej adresu w postaci: http://192.168.1.2:8001.

W sekcji RTP/RTSP sprawdź numery portów dla protokołów RTP i RTSP. Zanotuj te dane – będą potrzebne później.

W przypadku kamery Edimax w głównym oknie programu konfiguracyjnego przejdź do zakładki Network i sekcji LAN. W polu Web Port wpisz inny numer portu niż domyślny, np. 8002. Zapamiętaj ten numer. Po zmianie portu dostęp do kamery będzie możliwy po podaniu jej adresu w postaci: http://192.168.1.3:8002.

Sprawdź numer portu AV Control Port. Jest to numer portu dla protokołu RTSP, natomiast port RTP w przypadku tej kamery jest o numer wyższy (czyli 4322). Zapamiętaj lub zapisz te wartości.

Pora tak przekierować ruch na routerze, by obraz z kamer mógł trafiać do internetu.

Zaloguj się do programu konfiguracyjnego swojego routera i odszukaj funkcję Virtual Server bądź Port Forwarding. W przypadku naszego modelu Linksys WRT610N znajduje się ona w zakładce Applications & Gaming.

W trzech polach Application Name wpisz nazwy pomocne przy identyfikacji protokołu, np. Parter, Parter-RTP i Parter-RTSP. W odpowiadających im polach Exdternal Port oraz Internal Port wpisz kolejno numery 8001, 5000 oraz 554. Dla każdego z nich w kolumnie To IP Address podaj numer IP tej kamery, czyli 192.168.1.2.

W identyczny sposób udostępnij porty 8002, 4321 oraz 4322 dla drugiej kamery, podając tym razem w kolumnie To IP Address taki adres, jaki ma druga kamera.

Obraz z dwóch przykładowych kamer jest dostępny przez przeglądarkę z dowolnego komputera w internecie, po podaniu internetowego adresu IP i numeru portu. Jeśli nie znasz adresu routera, znajdziesz go w programie konfiguracyjnym urządzenia, na stronie ze statusem. W naszym routerze WRT610N jest to zakładka Status, pole Internet IP Address. Zatem w tym przypadku do obrazu z obu kamer dostaniesz się z zewnątrz przez przeglądarkę po wpisaniu w pasku adresowym http://83.24.215.208:8001 lub http://83.24.215.208:8002.

Po udostępnieniu obrazu z kamer może go oglądać dosłownie każdy. Warto więc zdefiniować użytkowników, którzy mają dostęp do kamery. Pewnym utrudnieniem (również dla ciebie) może być fakt, że w niektórych sieciach (np. neostrada) adresy IP ulegają codziennie zmianie – wyjściem może być DDNS , ale to jest już temat na osobny artykuł.

Wszelkie programy konfiguracyjne dostarczane z kamerami mogą być przydatne dla osób nieznających się na sieciach, bo same wykrywają nowe kamery w sieci i ułatwiają uruchomienie kamery. Trzeba jednak instalować na komputerze oprogramowanie i „przeklikać się” przez liczne okna, w wyniku czego uruchomienie kamery trwa dość długo. Można to zrobić prościej, jeśli kamera wykorzystuje klienta DHCP , a router w domowej sieci ma włączony serwer DHCP. Jest to sytuacja spotykana w ogromnej większości przypadków.

Podłącz kabel ethernet do kamery, jego drugi koniec do routera. Następnie podłącz zasilanie i poczekaj, aż kamera się uruchomi, co może potrwać około minuty.

Przez przeglądarkę internetową wejdź do programu konfiguracyjnego routera. Wyświetl listę klientów DHCP. W przypadku naszego routera Linksys WRT610N jest ona dostępna w zakładce Status po kliknięciu DHCP Client Table.

Na liście DHCP Client Table z łatwością odnajdziesz nowo podłączoną kamerę. Zaznacz i skopiuj do schowka jej adres z kolumny IP Address. Okno z konfiguracją routera nie będzie już potrzebne, możesz je więc zamknąć.