Pecetowid

Instalacja karty telewizyjnej w komputerze i jej konfiguracja nie jest zadaniem trudnym dla przeciętnego użytkownika. Pokażemy, jak to szybko zrobić, a także na jakie aspekty szczególnie zwrócić uwagę. Będzie można wykorzystać do tego stary nieużywany już komputer. Z powodzeniem zastąpi on coraz popularniejszą, ale nadal drogą nagrywarkę DVD z wbudowanym twardym dyskiem, i to wcale nie ustępując jej pod względem funkcji. Co więcej, takie samodzielnie zbudowane urządzenie może się okazać znacznie łatwiejsze w obsłudze niż kosztowna nagrywarka wyposażona w skomplikowanego pilota i udziwniony interfejs graficzny.

Tuner telewizyjny to niezbędne wyposażenie cyfrowego magnetowidu, ale w miarę potrzeb można się pokusić o dodatkowy dysk twardy – istnieją nawet modele o pojemności 1 TB, a takich nie mają żadne popularne nagrywarki stacjonarne. Jeśli komputer jest wyposażony tylko w czytnik płyt CD/DVD, można wymienić go na wewnętrzną nagrywarkę DVD, która umożliwi przegrywanie filmów z dysku na nośniki optyczne. Jak to zrobić, pisaliśmy w PC Formacie 12/2007 – na płycie CD zamieszczamy archiwalny artykuł na ten temat.

W PC Formacie 12/2007 opublikowaliśmy test stacjonarnych nagrywarek DVD z dyskami twardymi. Wnioski nie były budujące – „niektóre z testowanych urządzeń wydają się być kpiną z użytkownika”. Zastrzeżenia dotyczyły głównie obsługi urządzeń, w tym wszystkich nieintuicyjnych interfejsów i niestandardowych rozwiązań utrudniających obsługę.

Nagrywarki przypominają proste komputery, więc wystarczyłoby niektóre dostępne w komputerach rozwiązania zaadaptować na ich potrzeby. Skoro nie robią tego producenci tych urządzeń, może prościej jest przystosować stary komputer do roli nagrywarki z dyskiem? Okazuje się, że pecet jest wyposażony w niemal wszystko, co potrzebne. Czasem trzeba doinstalować tuner telewizyjny. Obsługa takiego urządzenia jest bez porównania bardziej intuicyjna niż niedopracowanej nagrywarki DVD.

Sklepy oferują różnego rodzaju karty telewizyjne. Ich ceny zaczynają się już od kilkudziesięciu złotych, a kończą nawet na ponad 700 zł. Warto zatem wiedzieć, na co zwrócić uwagę, wybierając model dla siebie.

Podstawowym problemem jest wybór takiego modelu tunera, który będzie zapewniał odpowiedni zestaw funkcji.

Określ, czy chcesz odbierać programy analogowe, cyfrowe (DVB-T), czy może też satelitarne (także w wersji HD). Większość kart jest dostosowana tylko do jednego z tych standardów, jednak przy odrobinie wysiłku znajdziesz droższe modele hybrydowe z dwoma czy trzema tunerami.

Zainteresuj się taką funkcją, jak możliwość zapisu materiału MPEG na płytach DVD w czasie rzeczywistym. Zwykle kodowanie odbywa się programowo i wykonuje je procesor komputera, z czym mogą sobie nie poradzić starsze pecety. Jednak niektóre tunery realizują to sprzętowo, co pozwoli zbudować cyfrowy magnetowid, wykorzystując do tego słabszy komputer.

W zależności od potrzeb sprawdź, czy tuner ma teletekst, tuner radiowy oraz możliwość odbioru sygnału telewizji wysokiej rozdzielczości (HDTV). Nie bez znaczenia są również obsługiwane standardy kodowania wizji i fonii, a także formaty zapisu materiału filmowego.

Zbudowany przez ciebie cyfrowy magnetowid będzie faktycznie pecetem, więc można będzie nim sterować za pomocą klawiatury i myszy. Jeśli jednak ma przypominać nagrywarkę DVD, musisz kupić tuner z dużym, rozbudowanym pilotem zdalnego sterowania, który umożliwi dostęp do jak największej liczby funkcji.

Możliwości tunera telewizyjnego zależą w dużej mierze także od oprogramowania, które producent dołącza do urządzenia. Aby magnetowid zrobiony z peceta mógł w pełni zastąpić stacjonarną nagrywarkę, jego oprogramowanie powinno mieć następujące funkcje:

Timer, czyli możliwość programowania nagrań z wyprzedzeniem, przy czym wymagane jest również budzenie do nagrywania ze stanu uśpienia lub hibernacji, jeśli komputer nie pracuje bez przerwy.

Time Shifting, czyli zatrzymanie obrazu na żywo z możliwością powrotu do poprzednich fragmentów, jak i kontynuacji oglądania od momentu przerwania.

Możliwość nagrywania programu bezpośrednio na płytach CD/DVD (bez użycia dysku).

Prosta edycja nagranego materiału (np. wycinanie reklam).

Jeśli oprogramowanie dołączone do tunera nie spełnia oczekiwań, możesz skorzystać z aplikacji alternatywnych współpracujących z wieloma tunerami. Są one często dostępne w internecie za darmo. Można też nabyć system operacyjny oferujący funkcje Media Center, np. Windows XP Media Center Edition lub Windows Vista Home Premium/Ultimate.

Oprócz zestawu funkcji, jakie zapewnia tuner, konieczne jest również jego dobranie w zależności od magistrali komputera. W większości pecetów będzie to PCI, jednak można też wykorzystać np. zewnętrzny tuner USB.

Decydując się na wewnętrzny (najbardziej typowy) model, zwróć uwagę, czy w twoim komputerze znajduje się wolny slot PCI. Niektóre płyty główne mają tylko trzy takie gniazda i może się okazać, że są one już zajęte przez inne karty rozszerzeń. Na szczęście płyty główne ubogie w PCI mają w zamian kilka gniazd nowszego standardu, czyli PCI Express x1. Możesz więc kupić tuner przeznaczony dla tej magistrali.

Możesz się zdecydować na hybrydę tunera i karty graficznej – dzięki temu problem wolnych slotów sam się rozwiąże. Jeśli jednak zechcesz wymienić akcelerator na szybszy, będziesz musiał pożegnać się również z tunerem.

Jeżeli nie chcesz otwierać obudowy komputera lub korzystać z tunera na kilku komputerach, możesz kupić zewnętrzny tuner USB. Modele tego typu często odznaczają się gorszą jakością obrazu i dźwięku, jednak mobilność może się okazać znacznym atutem.

Jeśli chodzi o tunery do notebooków, wszystko zależy od znajdującego się w komputerze portu. W naszym przykładzie zakładamy jednak, że artykuł dotyczy komputera stacjonarnego.

Każdy tuner telewizyjny jest wyposażony w wejście dla sygnału telewizyjnego (antena satelitarna, kablówka). W urządzeniach przeznaczonych do laptopów często nie ma innych gniazd niż właśnie antenowe. Natomiast typowe karty telewizyjne są zaopatrzone w wiele dodatkowych złączy, znacznie wzbogacających ich funkcje. Na przykład dzięki wejściom S-Video lub kompozytowym łatwo przeniesiesz nagrania z magnetowidu VHS (lub innego urządzenia analogowego) na dysk komputera. W cyfrowej postaci nie będą już tracić i tak nie najlepszej zazwyczaj jakości. Port FireWire z kolei gwarantuje bezproblemową współpracę z cyfrowymi kamerami MiniDV.

Przed przystąpieniem do otwarcia komputera pozbądź się ładunków elektrostatycznych. W tym celu można dotknąć np. uziemionej obudowy peceta. Przygotuj również śrubokręt krzyżakowy.

Zanim przystąpisz do fizycznego podłączenia tunera do komputera, sprawdź w instrukcji, czy nie jest konieczne wcześniejsze zainstalowanie sterowników. Jeśli nie, możesz spokojnie podłączyć urządzenie do portu USB czy PC Card/Express Card. Dalszy opis dotyczy natomiast instalacji karty wewnątrz komputera i jest przeznaczony dla osób niemających doświadczenia w wymianie komponentów.

Zanim przystąpisz do fizycznego podłączenia tunera do komputera, sprawdź w instrukcji, czy nie jest konieczne wcześniejsze zainstalowanie sterowników. Jeśli nie, możesz spokojnie podłączyć urządzenie do portu USB czy PC Card/Express Card. Dalszy opis dotyczy natomiast instalacji karty wewnątrz komputera i jest przeznaczony dla osób niemających doświadczenia w wymianie komponentów.

W zależności od typu obudowy odkręć śruby mocujące pokrywę lub zwolnij odpowiednie zatrzaski. Po otwarciu komputera połóż go na boku na płaskiej i twardej powierzchni, np. biurku lub podłodze.

Przymierz kartę do wolnego slotu PCI lub PCI Express i sprawdź, którą zaślepkę (tzw. śledź) musisz usunąć. Wyłam ją lub odkręć.

Delikatnie wciśnij kartę w gniazdo. Uważaj, by nie uszkodzić przy tym ścieżek płyty głównej wystającym, metalowym panelem karty. Kartę należy wsunąć do gniazda do oporu, ale bez nadmiaru siły.

Jeśli wszystko przebiegło pomyślnie, zabezpiecz kartę śrubką i zamknij obudowę.

W niektórych przypadkach (określone jest to w instrukcji tunera) może zaistnieć konieczność połączenia wyjścia audio tunera z wejściem liniowym karty dźwiękowej. Robi się to za pomocą specjalnego kabla zakończonego dwiema wtyczkami minijack, tworząc tak zwaną pętlę (loopback). Jest to niezbędne w celu uzyskania fonii odbieranego sygnału telewizyjnego lub radiowego. Czasami wyjście audio tunera występuje również w postaci wyjścia wewnętrznego.

Podłącz odbiornik podczerwieni do odpowiedniego gniazda tunera z tyłu obudowy według instrukcji obsługi urządzenia. Ustaw go tak, aby móc wygodnie sterować pilotem, najlepiej w okolicy monitora lub odbiornika telewizyjnego.

Do odpowiedniego gniazda tunera podłącz kabel antenowy. Jeśli karta została poprawnie zainstalowana, po włączeniu komputera system operacyjny wykryje ją i przystąpi do wykrywania oraz instalowania sterowników. Włóż do napędu dołączony do urządzenia krążek CD i postępuj zgodnie z komunikatami wyświetlanymi przez instalator.

Producenci często zamieszczają na płycie ze sterownikami dodatkowe aplikacje. Są nimi np. programy do opracowania przechwyconego materiału. Warto je zainstalować razem ze sterownikami i oprogramowaniem do obsługi karty.

Na terenie naszego kraju jest już możliwy odbiór kilku programów telewizyjnych i radiowych w postaci cyfrowej. Z testowego sygnału mogą korzystać mieszkańcy Warszawy, Rzeszowa, Poznania i Wisły oraz okolic tych miast. W połowie roku 2007 zakończono testy dla Wrocławia. W zależności od lokalizacji transmitowany jest sygnał takich stacji, jak TVP1, TVP2, Polsat, TVN, TV4 oraz kilku lokalnych i tematycznych.

Do kompresji sygnału cyfrowego używa się kodeka MPEG-2 lub MPEG-4, a do poprawnego odbioru wystarczy zwykła instalacja antenowa, taka, jakiej używamy w przypadku telewizji analogowej. Jeśli dysponujemy tunerem zgodnym ze standardem DVB-T, wystarczy ją skierować na pobliski nadajnik. W latach 2010–2015 planowane jest całkowite przejście na sygnał cyfrowy i wyłączenie obecnych nadajników analogowych.

Kolejnym krokiem jest strojenie kanałów telewizyjnych, by zbudowany właśnie cyfrowy magnetowid mógł odbierać programy. Najczęściej jest to funkcja automatycznie skanująca wszystkie dostępne pasma i częstotliwości. Znajdziesz ją w oprogramowaniu zainstalowanym razem ze sterownikiem, najczęściej w menu ustawień. Operacja skanowania pasma przebiega w różnym tempie, w zależności od modelu. Po zestrojeniu kanałów przejrzyj je pojedynczo i sprawdź, czy odbiór obrazu i dźwięku jest poprawny. W razie problemów zastosuj się do poniższych wskazówek.

Jeśli wyświetlany obraz jest pozbawiony koloru, spróbuj zmienić system kodowania na inny (PAL/NTSC/SECAM). Najczęściej jednak tuner sam wybierze odpowiedni standard.

Brak dźwięku lub trzaski mogą być objawem źle ustawionego standardu fonii. Aby rozwiązać ten problem, zmień standard na B/K, D/G lub Nicam/A2.

Często istnieje również możliwość zadeklarowania kraju, w którym się znajdujesz (wybrania go z listy). Powinno to rozwiązać większość problemów ze standardami wizji i fonii.

Brak obrazu lub dźwięku na danej stacji oznacza, że jest ona zakodowana lub tuner potraktował silne zakłócenia jako sygnał telewizyjny. Taki program najlepiej usuń z listy. Podobnie postąp w przypadku kanałów, na których jakość obrazu lub dźwięku nie jest satysfakcjonująca (np. na skutek zbyt dużej odległości od nadajnika).

Na koniec warto ustawić wszystkie programy w wygodnej dla ciebie kolejności oraz – jeśli to możliwe – nadać im nazwy. Ułatwi to orientację podczas np. programowania nagrań.

Do oglądania telewizji możesz wykorzystać monitor komputerowy. Jednak nam chodzi o to, by uzyskać możliwości takie, jak w przypadku stacjonarnej nagrywarki DVD. Nasze urządzenie należy więc podłączyć do telewizora. Dodatkowo mniejsza rozdzielczość ekranu odbiornika (oczywiście w przypadku zwykłego telewizora, a nie HDTV) skutecznie zatuszuje ewentualne niedoskonałości obrazu spowodowane słabą jakością tunera lub słabszym sygnałem z anteny.

Fizyczne podłączenie komputera do telewizora jest sprawą banalną i ogranicza się do wyboru odpowiedniego okablowania. Wszystko zależy od wyjścia telewizyjnego, jakie ma karta graficzna, a także zestawu wejść wideo w odbiorniku telewizyjnym. W razie problemów szczegóły na ten temat znajdziesz w artykule PDF na dołączonej do numeru płycie CD.

Najczęściej wykorzystuje się analogowe złącze S-Video zapewniające dobrą jakość obrazu. Znacznie gorsze rozwiązanie to kabel kompozytowy (zakończony wtykami RCA, tzw. cinchami). Natomiast zdecydowanie najlepszą jakość dadzą cyfrowe porty HDMI lub DVI, pod warunkiem że ma je zarówno komputer, jak i telewizor.

W większości przypadków należy osobno podłączyć dźwięk z komputera (z wyjścia liniowego) do wejścia audio telewizora.

Podczas podłączania kabli komputer powinien być wyłączony, ponieważ istnieje możliwość uszkodzenia wyjścia TV karty graficznej przez nagromadzone ładunki elektrostatyczne lub różnicę potencjałów elektrycznych między urządzeniami.

Kolejnym krokiem jest aktywacja wyjścia telewizyjnego w sterownikach karty graficznej.

Jeśli wszystko zostało już podłączone i zainstalowane, można przystąpić do eksploatacji nowego urządzenia. Wszystkimi jego funkcjami można sterować za pomocą myszki, jednak znacznie większy komfort da pilot zdalnego sterowania.

Jeśli dysponujesz systemem typu Media Center, część pilotów ma specjalnie zaprojektowane dla niego funkcje ułatwiające sterowanie. Obsługa wygląda tak samo jak w wypadku telewizora czy nagrywarki, więc nikomu nie powinna nastręczać trudności.

Zanim przystąpisz do programowania nagrań, wybierz odpowiednią dla mocy procesora i pojemności dysku jakość nagrań. Niższa jakość oznacza większy stopień kompresji, co pozwoli zmniejszyć rozmiary nagrań, ale będzie powodowało większe obciążenie procesora. Z kolei filmy o wyższej jakości będą szybko zapełniały dysk twardy. Dlatego na początku warto pozostać przy domyślnych ustawieniach.

Duże znaczenie ma również rozdzielczość obrazu stosowana podczas zapisu. Dla zwykłego telewizora optymalne będzie 640x480 punktów.

Nagranie, które będziesz chciał przenieść później na płytę DVD, powinno być wykonane w formacie MPEG-2.

Test stacjonarnych nagrywarek DVD opublikowany w PC Formacie 12/2007 dowiódł, że zwykle są to urządzenia niedopracowane, a zarazem kosztowne, więc trudno polecić ich zakup. Wysłużony pecet może okazać się w tej roli zupełnie wystarczający, a zdobyte doświadczenia na pewno pozwolą w przyszłości staranniej wybrać stacjonarną nagrywarkę DVD.