Nie zaskoczy cię awaria

Oprócz funkcji przedstawionych w artykule polecany przez nas program potrafi jeszcze wysyłać komunikaty ostrzegawcze na wskazany przez użytkownika adres e-mailowy. Adres wysyłki ustawiasz w oknie, które wywołasz przyciskiem o tej samej nazwie. Należy kliknąć odnośnik Change settings i wprowadzić parametry konta pocztowego, które ma być wykorzystywane do wysyłania alertów, oraz docelowy adres, na który informacje mają trafiać.

Współczesne dyski twarde to przykłady inżynieryjnego geniuszu. Trudno znaleźć inny, zawierający ruchome części przedmiot powszechnego użytku, który by się charakteryzował równie wyrafinowaną technologią.

Awarie dysku są dużo większym utrapieniem niż np. awaria układów pamięci czy procesora. Gdy uszkodzeniu ulegnie procesor, wymieniamy go na nowy, i po kłopocie. Wymiana dysku nie przywróci nam danych. Oczywiście są metody ich ochrony – jak choćby backup. Niestety w praktyce mało który użytkownik domowego komputera wykonuje kopie zapasowe swoich plików. Zachęcamy oczywiście do backupu, ale tym razem zamierzamy zainteresować cię innym rozwiązaniem – możliwością przewidywania awarii dysku. Narzędziem spełniającym rolę „wróżki” przewidującej przyszłość dysku twardego jest program o nazwie Acronis Drive Monitor. Jest to aplikacja, która po zainstalowaniu i uruchomieniu rozpoczyna stałe monitorowanie pracy dysku, odczytując na bieżąco wiele parametrów. Po pewnym czasie z danych uzbieranych w wyniku monitorowania wykonuje analizę statystyczną, na bieżąco porównuje zmiany w pracy dysku, co pozwala przewidzieć jego żywotność.

Tego typu aplikacje są znane już od dość dawna, ale dopiero teraz zdecydowano się na bezpłatne udostępnienie tego typu programu. Co prawda już wcześniej istniało inne bezpłatne narzędzie do monitorowania pracy dysku – program Active Hard Disk Monitor, ale jest on dla zwykłego użytkownika stanowczo zbyt trudny w obsłudze, podobnie jak działający z linii poleceń wieloplatformowy pakiet narzędzi o nazwie Smartmontools.

Dla zainteresowanych również i te aplikacje (wersje na Windows) zamieściliśmy na naszym krążku. Wszystkim jednak proponujemy skorzystanie z narzędzia firmy Acronis. Jest ono znacznie prostsze w obsłudze i raportuje bardziej zrozumiałe wyniki.

Program Acronis Drive Monitor można zainstalować praktycznie w każdej liczącej się obecnie wersji Windows, od XP po siódemkę. Dotyczy to również wersji 64-bitowych. Niestety aplikacja nie ma polskojęzycznego interfejsu, ale barierę językową postaramy się zniwelować w naszych poradnikach. Mimo niekiedy trudnej terminologii dyskowej program jest naprawdę prosty w obsłudze.

Instalacja programu jest bardzo prosta. Bezpośrednio po uruchomieniu instalatora należy wybrać z jego okna głównego opcję Install Acronis Drive Monitor, a następnie potwierdzać kolejne kroki instalacji bez modyfikowania jej domyślnych ustawień.

Program jest automatycznie uruchamiany natychmiast po zakończeniu instalacji. Jedyną widoczną oznaką jego działania (przy założeniu, że już na wstępie nie zostały znalezione żadne poważne problemy z dyskiem) jest ikonka z wykrzyknikiem umieszczona w zasobniku systemowym na pasku zadań. Dwukrotne kliknięcie lewym przyciskiem myszy na tej ikonie powoduje otwarcie okna głównego programu.

Okno główne programu jest podzielone na trzy części. Na samej górze znajduje się poziomy pasek nawigacyjny (1), po lewej stronie są umieszczone przyciski (2) przełączające tryb wyświetlania informacji prezentowanych w centralnej części okna (3). Domyślnie wyświetlane jest podsumowanie (aktywny przycisk Summray). Jeżeli w komputerze nie masz zainstalowanego oprogramowania do backupu (nie masz skonfigurowanych zadań automatycznego wykonywania kopii zapasowej), a dysk twardy działa bez najmniejszych problemów, zawartość podsumowania powinna wyglądać jak w centralnej części okna – (3).

Dokładniejsze informacje o monitorowanych dyskach otrzymasz po kliknięciu przycisku Disks lub widocznego w centralnej części okna odnośnika Show disks.

Teraz w centralnej części okna wyświetlą się szczegółowe informacje o dysku lub dyskach, jeżeli jest ich więcej zainstalowanych na komputerze. Dla każdego dysku program zwraca takie informacje, jak nazwa danego modelu, litery partycji z danego dysku, pojemność. Najbardziej istotny jest pasek postępu (z ang. zdrowie), który graficznie obrazuje kondycję dysku. Na naszej przykładowej ilustracji program wyświetlił maksymalną wartość na „pasku zdrowia”.

W dolnej części okna wyświetlone są dodatkowe informacje o aktualnie zaznaczonym dysku. Zestawione są w trzech zakładkach. Pod domyślnie wybraną zakładką Disk overview znajdziesz dane o: Monitoring – trybie monitorowania (najlepiej, żeby to był system SMART ), czasie działania dysku (Power on time; jest to czas ciągłej pracy urządzenia, a nie działania komputera), wskaźniku „zdrowia” (Disk health; wartość procentowa taka sama jak na „pasku zdrowia”) oraz aktualnej temperaturze dysku (Disk temperature ).

Na kolejnej zakładce, S.M.A.R.T parameters, jest wyświetlana długa lista parametrów monitorowanych przez technologię SMART, w którą wyposażony jest obecnie praktycznie każdy dysk twardy. Jeśli z dyskiem nie ma problemów, w kolumnie Status dla każdej pozycji powinien być widoczny wpis OK. Ostatnia zakładka, Events, jest przeznaczona na informacje o negatywnych zdarzeniach dotyczących danego dysku. W przypadku dobrze działającego urządzenia lista wpisów powinna być pusta.

Uruchomiliśmy Acronis Drive Monitor na intensywnie i długo wykorzystywanym komputerze. Rezultaty monitoringu były tym razem zupełnie odmienne.

Teraz okno główne programu wygląda nieco inaczej. Przede wszystkim pojawił się wpis informujący o ostrzeżeniu związanym z kondycją dysku. Chcąc poznać szczegóły ostrzeżenia, należy kliknąć przycisk Disks po lewej stronie okna lub wybrać w centralnej części okna Show disks.

Również „pasek zdrowia” prezentuje się zupełnie inaczej niż poprzednio. Zamiast 100 proc. mamy zaledwie 29 proc.! Jednak nawet w przypadku tak niskiej oceny kondycji dysku przez program nie wpadaj w panikę. Najpierw zapoznaj się z komunikatami widocznymi pod zakładką Disk overview.

W naszym przykładzie widoczne są cztery komunikaty ostrzegawcze (oznaczone są charakterystycznymi trójkątnymi ikonami z wykrzyknikiem). Pierwszy komunikat informuje, że poziom „zdrowia” dysku jest niższy od 70 proc. (stopień tolerancji systemu SMART), co spowodowało wygenerowanie ostrzeżenia. Radą jest sprawdzenie szczegółowych parametrów SMART. Oprócz tego można poznać szczegóły związane z tym ostrzeżeniem, klikając odnośnik Get help online. Spowoduje to przekierowanie do internetowej bazy wiedzy firmy Acronis. Pozostałe trzy komunikaty są związane ze zmianami wskaźników systemu SMART. Zatem przede wszystkim powinniśmy sprawdzić te wskaźniki.

Po przejściu do zakładki S.M.A.R.T parameters zobaczyliśmy, że dla naszego wiekowego dysku (ponad 250 dni ciągłej pracy) program wyznaczył trzy wskaźniki, których wartości wykazały odstępstwo od normy. Kolumna Status w dwóch wypadkach wskazywała poziom ostrzegawczy Warning, ale w jednym otrzymaliśmy aż poziom krytyczny Critical. W takiej sytuacji, aby poznać dalsze szczegóły problemu, należy kliknąć dany wskaźnik prawym klawiszem myszki i wybrać z menu kontekstowego pozycję Knowledge base.

Pojawi się okno Feedback confirmation, w którym jest wyświetlona lista wysyłanych do producenta informacji. Nie są to w żadnym razie dane naruszające prywatność, więc akceptujemy wysyłkę, klikając OK.

Uruchomi się przeglądarka WWW, do której zostanie wczytana strona internetowa zawierająca opis danego problemu. Zwróć uwagę na pole Recommendations. Jeżeli zobaczysz w nim zdanie Urgent data backup and hardware replacement is recommended, zacznij poważnie myśleć o zabezpieczeniu danych i zmianie dysku.

Sygnałem absolutnie wskazującym na rychłą „śmierć” dysku i bardzo wysokie ryzyko utraty danych jest następujący komunikat: S.M.A.R.T monitoring predicted imminent disk failure. Jeżeli dla któregokolwiek z dysków zobaczysz taki komunikat, natychmiast rozpocznij tworzenie kopii zapasowych najważniejszych danych!