Pamięci masowe - napraw to sam

Przez ten problem wiele osób niepotrzebnie wydaje pieniądze na nowy napęd optyczny, sądząc, że stary uległ awarii. Tymczasem źródło kłopotu jest zupełnie gdzie indziej – w niektórych programach, np. Nero, iTunes, Roxio itd. Po ich instalacji napęd optyczny faktycznie może „zniknąć”, ale równie łatwo można przywrócić jego normalne funkcjonowanie.

Uruchom Edytor rejestru i odszukaj następujący klucz: HKEY_LOCAL_MACHINE\SYSTEM\CurrentControlSet\Control\Class\{4D36E965-E325–11CE-BFC1–08002BE10318}
Jeśli widzisz w nim wartość UpperFilters lub LowerFilters, usuń je.

Możliwe, że dostęp do napędu optycznego z wymienionych programów będzie możliwy dopiero po ich ponownej instalacji.

Taki objaw wiąże się najczęściej z uszkodzonym kablem SATA, niepoprawnym zasilaniem albo awarią dysku.

Zniknięcie dysku z systemu zazwyczaj jest następstwem awarii – samego dysku lub kabli. Najprostszą czynnością, jaką można wykonać w wypadku peceta, jest wymiana kabelka SATA i podłączenie innej wtyczki zasilającej. Jeśli to nie pomoże, można podłączyć dysk do innego portu SATA płyty głównej.

Jeśli dysk pojawi się w systemie, w oknie z jego właściwościami odszukaj narzędzie do sprawdzania błędów i uruchom je z zaznaczoną opcją automatycznej naprawy. Jeśli problem ze znikaniem dysku będzie się powtarzał, zrób kopię danych, bo dysk może kiedyś „zniknąć” bezpowrotnie.

Całkowite, bezpowrotne „zniknięcie” dysku oznacza zwykle jego zupełną awarię. Jeśli chciałbyś odzyskać z niego dane, będziesz musiał skorzystać z drogich usług specjalistycznej firmy. W takich sytuacjach pomaga też mocne zmrożenie dysku, który przez jakiś czas, w niskiej temperaturze, może pracować poprawnie.

Co innego, jeśli dysk jest fabrycznie nowy i dopiero został podłączony do komputera, a system go nie rozpoznał. W takim wypadku trzeba go zainicjować. Kliknij prawym klawiszem myszy Komputer, następnie wybierz Zarządzaj, Zarządzanie dyskami. Kliknij prawym klawiszem myszy na nowym dysku i wybierz Inicjuj.

Notoryczne awarie dysków twardych mają zazwyczaj prozaiczne i przez to bardzo trudne do wyłapania przyczyny.

Jeżeli „padają” wyłącznie dyski talerzowe, sprawdź, czy komputer nie stoi w miejscu, gdzie narażony jest na częste uderzenia: krzesłem, nogą podczas pracy itp. Nawet słabe wstrząsy mogą doprowadzić do zaburzeń w ruchu głowicy i awarii dysków.

Jeżeli „padają” zarówno dyski talerzowe, jak i SSD, przyczyną może być awaria linii +5 V w zasilaczu. Symptomy mogą być takie, że dyski talerzowe wydają metaliczne dźwięki, a w wypadku SSD system zawiesza się, płyta główna nie rozpoznaje dysku przez kilka minut. Oczywiście „zepsute” dyski na drugim komputerze pracują poprawnie. Z linii +5 V nie korzysta praktycznie nic poza dyskami, więc zasilacz nie budzi podejrzeń o awarię, bo reszta komputera działa poprawnie.

W przeszłości dyski twarde były ograniczane licznymi limitami pojemności, narzucanymi przez interfejsy, BIOS-y czy systemy operacyjne. Niestety, problem był rozwiązywany tylko doraźnie. Przy stale rosnącej pojemności wciąż to dotyczy największych dysków twardych, obecnie – dysków o pojemności powyżej 2,1 TB (czyli 3 TB i 4 TB). Ograniczenie wynika ze standardu adresowania bloków, tzw. LBA, który potrafi zaadresować właśnie przestrzeń 2,1 TB.

W systemie Windows 7 nie powinno być problemów z dyskami o pojemności do 2 TB. W wypadku większych modeli należy dzielić dysk na partycje o wielkości nieprzekraczającej 2 TB.

Jeśli chcesz mieć jedną partycję o pojemności ponad 2 TB, musisz wykorzystać partycjonowanie zgodnie ze standardem GPT (GUID Partition Table). Wybór partycjonowania między starym MBR a nowym GPT jest możliwy podczas inicjowania dysku.

Jeśli dysk został skonfigurowany jako MBR, a chcesz go zamienić na GPT, wystarczy kilka komend w linii poleceń. Wpisz diskpart, następnie list disk, następnie select disk 1 (tu podaj numer dysku, który chcesz skonwertować). Konwersję wykonaj poleceniem convert GPT, wyjdź z programu poleceniem exit. Już możesz przejść do przystawki Zarządzanie dyskami i założyć jedną wielką partycję.

Czasami nie da się wykorzystać pełnej pojemności dysku, bo znajduje się na nim partycja odzyskiwania. W trybie tekstowym, za pomocą diskpart, jej usunięcie jest bardzo proste. Wystarczy wybrać dysk (jak w punkcie powyżej), następnie wyświetlić listę partycji poleceniem list partition, wybrać konkretną partycję, np. select partition 1, a w końcu usunąć ją poleceniem delete partition override.

W przypadku klasycznego dysku uczucie, że spowalnia on pracę całego komputera, jest normalne. W przypadku SSD nie powinno mieć to miejsca. Jeśli masz wątpliwości co do wydajności, czeka cię sporo pracy.

Uruchom benchmark ATTO i sprawdź, jaka jest maksymalna szybkość odczytu i zapisu danych. Powinna być zbliżona do tego, co deklaruje producent. Szybkie dyski SSD mają prędkości na poziomie 500 MB/s.

Jeśli wynik okaże się znacznie zaniżony, upewnij się, że dysk jest podłączony do portu SATA 3 płyty głównej (sprawdź to w instrukcji płyty). Ponadto, by osiągnąć lepszą wydajność, przełącz port SATA w tryb AHCI (zamiast standardowego IDE).

Jeśli dysku używasz przez długi czas, jego wydajność może powoli spadać, bo jego wszystkie komórki zostały wielokrotnie zapisane i „zużyte”. Współczesne dyski obsługują komendę TRIM (sprawdzisz to np. programem CrystalDiskInfo), która umożliwia, np. podczas pełnego formatowania, odświeżenie wszystkich komórek pamięci i powrót do pełnej wydajności dysku.

Układ danych na dyskach SSD jest nieco inny niż na HDD. Jeśli masz system sklonowany ze zwykłego dysku, może on być mało optymalny dla SSD. Lepszą wydajność uzyskasz, instalując system od nowa. Dotyczy to Windows 7 i Windows 8, które są zoptymalizowane do pracy na SSD.

Ta porada jest związana z poprzednią. Przełączenie kontrolera SATA z trybu IDE do AHCI uniemożliwi uruchomienie systemu, ale jest na to bardzo prosty sposób.

Pracując jeszcze w trybie IDE uruchom system, w nim Edytor rejestru i odszukaj następujący klucz: HKEY_LOCAL_MACHINE\SYSTEM\CurrentControlSet\services\msahci
Zmień wartość Start na 0 (zero).

Zamknij program, uruchom ponownie komputer, w BIOS-ie przełącz tryb IDE na AHCI. Teraz system powinien uruchomić się bez problemu.