Najmniejszy komputer

• Sebastian Stolarczyk redaktor działu Hardware

Netbooki to niewielkie komputery umożliwiające korzystanie z internetu, komunikację i wykonywanie podstawowej pracy. Pod tym względem każdy model sprawdzi się dobrze, gdyż wszystkie są wyposażone w niezbędne interfejsy komunikacyjne i gniazda rozszerzeń. Wybierając netbook, warto jednak zwrócić uwagę na inne elementy, jak wygodę obsługi, możliwości oraz czas pracy na akumulatorze. Pod względem komfortu użytkowania najlepsze są modele: Asus Eee PC 1000H, MSI Wind, HP Mini-Note i LG X110. Pod względem czasu pracy bez prądu najlepiej wybrać model z akumulatorem 6-ogniwowym, który jest dostępny dla większości przetestowanych komputerków. W ten sposób zyskamy funkcjonalne narzędzie do pracy poza domem.

W artykule znajdziesz:

• Podstawowe cechy użytkowe najmniejszych komputerów
• Porady dotyczące wyboru odpowiedniej konfiguracji
• Wyniki testu oraz opisy
• 16 przetestowanych modeli

Dzięki niewielkim gabarytom netbooki są komputerami odpowiednimi dla niemal wszystkich osób. Sprzęt o wielkości zeszytu A5 i wadze ok. 1 kilograma z łatwością zmieści się w niedużym plecaku czy nawet w damskiej torebce.

Przed producentami netbooków stoi trudne zadanie, bo muszą upchnąć cały komputer, tzn. wszystkie jego podzespoły, w małej obudowie. Niespecjalnie się to jeszcze udaje i tylko nieliczne konstrukcje można zaliczyć do udanych. Niemal wszystkie konfiguracje są zbudowane na tej samej platformie sprzętowej: procesorze Intel Atom N270 i wbudowanej karcie graficznej Intel GMA 950, uzupełnieniem jest 1 GB pamięci RAM. Atom N270 to procesor jednordzeniowy, który wykorzystuje technologię HyperThreading, pozwalającą mu na przetwarzanie dwóch wątków jednocześnie. To najlepsza pod względem wydajności platforma dla netbooka, dlatego, decydując się na zakup małego komputera przenośnego, trzeba jedynie zadbać, by miał taki właśnie procesor.

• WYPOSAŻENIE Interfejs sieci bezprzewodowej, wbudowana kamera internetowa i mikrofon oraz czytnik kart pamięci to obowiązujące standardy. Dobrze, jeśli netbook ma ponadto bluetooth, modem 3G/HSDPA oraz trzy porty USB.
• WYGODA OBSŁUGI Netbook musi być wyposażony w wygodną klawiaturę o standardowym układzie i równie dobry touchpad. Te cechy znacząco wpływają na komfort pracy. Ekran powinien mieć rozdzielczość 1024x600, co jest obowiązującym minimum przy pracy w internecie.
• CZAS PRACY NA AKUMULATORZE Dobry netbook powinien zapewnić przynajmniej 3 godziny pracy bez konieczności ładowania. Krótszy czas dyskwalifikuje tak niewielki komputer.

Inne współczesne układy do energooszczędnych komputerów są dużo słabsze. W przyszłości lepsze rozwiązania do najmniejszych notebooków zaprezentuje również firma AMD (współczesny AMD Geode jest zdecydowanie za słaby), ale i powszechnie obecnie stosowany Intel Atom zostanie zastąpiony przez dwurdzeniową wersję.

Warto zwrócić uwagę na rodzaj dysku twardego w netbooku. Zwykle są to tradycyjne dyski 80–160 GB, ale niekiedy bywa to pamięć flash o pojemności 4–8 GB. Oba rodzaje pamięci masowych mają i zalety, i wady. Atutem pamięci flash jest bezgłośna praca i całkowita odporność na wstrząsy mechaniczne, ale taka pamięć ma wysoką cenę i niewielką pojemność. Klasyczne dyski twarde są jej zupełnym przeciwieństwem – w zamian za niższą „kulturę pracy” otrzymujemy dużą przestrzeń do wykorzystania.

Na ten element wielokrotnie kładliśmy nacisk już w testach większych notebooków, a w przypadku net- booków wysuwa się on na główny plan. Małe gabaryty komputerów wymuszają zmniejszenie urządzeń wejściowych, jak klawiatura czy touch- pad. Nie zawsze się udaje utrzymać właściwe proporcje, na czym cierpi wygoda korzystania z netbooka. Na miniaturowej klawiaturce czasami trudno wpisać adres WWW czy odpowiedzieć na e-mail. Dlatego komputer musi mieć odpowiednio dużą klawiaturę o standardowym układzie. Wielu producentów całkiem dobrze zachowuje proporcje i na takich netbookach pracuje się równie wygodnie, jak na 12-calowych notebookach.

Prawie wszystkie przetestowane komputery przenośne mają ekrany o przekątnej 8, 9 lub 10 cali i rozdzielczości 1024x600 pikseli (z nielicznymi wyjątkami). W praktyce nie ma wielkiej różnicy w wielkości wyświetlanych elementów. Dlatego, jeśli zależy ci na maksymalnej przenośności, możesz wybrać model o niższej przekątnej. Oczywiście, pod warunkiem że ma również mniejsze wymiary. Niektórzy producenci, nie zmieniając obudowy, instalują jedynie mniejszy ekran (jak w przypadku MSI Wind U90). Jeśli wielkość komputera miałaby pozostać taka sama, lepiej wybrać większy i czytelniejszy ekran.

Jako narzędzie wygodnej komunikacji netbook, bardziej niż jakikolwiek inny komputer przenośny, musi zapewniać długi czas pracy na akumulatorze. Totalnym nieporozumieniem jest ultramobilny, ważący zaledwie kilogram komputer, który pozwoli jedynie na godzinę czy dwie pracy bez zasilania sieciowego. Większość modeli netbooków ma akumulatory 3-ogniwowe, które pozwalają przez ok. 2 godziny wykonywać typowe czynności (przeglądanie internetu, praca z aplikacjami).

Na rynku są również dostępne netbooki z dwukrotnie pojemniejszymi akumulatorami 6-komorowymi, ale mają drobne wady, jak choćby większe gabaryty i wagę. Absolutni rekordziści w tej kategorii mogą pracować 5–6 godzin bez zasilania z sieci. Modele z pojemniejszym akumulatorem są droższe (najczęściej o 100–200 zł), jednak warto dołożyć taką kwotę, chyba że standardowy dwugodzinny czas pracy jest dla ciebie wystarczający.

Przetestowaliśmy 16 miniaturowych komputerów o wadze poniżej 1,5 kg, a niektóre nawet poniżej 1 kilograma. Ceny wszystkich modeli mieszczą się w podobnym przedziale – najczęściej jest to 1000–1500 zł. Ponieważ wszystkie mają podobne wspólne cechy, nie dzieliliśmy ich na osobne kategorie.

W czasie testów zwracaliśmy uwagę na wyposażenie modeli, ich obsługę oraz wydajność. Ten ostatni element w przypadku niemal wszystkich netbooków jest podobny, ponieważ wykorzystują one ten sam procesor – Intel Atom N270. Nasze testy dowodzą, że jednostka Intela sprawdza się całkiem dobrze. Umożliwia np. płynne odtwarzanie większości filmów HD w formacie 720p. W tyle za czołówką pozostają jedynie dwa modele: HP Mini-Note 2133 i Aristo Pico 840, oba z procesorem VIA C7--M. Niestety, procesor ten nie jest w stanie zapewnić odpowiedniej wydajności nawet dla najprostszych aplikacji.

Pewne różnice wydajności dotyczą także dysków twardych, ale na ogół nie są one duże, bo powszechnym standardem są napędy o prędkości 5400 obrotów na minutę. W tej kategorii najsłabiej wypadły tylko Aristo Pico 840 oraz netbook Fujitsu-Siemens, które mają dyski o prędkości 4200 obr./min. Słabiej poradziły sobie ponadto modele z dyskami SSD, które również nie zachwycają szybkością transferu, choć w zamian oferują krótszy czas dostępu do danych.

Najbardziej są widoczne różnice w obsłudze komputerów. Niestety, spora część przetestowanych netbooków ma bardzo słabe klawiatury i gładziki. Najwygodniej się korzysta z netbooka HP Mini-Note 2133, jak również ze zwycięzcy testu – Asusa Eee PC 1000H – i wszystkich modeli MSI Wind. Natomiast z powodu miniaturowej klawiatury wygoda obsługi ucierpiała w komputerach Aristo Pico 840, Fujitsu-Siemens czy Asus Eee PC 701. Wyjątkiem od tej reguły jest netbook Toshiby, z którego mimo relatywnie małej klawiatury i touchpada całkiem dobrze się korzysta (to wynik poprawnego rozmieszczenia klawiszy).

Jeśli chodzi o czas pracy na baterii, absolutnym rekordzistą jest Asus Eee PC 901, który zapewnił 8 godzin pracy bez obciążenia i przeszło 4 godziny odtwarzania filmu w wysokiej rozdzielczości. Efektywnie taki model pozwoli zatem na około 5–6 godzin zwykłej pracy w internecie. Podobne wyniki miał zwycięzca testu, Eee PC 1000H. Wprawdzie w czasie spoczynku pracował już tylko 7 godzin, ale podczas obciążenia wypadł niemal identycznie.

Długi czas pracy zapewnia także MSI Wind U100–232PL z 6-ogniwowym akumulatorem i Asus Eee PC 1000HD. W przypadku pozostałych komputerów jest już gorzej – maksymalnie 140–180 minut.

Typowy netbook ma interfejs Wi-Fi i bluetooth, Fast Ethernet, 2–3 porty USB, czytnik kart pamięci, wbudowaną kamerę internetową, etui lub torbę, a także oczywiście zasilacz. Na plus wyróżnia się HP Mini-Note 2133, który ma m.in. gigabitowy interfejs LAN, a także LG X110, który standardowo ma modem 3G (obecny również w niektórych modelach Acera). Asus Eee PC 901 i 1000 H wyróżnia karta Wi-Fi w standardzie 802.11n (pozostałe modele mają interfejs 802.11g). Tylko trzy spośród przetestowanych modeli mają dodatkowo gniazdo rozszerzeń, które pozwala na instalację kart Express- Card o szerokości 34 mm.

Jednym z elementów wyposażenia jest też system operacyjny. Z powodu niewielkiej wydajności komputera zwykle jest to Windows XP. Jednak nieliczne modele mają Linuksa, który jest traktowany bardziej jako firmware niż system operacyjny (doskonały jest przykład Acera). W takim systemie nie da się zainstalować żadnych własnych aplikacji. Oczywiście Linux, tak jak Ubuntu czy SUSE, jest pełnoprawnym systemem operacyjnym.

Zwycięzca testu to niemal wzorowy przedstawiciel netbooków: ma duży, czytelny ekran, jedną z najwygodniejszych klawiatur i równie udany gładzik. Ponadto cechuje go dobra wydajność, dzięki procesorowi Intel Atom, i długi czas pracy na akumulatorze – nawet 7 godzin. Ma obudowę w kilku wersjach kolorystycznych.

Netbook MSI pod wieloma względami dorównuje zwycięzcy zestawienia, ale zabrakło w nim kilku ciekawych dodatków, np. karty Wi-Fi 802.11n. Model wyróżnia się wygodną klawiaturą i długim czasem pracy na bateriach. Dodatkowym atutem jest niewielka waga, choć większa niż w wersjach ze słabszą baterią.

Ten netbook to w rzeczywistości produkt identyczny z MSI Wind. Różni je jedynie logo na obudowie. Zaletą tego modelu jest duży ekran, wygodna obsługa i zróżnicowane możliwości. Jego minusem jest 3-komorowy akumulator, który pozwala maksymalnie na niecałe trzy godziny pracy bez zasilania sieciowego.

Starszy model, niemal identyczny z wersją z drugiego miejsca, ale różni się kolorem obudowy (MSI Wind jest dostępny w trzech barwach) i zastosowaniem mniej pojemnego, 3-komorowego akumulatora. Dzięki temu jest tańszy. Dlatego może być ciekawy dla osób, którym nie zależy na pojemności baterii.

Kolejny z klonów MSI Wind U100 nie różni się od pierwowzoru prawie niczym, z wyjątkiem logo producenta. Ma też nieco uboższe wyposażenie (dotyczy to zwłaszcza dodawanego oprogramowania). Ma jednak wszystkie zalety wspomnianego modelu, choć jest od niego nominalnie droższy.

To wersja netbooka z ekranem 8,9-calowym. Co ciekawe, komputer nie ma mniejszych wymiarów od modelu z większym ekranem ani nie pracuje dłużej na baterii. Do jego zakupu może przekonać jednak wyraźnie niższa cena i fakt, że netbook ma wszystkie zalety wersji 10-calowej.

Ten model to jeden z najciekawszych netbooków w teście. Pod względem konfiguracji jest praktycznie taki sam jak zwycięzca testu, ale z powodu mniejszego ekranu mniej wygodnie się na nim pracuje. Wyróżnia go natomiast najdłuższa praca akumulatora, która może sięgać nawet 8 godzin.

Nazwa tego modelu jest myląca, bo może sugerować, że jest to model wyższy niż 1000H. W rzeczywistości oba mają taką samą obudowę, a 1000HD wykorzystuje słabszy procesor Celeron-M 900 MHz zamiast Atoma N720 1,6 GHz. Wyróżnia się wygodną obsługą i długim czasem pracy na akumulatorze.

To jeden z modeli najlepszych pod względem wygody obsługi. Wynika to głównie z praktycznie pełnowymiarowej klawiatury, choć zastrzeżenia można mieć do touchpada (jest zbyt mały). Zaletą tej konstrukcji jest wbudowany modem HSDPA, ale wrażenie psuje krótka praca na zasilaniu z akumulatora.

Najmniejszy netbook w teście, który mimo znacznej miniaturyzacji cechuje się komfortem obsługi na przyzwoitym poziomie. Bardzo dobre wrażenie robi ekran – obraz jest ostry, dobrze nasycony, a barwy ciepłe. Poza tymi zaletami urządzenie ma podobne plusy jak inne modele z procesorem Intel Atom.

Specyficzna konstrukcja, w której trudno wskazać mocne strony (z wyjątkiem niewielkich gabarytów). Ciekawostką w tym modelu są wymienne pokrywy ekranu. Atutem jest ponadto długa praca na akumulatorze, lecz jakość wykonania modelu i komfort jego obsługi są już przeciętne.

To ciekawy netbook bazujący na procesorze Intel Atom N270. Urządzenie wyróżnia się atrakcyjnym wyglądem, błyszczącym ekranem, dość wygodną klawiaturą i kompletem interfejsów. Pod wieloma względami jest to jednak model przeciętny, który nie jest w stanie konkurować z innymi netbookami.

Pod względem sprzętowym jest podobny do modelu z 12. miejsca, różni się od niego brakiem dysku (ma pamięć flash) i mniejszą pamięć RAM. Ma też system Linpus Linux ze świetnym interfejsem i obsługą łatwiejszą niż Windows XP. Niestety, użytkownik jest skazany na kilka fabrycznie zainstalowanych programów.

Jeden z netbooków z konkurencyjnym wobec Atoma procesorem VIA C7-M. W testach wydajności podobne konstrukcje wyraźnie ustępują modelom z układami Intela, co jest ich podstawową wadą. Zaletą komputera są małe wymiary, długi czas pracy na akumulatorze i szybkie jego ładowanie.

Z jednej strony netbook ma aluminiową obudowę, świetną klawiaturę i touchpad oraz ekran o wysokiej rozdzielczości. Z drugiej – bardzo słabą wydajność, krótki czas pracy na baterii i nieprzeciętną cenę. Co gorsza, producent instaluje na nim system Windows Vista, dostępne są też tańsze konfiguracje z SUSE Linux.

To podstawowy model netbooka dla użytkowników mobilnych, który może się spodobać ze względu na niską cenę i niewielkie wymiary. Cechą szczególną komputera jest pamięć flash (zamiast twardego dysku) i długi czas pracy na akumulatorze. Poważne wady to wydajność i wygoda obsługi.