Pierwszy start

Oprócz tego z naszego poradnika dowiesz się, które procedury – automatycznie uruchamiane podczas startu nowego komputera – możesz bezpiecznie pominąć, a z których radzimy bezwzględnie skorzystać. Ponadto, gdy system wreszcie się uruchomi, pokażemy, jak optymalnie skonfigurować Windows Vista Home Edition i pozbyć się zbędnych usług.

Zanim jednak włączysz nowy komputer, zarezerwuj sobie trochę czasu, bo od pierwszego uruchomienia do zakończenia jego wstępnej konfiguracji może minąć nawet… godzina. Procesu wstępnej autokonfiguracji absolutnie nie należy przerywać, gdyż w efekcie system, a wraz z nim cały komputer, nie będzie działał prawidłowo. Przedstawimy proces wstępnej konfiguracji laptopa MSI G Series (model MSI GX 633 MS-6837D). W przypadku innych komputerów proces wstępnej konfiguracji może się nieznacznie różnić, ale ogólne etapy wyglądają podobnie.

Najpierw określasz parametry systemu operacyjnego, następnie instalowane aplikacje, a na koniec tworzysz zestaw ratunkowy umożliwiający odzyskanie wstępnych ustawień. Jeśli komputer stacjonarny, składak, zamówiłeś w jednej z mniejszych polskich firm komputerowych, możliwe, że system operacyjny otrzymasz już w pełni skonfigurowany (a dokładniej, w pełni zainstalowany z domyślnymi ustawieniami). W takim przypadku kierujemy cię od razu do drugiej części przewodnika – wstępnej optymalizacji Windows Vista.

Opisany proces może się nieznacznie różnić w zależności od producenta komputera, jednak przebiega podobnie w przypadku komputerów, a zwłaszcza laptopów znanych, światowych marek, jak np. ASUS, Lenovo, Sony, Toshiba, HP.

Bezpośrednio po włączeniu komputera powinieneś zobaczyć ekran powitalny. Producent informuje cię na nim, że nastąpi teraz automatyczna (prawie) konfiguracja systemu, której nie wolno przerwać. Dodatkową ważną informacją, dotyczącą laptopów, jest to, że komputer musi być podłączony do zasilania. W naszym przykładowym komputerze MSI należało potwierdzić gotowość do instalacji, klikając na ekranie początkowym przycisk OK.

Po chwili rozpocznie się odtwarzanie preinstalowanego systemu ze specjalnie utworzonej przez producenta na dysku partycji zawierającej pliki systemu Windows Vista. Etap ten może potrwać nawet kilkanaście minut. W naszym przykładowym komputerze o postępie byliśmy informowani paskiem postępu, a proces umilały przygotowane przez producenta pełnoekranowe fotografie. W dolnym obszarze ekranu widoczny był ponadto zapis Wait for your system booting for the first time, co znaczy: poczekaj, aż twój system uruchomi się po raz pierwszy.

Gdy kopiowanie plików systemu ze specjalnej partycji odtworzeniowej się zakończy, powinien nastąpić automatyczny restart komputera, po którym zobaczysz najpierw ekran z logo producenta komputera (w naszym przykładzie MSI), po chwili pasek postępu ładowania systemu Windows Vista, a potem na ekranie pojawi się komunikat: Please wait while Windows sets up your computer.

Doczekasz się na pierwsze pojawienie się charakterystycznego tła ekranu Windows Vista i kolejnego komunikatu: Please wait while Windows continues setting up your computer. Bardzo możliwe, że po tym komunikacie nastąpi restart systemu i ponowne rozpoczęcie jego ładowania. Jest to normalne dla procesu przygotowującego system Windows Vista do działania.

Po chwili zobaczysz na ekranie okno: Konfigurowanie systemu Windows. To pierwsze okno nowego systemu w nowym komputerze po polsku. W tym oknie decydujesz o wyborze języka. Jeżeli na twoim komputerze jest zainstalowany – podobnie jak w naszym testowym komputerze MSI – system Windows Vista Home Premium, pamiętaj, że raz wybranego języka interfejsu nie będziesz mógł później w prosty sposób zmienić. Z listy wybierz pozycję Mój język to polski i kliknij przycisk Dalej.

Następny etap to wybór ustawień narodowych systemu. Upewnij się, że wszystkie ustawienia są polskie i kliknij Dalej. Będziesz musiał potwierdzić tekst licencji na system operacyjny. Zaznacz pole wyboru Akceptuję postanowienia licencyjne i kliknij Dalej.

Kolejny etap to wybór twojej nazwy użytkownika i przypisanie hasła chroniącego dostęp do twojego konta. Wypełnij widoczne pola tekstowe i kliknij Dalej. Na tym etapie możesz też wybrać obrazek, który będzie wyświetlany obok nazwy twojego konta na ekranie logowania. W następnej fazie wpisz w polu tekstowym nazwę twojego komputera (pod taką nazwą będzie on później widoczny w sieci) oraz wybierz domyślne tło pulpitu Windows. Gdy dokonasz wyboru, kliknij Dalej.

Ostatnie dwa etapy kreatora: Konfigurowanie systemu Windows to wybór metody aktualizacji systemu – wybierz pozycję: Użyj ustawień zalecanych oraz ustawienie godziny, daty i strefy czasowej. Dla Polski właściwą strefą jest pozycja (GMT +01:00) Sarajewo, Skopie, Warszawa, Zagrzeb. Gdy zaznaczysz pole wyboru Automatycznie dostosuj zegar do zmiany czasu, komputer sam będzie pamiętał o przestawieniu w odpowiednim czasie zegara systemowego na czas letni i zimowy. Kliknij Dalej, a zobaczysz komunikat Dziękujemy. Właśnie zakończyłeś wstępną konfigurację. Kliknij Rozpocznij, by przejść do następnych działań.

Windows Vista rozpocznie teraz procedurę automatycznej optymalizacji. W centralnej części ekranu będą wyświetlane reklamowe slogany Microsoftu zachęcające do skorzystania z nowego systemu, a w dolnej części ekranu zobaczysz pasek postępu oraz komunikat: Czekaj, system Windows sprawdza wydajność komputera. Etap ten może potrwać kilka minut, po czym komputer zostanie ponownie automatycznie uruchomiony.

Gdy do pamięci zostaną załadowane pliki systemu Windows, zobaczysz na ekranie po raz pierwszy okno logowania. Zaloguj się na swoje konto, wpisując hasło podane podczas wstępnej konfiguracji. Następnie poczekaj, aż załaduje się pulpit Windows. Uwaga! Może się okazać, że po zalogowaniu, ale jeszcze przed wyświetleniem się pulpitu Windows, zobaczysz okno z wyborem aplikacji przygotowanych przez producenta danego komputera. Tak też było w naszym przykładzie. MSI przygotowało okno, w którym wybierasz dodatkowe programy.

Jedynie oprogramowanie związane z nagrywaniem płyt warto na tym etapie zainstalować – na naszym przykładowym laptopie MSI był to program Burn Now. Wybierz aplikację Burn Now i kliknij przycisk Install.

Instalacja oprogramowania jest w pełni zautomatyzowana. Po jej zakończeniu zostaniesz o tym powiadomiony i będziesz mógł zamknąć okno instalatora, klikając Finish. Po tym najprawdopodobniej nastąpi kolejny restart systemu Windows.

Po ponownym zalogowaniu się powinieneś zobaczyć na ekranie okno zachęcające do utworzenia płyty odzyskującej dla swojego systemu. Kliknij w nim OK. Nawet jeżeli w twoim komputerze taka propozycja nie została wyświetlona, zalecamy nagranie płyt recovery DVD, dzięki którym w razie awarii systemu łatwo przywrócisz jego pierwotny stan. Szczegółowe instrukcje powinieneś znaleźć w dokumentacji komputera.

Postępując zgodnie z wyświetlanymi na ekranie wskazówkami dotyczącymi utworzenia płyt odzyskujących, nagraj odpowiedni krążek. Po zakończeniu tej operacji zobaczysz wreszcie pulpit Windows. Od tej pory zaczyna się standardowe korzystanie z systemu Windows Vista. Proponujemy, byś od razu zaczął od optymalizacji domyślnych ustawień systemu – wskazówki w naszym kolejnym warsztacie.

Poniższe usługi możesz w domowym komputerze wyłączyć bez szkody dla działania systemu:

• Protokół PNRP (Peer Name Resolution Protocol)
• Telefonia
• Usługa wprowadzania na komputerze typu tablet (tylko, gdy nie masz komputera typu tablet PC)

Domyślnie zainstalowany i skonfigurowany system Windows Vista pracuje z mnóstwem uruchamianych usług. Standardowy zestaw jest tak dobrany, by był możliwie jak najbardziej uniwersalny w planowanych zastosowaniach komputera. Jeżeli jednak wiadomo, że komputer będzie pracował wyłącznie w domu, warto poświęcić chwilę na dopasowanie zestawu usług, wyłączyć te zbędne i zyskać w ten sposób pamięć na dodatkowe aplikacje. Pokazujemy, jak zarządzać usługami w nowo uruchomionym systemie Windows Vista. Oprócz tego zamieszczamy tabelę kilku wybranych usług, których ustawienia domyślne możesz zmienić z korzyścią dla komputera domowego.

Do zarządzania usługami Windows Vista najlepiej wykorzystać wbudowaną w system konsolę Usługi. Uruchomisz ją, rozwijając menu Start, a następnie wpisując w polu wyszukiwania zwrot Usługi. Powinien się pojawić wpis Usługi. Kliknij go.

Wyświetli się okno Usługi. Wyeksportuj w nim domyślne ustawienia. W tym celu kliknij prawym klawiszem myszki widoczny po lewej stronie okna wpis Usługi (Lokalne) i z menu kontekstowego wybierz Eksportuj listę.

W oknie Eksportowanie listy wybierz folder docelowy dla eksportowanego pliku z aktualnymi ustawieniami. Plik ten ma domyślnie format tekstowy, w którym poszczególne pozycje (nazwy usług oraz ich parametry) są od siebie oddzielone znakami tabulatora. Taki plik bardzo łatwo można wczytać np. do dowolnego arkusza kalkulacyjnego. Wracając do aktualnie otwartego okna, wpisz nazwę pliku i kliknij Zapisz. Aktualne ustawienia masz wyeksportowane do pliku, dzięki czemu łatwo będziesz mógł potem odnaleźć standardową konfigurację usług w Windows Vista.

Zmienianie parametrów pracy poszczególnych usług pokażemy na konkretnym przykładzie. Zakładamy, że okno Usługi masz wciąż otwarte. Z listy usług wybierz dowolną usługę i kliknij ją dwukrotnie.

Pojawi się okno właściwości wybranej usługi. W tym oknie jest domyślnie aktywna zakładka , pod którą znajdziesz: informacje o wewnętrznej, systemowej nazwie danej usługi, nazwie oficjalnej, krótki opis usługi, ścieżkę do pliku uruchamiającego daną usługę – Ścieżka do pliku wykonywalnego.

Z rozwijanej listy Typ uruchomienia możesz wybrać jedną z czterech pozycji: Automatycznie (opóźnione uruchamianie) – dana usługa bę dzie uruchamiana automatycznie, jednak jej start nie nastąpi bezpośrednio po uruchomieniu systemu, lecz z kilkuminutowym opóźnieniem, dzięki czemu start systemu przebiegnie szybciej.
Automatyczny – ustawia daną usługę do automatycznego uruchomienia wraz ze startem systemu operacyjnego, niezależnie od tego, czy usługa ta będzie faktycznie potrzebna, czy też nie.
Ręczny – ten typ uruchomienia oznacza, że dana usługa zostanie uruchomiona, gdy będzie faktycznie potrzebna, przy czym za „faktyczną potrzebę” nie uważa się w tym przypadku preferencji użytkownika, lecz np. wymóg jakiejś aplikacji. Przykładowo, gdy uruchomisz program wymagający określonej usługi, a usługa jest ustawiona na ręczny typ uruchamiania, zostanie wtedy przez uruchomiony program wystartowana.
Wyłączony – wybranie tej pozycji spowoduje, że dana usługa nie będzie uruchamiana wraz z systemem operacyjnym oraz nie będzie mogła być uruchomiona w trakcie działania systemu. Tylko to ustawienie zapobiega samodzielnej aktywacji danej usługi.

W kolejnej sekcji możesz sterować bezpośrednio usługą. Aktualny stan usługi w naszym przykładzie jest opisany jako Zatrzymano, co oznacza, że usługa nie działa. Przycisk Uruchom spowoduje uruchomienie danej usługi. Przycisk Zatrzymaj zatrzyma pracę usługi, usuwając ją jednocześnie z pamięci. Przycisk Wstrzymaj zablokuje działanie usługi, ale nie usunie jej z pamięci. Przycisk Wznów ponownie aktywuje wstrzymaną usługę.

W ramce „Zbędne w domowym PC” podajemy listę usług, które możesz wyłączyć – zyskasz więcej miejsca w pamięci na uruchamiane aplikacje, a twój komputer będzie działał nieco szybciej.