Kinowy dźwięk

• Sebastian Stolarczyk redaktor działu Hardware

Wybierając zestaw głośników 5.1 do komputera, nie zawsze należy się kierować znanymi nazwami firm. Nasz test dowiódł, że zestawy głośnikowe mniej popularnych producentów mogą przewyższyć jakością dźwięku bardziej znane i łatwiej dostępne konstrukcje. Jeżeli mamy taką możliwość, to najlepiej podłączyć zestaw w sklepie i jeszcze przed zakupem ocenić, czy jakość dźwięku jest satysfakcjonująca. Inaczej może nas spotkać niemały zawód. Pamiętajmy także, żeby nie spodziewać się zbyt wiele po zestawach 5.1 za 100–300 zł, bo są przeznaczone głównie do filmów i gier, znacznie gorzej sprawdzają się podczas odtwarzania muzyki.

W artykule znajdziesz:

• Różnice między zestawami 5.1 a głośnikami stereofonicznymi
• Wskazówki, na co zwrócić uwagę, kupując głośniki
• Podpowiedzi, jak dopasować zestaw do pomieszczenia
• Wrażenia z testu 7 niedrogich zestawów 5.1
• Opisy przetestowanych produktów

Najprostsze głośniki komputerowe składają się z dwóch kolumienek generujących tony niskie, średnie i wysokie. W ostatnim czasie zestawy te przeżyły sporą rewolucję – dodanie osobnego, trzeciego głośnika odtwarzającego tony niskie. Odseparowanie głośników generujących tony niskie znacznie poprawia brzmienie.

Takie zestawy nadają się dobrze do prostych zastosowań, a także do odtwarzania muzyki. Nie sprawdzają się jednak w filmach DVD z dźwiękiem wielokanałowym, a także współczesnych grach komputerowych, których większość również taki dźwięk zapewnia. Lepszym rozwiązaniem są zestawy 5.1, składające się z pięciu głośników satelitarnych i głośnika niskotonowego (tzw. subwoofera). Systemy głośników kina domowego nadają komputerowi nowe możliwości, ponieważ dźwięk dochodzi do naszych uszu nie tylko z przodu, ale również z tyłu – wszystko w celu uzyskania większego realizmu i poprawienia słuchowych doznań.

• JAKOŚĆ BRZMIENIA Dźwięk z głośników powinien być naturalny i klarowny, mieć głębokie tony niskie i przyjemne tony wyższe. Najlepiej unikać najtańszych zestawów, bo nie zagwarantują dobrych wrażeń.
• ŁATWA OBSŁUGA Głośniki powinny być wyposażone w pilot zdalnego sterowania, umożliwiający kontrolę nad głośnością zestawu, a optymalnie również tonów niskich i wysokich. Dopuszczalny jest brak pilota, ale regulacje powinny być w zasięgu ręki, żeby nie było konieczności sięgania pod biurko.
• DUŻE MOŻLIWOŚCI Dobry zestaw głośnikowy powinien zapewnić możliwość podłączenia różnych źródeł sygnału (5.1, ale także stereo), słuchawek. Dobrze, jeśli głośniki tylne mają długie kable połączeniowe, a głośniki satelitarne dzięki specjalnym uchwytom można zamontować np. na ścianie.

W przypadku zestawów kina domowego ogromne znaczenie ma sposób rozstawienia głośników. Ważne jest, aby były one umieszczone zgodnie ze standardem. Umieszczanie ich daleko od miejsca odsłuchu albo – co gorsza – na jednej linii z głośnikami przednimi jest pozbawione sensu. Dobre wrażenia uzyskamy jedynie wówczas, gdy zestaw będzie poprawnie rozstawiony: głośnik centralny z przodu, głośniki przednie ustawione z przodu (nieco po bokach), głośniki tylne nieco za użytkownikiem, mniej więcej na wysokości jego głowy.

Wybór zestawu głośnikowego 5.1 sprowadza się do określenia wymagań odnośnie jakości dźwięku. Niektórym osobom może zależeć po prostu na uzyskaniu efektu dźwięku przestrzennego lub instalacji wielokanałowych głośników w niewielkim pomieszczeniu. Pod tym względem każdy zestaw 5.1 będzie wystarczający. Inni położą dodatkowy nacisk na jakość brzmienia i mocniejsze uderzenie, co jest szczególnie trudne do uzyskania w większym pomieszczeniu. Pod tym względem zestawy są najbardziej zróżnicowane.

Każdy inaczej odbiera dźwięk, dlatego ważne jest, by sprawdzić głośniki przed zakupem i ocenić, czy brzmienie danego zestawu nam się podoba. Ktoś może lubić brzmienie z dużą ilością tonów niskich, innym może się podobać dźwięk oddany jak najwierniej. Warto zwrócić uwagę na zestawy, które mają głośniki w drewnianych obudowach – zwykle takie głośniki zapewniają lepsze brzmienie.

Jednym z często wymienianych parametrów głośników, szczególnie tanich zestawów, jest moc PMPO. Jest to wartość tak wysoka, że praktycznie niemierzalna, dlatego niektórzy producenci bez obawy podają na opakowaniu wartość np. 2000 watów. Natomiast moc RMS (zazwyczaj kilkadziesiąt watów) znacznie bardziej odpowiada rzeczywistości i na jej podstawie można orientacyjnie ocenić głośność zestawu. W rzeczywistości głośniki o mocy RMS 80 watów będą prawdopodobnie grały głośniej od głośników z zadeklarowaną mocą PMPO 1000 W.

Podczas zakupów nie należy się kierować marką sprzętu, bo jest dostępnych wiele zestawów mniej znanych producentów. Ich ceny są podobne do popularniejszych marek, ale zapewniają znacznie lepszy dźwięk (czego najlepszym przykładem jest nasz test). Zatem rozejrzyj się najpierw, czy za tę samą kwotę nie uda się np. kupić mocniejszego zestawu mniej znanej firmy.

Kupując zestaw głośnikowy, trzeba zwrócić uwagę na jego możliwości w zakresie sposobu regulacji siły głosu i poziomu poszczególnych tonów. Najlepiej, jeśli do zestawu jest dołączony pilot, którym będzie można dokonać odpowiednich regulacji. Nieporozumieniem jest konieczność sięgania pod biurko (do subwoofera) za każdym razem, gdy chcemy np. zwiększyć natężenie basów. Poza regulacją ogólnego poziomu głośności oraz tonów niskich i wysokich niektóre zestawy głośnikowe 5.1 pozwalają także na regulację siły głosu poszczególnych głośników, oddzielnie dla głośnika centralnego, przednich i tylnych.

Ważną rzeczą jest obecność wyłącznika – najlepiej gdy jest to wyłącznik sieciowy. Gwarantuje on, że zestaw nie będzie pobierał niepotrzebnie prądu. Zestawy bez takiego rozwiązania mogą pobierać stale nawet kilkanaście watów mocy przez całą dobę, co generuje niepotrzebne koszty.

Poza uwzględnieniem jakości dźwięku wybór głośników powinien być związany z charakterystyką pomieszczenia, w którym chcemy je umieścić. Nie ma sensu kupować taniego zestawu głośników 5.1 do ogromnego pokoju, bo będą zbyt ciche. Tańsze zestawy najlepiej sprawdzą się w małych pomieszczeniach, o powierzchni kilkunastu metrów kwadratowych.

Znaczenie ma także długość kabli połączeniowych. Ograniczenie pojawia się zwykle w przypadku głośników tylnych, które ustawia się przy tylnej ścianie pokoju, a podłącza do subwoofera lub wzmacniacza stojącego z przodu. Najlepiej więc wcześniej sprawdzić, czy długość kabli będzie odpowiednia do pomieszczenia, w którym będziesz korzystać z głośników.

Przetestowaliśmy siedem zestawów głośnikowych 5.1 o podobnym przeznaczeniu (są to głośniki komputerowe), ale o różnych możliwościach. Niektóre nadają się głównie do filmów, inne sprawdzą się dobrze w grach komputerowych, ale w zestawieniu znalazły się również modele, które wypadają dobrze podczas odtwarzania muzyki.

Bezdyskusyjnym liderem pod względem jakości brzmienia okazał się zestaw Easy Touch ET-678 Madness. Głośniki są zamknięte w drewnianych obudowach, a subwoofer imponuje wielkością. Zestaw w czasie testów spisywał się znakomicie. Tony niskie były potężne, ale zarazem ciepłe i niezagłuszające pozostałych dźwięków (zjawisko typowe dla najprostszych zestawów głośnikowych). Dźwięk cechował się naturalnością i dobrą separacją tonów instrumentów. Dobra jakość dźwięku jest jednak okupiona znacznym poborem mocy (średnio 2–3 razy większy niż w innych zestawach), ale dzięki temu zestaw jest w stanie nagłośnić nawet duże pomieszczenie.

Wyniki testów odsłuchowych znajdują potwierdzenie w pomiarach parametrów. Subwoofer Easy Touch odtwarza niskie tony od częstotliwości 25 Hz, wprowadza kilkakrotnie mniejsze zniekształcenia niż inne subwoofery, a wierność brzmienia (równomierność charakterystyki częstotliwościowej) wynosi 95–97 procent. Pozwala to uzyskać klarowne, czyste, poprawne brzmienie.

Na wyróżnienie pod względem jakości dźwięku zasłużył ponadto zestaw Tracer Solar 5.1. Brzmienie jest przyjemne i zadowoli większość osób. Co więcej, zestaw jest dostępny w cenie o 100 zł niższej od ceny zwycięzcy testu, co dodatkowo zwiększa ich atrakcyjność. Jednak ze względu na niską moc RMS, a co za tym idzie, znacznie mniejszą głośność, optymalne brzmienie da się uzyskać tylko w małym pokoju.

Przeciętnym dźwiękiem charakteryzowały się natomiast popularne głośniki Creative Inspire T6100. Jedynie głośnik niskotonowy radził sobie przyzwoicie w testach odsłuchowych, ale już same satelity wypadły słabiej. Główną wadą zestawu jest nienaturalne brzmienie.

Zdecydowanie należy unikać głośników z dwóch ostatnich miejsc zestawienia. Zestawy Genius SW- -N5.1 1000 oraz Apollo AS-480 grają bardzo słabo. Dobrym przykładem są utwory muzyczne (ale także filmy) z dużą ilością głębokich tonów niskich (poniżej 100 Hz). Dźwięki te praktycznie w ogóle nie są odtwarzane, co wyjątkowo źle wpływa na odbiór dźwięku.

W wyposażeniu ocenialiśmy m.in. liczbę dostępnych regulacji, a także sposób ich kontrolowania. Większość zestawów wygląda pod tym względem ubogo, ma jedynie możliwość regulowania głośności i tonów niskich, a brakuje im opcji kontroli głośności tonów wysokich.

Pod tym względem ciekawie prezentuje się zwycięzca testu, zestaw Easy Touch, którego pilot umożliwia nie tylko sterowanie głośnością poszczególnych głośników (przód, centrum, tył, subwoofer), ale zapewnia także możliwość regulacji tonów wysokich i niskich. Daje to bardzo duże pole do popisu, ponieważ każdy może sam dopasować dźwięk do swoich upodobań. Oczywiście w innych zestawach można zmienić poziom tonów za pomocą korektorów barwy w oprogramowaniu, ale zajmuje to nieco więcej czasu.

Niektóre zestawy kontroluje się jednak wyjątkowo trudno, bo np. wszystkie regulacje są dostępne tylko na subwooferze, a ten zwykle stoi pod biurkiem. Zmusza to użytkownika do sięgania pod nie, ilekroć chce zmienić stopień głośności czy basów. Problem występuje w głośnikach Tracer, Apollo i Genius.

O ile najlepszym rozwiązaniem do sterowania pracą głośników jest pilot zdalnego sterowania, o tyle rozwiązaniem pośrednim jest umieszczenie potencjometru siły głosu na jednym z głośników. Takie rozwiązanie ma tylko jeden spośród testowanych zestawów – Creative Inspire T6100. W głośnikach 5.1 ważna jest ponadto długość kabli połączeniowych, w szczególności do głośników tylnych. Co ciekawe, wszystkie zestawy wypadły pod tym względem bardzo dobrze. Najkrótsze kable tylnych głośników satelitarnych miały 380 cm, co wystarczy do niewielkiego pokoju, a najdłuższe – prawie 6 metrów (Tracer, Mode Com). Większym problemem okazały się krótkie kable łączące komputer z subwooferem, które często miały jedynie 2 metry (Tracer, Trust).

Głośniki w drewnianych obudowach, z imponującym subwooferem. W efekcie tony niskie są potężne, a zarazem ciepłe i miękkie, nie zagłuszają też pozostałych dźwięków. Konstrukcja subwoofera sprawia, że nie słychać charakterystycznego harczenia wydmuchiwanego powietrza. Jednocześnie tony średnie i wysokie brzmią klarownie. O dobrej jakości głośników świadczą także zmierzone parametry – pasmo przenoszenia od 25 Hz, bardzo dobra wierność dźwięku, zniekształcenia wynoszące około 1 procenta dla subwoofera i nieznaczne dla głośników satelitarnych, a przy tym bardzo duże ciśnienie akustyczne, znacznie przekraczające 100 decybeli. Atutem zestawu jest także sposób regulacji parametrów jego pracy i wybór źródła sygnału audio – jest to realizowane za pomocą wygodnego pilota. Jedynym minusem jest właściwie tylko wysoki pobór mocy, wynikający z pozostałych parametrów głośników. Można się też przyczepić do wielkości subwoofera, który jest wysoki i nie wszędzie się mieści.

Jest to jeden z najtańszych zestawów głośnikowych 5.1 na rynku, a także niemal najtańszy w naszym teście. Głośniki nie robią szczególnego wrażenia, są zamknięte w plastikowych obudowach, co nie wróży dobrego brzmienia. Jednak jakość dźwięku jest zaskakująca – stosunkowo niewielki subwoofer gra bardzo dobrze. Zastrzeżeń nie budzi również jakość głośników satelitarnych. Odtwarzają trochę za mało tonów wysokich w porównaniu ze średnimi, ale da się to skorygować. Brzmienie jest ogólnie czyste i klarowne, zmierzona wierność dźwięku bardzo dobra, zniekształcenia niewielkie. Jedynym mankamentem jest znacznie mniejsza głośność niż w przypadku zestawu z pierwszego miejsca, dlatego głośniki Solar 5.1 będą odpowiednie do pokoju o małej powierzchni. Jak na ironię, mają one długie, niemal 6-metrowe kable tylnych głośników. Niedogodnością jest na pewno to, że wszystkie regulacje, a także wybór źródła sygnału, są dostępne jedynie na subwooferze.

Zestaw głośnikowy o atrakcyjnym, nowoczesnym wyglądzie. Głośniki satelitarne są osłonięte materiałem, który można zdemontować, co jeszcze poprawia ich wygląd. Niestety, jeśli chodzi o brzmienie, są przeciętne, co słychać szczególnie w utworach muzycznych. Dlatego zestaw można polecić głównie do gier i filmów. Subwoofer jest wykonany z drewna, co pozwala uzyskać przyjemne brzmienie, jednak nie jest w stanie pracować na tak niskich częstotliwościach jak zestaw Easy Touch. Plusem jest na pewno to, że głośniki grają tak samo głośno, jak te z pierwszego miejsca (ciśnienie akustyczne do 106 decybeli), i to przy znacznie mniejszej deklarowanej mocy RMS, a także ponad dwukrotnie mniejszym poborze mocy. Podobnie jak głośniki Easy Touch, również ten zestaw został wyposażony w pilot, który pozwala na wygodne sterowanie siłą głosu i poszczególnych tonów, wybór wejścia audio, regulację głośności poszczególnych głośników itp.

Zestaw charakteryzuje się najwyżej przeciętnym brzmieniem. Subwoofer w pojedynkę spisuje się dobrze, ale brakuje mu dynamiki, poszczególne uderzenia zlewają się w jeden długi dźwięk. Słabo brzmią również głośniki satelitarne – mają nienaturalne, plastikowe brzmienie, a w utworach muzycznych, czy nawet filmach wysokie tony dominują nad niskimi, nawet dialogi aktorów na filmach nie brzmią dobrze. Dodatkowe pomiary wykazały, że dolna częstotliwość dla subwoofera to 40 Hz (a nie 25–35 Hz jak dla głośników z wyższych pozycji). Wierność dźwięku okazała się jedynie nieco gorsza, a zniekształcenia nieliniowe również są do zaakceptowania. Niestety, te parametry nie przekładają się na rzeczywiste brzmienie. Należy jeszcze dodać, że zestaw Trust został wyposażony w pilot, który pozwala ustawić podobne parametry, co w głośnikach Easy Touch czy Mode Com, jednak jest on znacznie mniejszy i niestety, również mniej wygodny.

Najbardziej znany i rozpoznawalny przez użytkowników zestaw głośnikowy z naszego testu. Niestety, jakość dźwięku rozczarowuje. Jedynie subwoofer radzi sobie nieźle, choć przy zejściu poniżej pewnej częstotliwości słychać bardzo dokuczliwe zniekształcenia dźwięku, które są prawdopodobnie spowodowane przez powietrze wydmuchiwane z otworu subwoofera. Również pomiary wykazują znaczne zniekształcenia tonów niskich. Jednak głośniki satelitarne grają jeszcze gorzej, dźwięk jest nienaturalny i nieprzyjemny, szczególnie w utworach muzycznych. Dlatego jedyne zastosowanie zestawu Creative to oglądanie filmów DVD, bo do słuchania muzyki nie bardzo się nadają. Niestety, również wyposażenie zestawu jest ubogie – użytkownik może regulować siłę głosu tylko na jednym z głośników, a tony niskie na subwooferze. Co więcej, jest to zestaw bez wyłącznika sieciowego – zasilacz jest na stałe podłączony do prądu i nawet przy wyłączonych głośnikach pobiera niepotrzebnie kilka watów mocy.

Zestaw, w którym zarówno subwoofer, jak i głośniki satelitarne grają zdecydowanie słabo. Niskie tony są odtwarzane od częstotliwości około 90 herców, co negatywnie wpływa na odbiór muzyki, gier i filmów. Ponadto subwoofer cechuje się znacznym poziomem zniekształceń nieliniowych, co wynika z pomiarów i jest wyraźnie słyszalne. Z kolei tony wysokie brzmią sztucznie i nieprzyjemnie, w utworach muzycznych zagłuszając basy. Właściwie jedyne zastosowanie dla zestawu to filmy DVD, oglądane w niewielkim pomieszczeniu i przy ustawionej małej głośności. Jakości tej nie usprawiedliwia niska cena, bo za podobną kwotę można kupić bez porównania lepszy zestaw Tracer. Niestety, Genius nie ma także dobrego systemu sterowania – ustawienie głośności i tonów niskich jest realizowane tylko na subwooferze. Aby zmienić ustawienie, trzeba wejść pod biurko. Jedynym plusem jest niski pobór energii, który wynika z niskiej mocy głośników i wbudowanego wzmacniacza.

Najgorszy pod względem jakości spośród testowanych zestawów. Najsłabszym punktem jest głośnik niskotonowy, który zaczyna w miarę poprawnie pracować przy częstotliwości ok. 90 Hz, a i tak wytwarza dźwięk bardzo zniekształcony. Podczas testów nie udało się ustawić takiego poziomu głośności, przy którym zniekształcenia byłyby mniejsze niż dopuszczalna wartość 10 procent. Również dla głośników satelitarnych pomiary wykazały znaczny, 4-procentowy poziom zniekształceń. W utworach muzycznych zawierających wiele instrumentów dźwięk jest zupełnie nieklarowny, wszystkie głosy zlewają się w jedną całość, niemożliwe jest odróżnienie poszczególnych dźwięków. Nawet w filmach brzmienie nie jest wystarczająco dobre, a niewielka głośność i słabe basy powodują, że zestaw w ogóle nie oddaje atmosfery filmu. Podobnie jak w głośnikach Geniusa siłę głosu i tonów niskich reguluje się tylko na subwooferze, co jest najtańszym, ale i najmniej komfortowym rozwiązaniem.