Podwójna moc grafiki

Dwuprocesorowe karty graficzne są dla ich producentów swego rodzaju demonstracją siły. Zarówno AMD, jak i Nvidia, chce być tym, kto wyprodukował najwydajniejszą kartę. Z kolei dla wielu graczy są przedmiotem pożądania, bo potrafią sprostać wymaganiom nawet najbardziej złożonych gier, z grafiką o największej rozdzielczości i liczbie detali. Wszelkie ich opisy mają podkreślać niezwykłą moc, ale nie wskazują praktycznych możliwości tych kart. PC Format sprawdził, ile faktycznie można zyskać. Czy dwa procesory dają dwukrotny przyrost mocy? Czy w końcu lepsze są karty AMD czy Nvidia?

Obie testowane przez nas karty mają podobną konstrukcję: wykorzystują dwa procesory graficzne, podwójną pamięć RAM, mają też wbudowany mostek SLI lub CrossFire służący do rozdzielenia zadań obliczeniowych na dwa układy. Jednak procesory i pamięci RAM używane w kartach dwuprocesorowych mają inne parametry niż te stosowane w kartach z pojedynczym procesorem – ze względu na wysoką temperaturę pracy mają obniżone częstotliwości (szczegóły znajdziesz w tabelce „Podstawowe dane techniczne kart jedno- i dwu procesorowych”, gdzie prezentujemy modele obu producentów). Znając te detale, jeszcze przed rozpoczęciem testów można dojść do wniosku, że jedna karta dwuprocesorowa będzie z pewnością wolniejsza niż dwie karty jednoprocesorowe.

W naszym teście przedstawicielem dwuprocesorowych kart Nvidii był Zotac GeForce GTX 590 (ZT-50 501–10P). Dla kart z dwoma procesorami AMD przedstawicielem był Gigabyte Radeon HD 6990 (GV-R699D5–4GD-B). Do oceny wydajności skorzystaliśmy ze standardowej procedury testowej PC Formatu, która kładzie nacisk na gry, a w mniejszym stopniu na benchmarki syntetyczne czy zastosowania profesjonalne. Do testu wykorzystaliśmy wydajny komputer z procesorem Intel Core i7, pamięcią RAM o pojemności 6 GB, macierzą RAID0, zasilaczem 900 W oraz monitorem Full HD. To zestaw, jakim dysponuje z pewnością niejeden gracz. Takie warunki pozwoliły oszacować, jak testowane karty spiszą się w wydajnym komputerze.

Jak oczekiwaliśmy, wynik zależy od gry lub ogólnie benchmarku wykorzystanego do testu. Konstrukcja Nvidii jest ogólnie nieco wydajniejsza od AMD, ale zarazem nieco droższa. Przewaga GeForce GTX 590 sięga nawet 95 proc., ale zdarzają się gry, w których to Radeon HD 6990 ma przewagę blisko 150 proc. Przy wybraniu odpowiedniej grupy gier można by wykazać, że to właśnie karty z układami AMD są szybsze.

Dwuprocesorowe grafiki mają ogromne zapotrzebowanie na energię, a także mocno się nagrzewają. Zdecydowanie więcej energii pobiera karta Nvidii. Cała platforma testowa przy maksymalnym obciążeniu grafiki miała moc aż 555 W. Odczyt temperatury na cieplejszym procesorze wskazywał 93 stopnie, a wentylator karty, pracujący na najwyższych obrotach, był bardzo głośny. W przypadku konstrukcji z Radeonem HD 6990 pobór energii jest nieco mniejszy. Zestaw testowy miał moc 445 W, a więc aż 110 W mniejszą. Mimo to pracował także bardzo głośno, a odnotowana temperatura odczytana z cieplejszego procesora wyniosła aż 90 stopni.

Zwróciliśmy jednak uwagę, że testowane przez nas karty korzystają z nowej metody chłodzenia procesorów graficznych. Mają wentylator umieszczony w centrum karty, zatem tłoczy on powietrze jednakowo na oba układy. Rozwiązanie nie jest idealne, bo nagrzane powietrze z jednego procesora wraca do wnętrza obudowy, dlatego musi być lepiej chłodzone.

Ciekawe jest również, jaki przyrost wydajności może zyskać komputer po zmianie karty jednoprocesorowej na dwuprocesorową. W wypadku konstrukcji AMD (przejście z Radeona HD 6970 na 6990) przyrost może być nawet 95-procentowy. W analogicznej sytuacji dla układów Nvidii (przejście z GeForce GTX 580 na 590) przyrost wydajności jest nieco mniejszy i w najlepszym wypadku wynosi nieco ponad 80 proc.

Jednak niekiedy zamiast widocznego wzrostu wydajności można zaobserwować nawet jej spadek. Wynika to m.in. z niedostosowania starszych gier do kart wieloprocesorowych, a także ograniczonej wydajności pozostałych podzespołów peceta. Dlatego karta dwuprocesorowa da dobry efekt w bardzo wydajnym komputerze, a także w zastosowaniach ekstremalnych, gdzie używane są bardzo wysokie tryby wyświetlania obrazu. Najnowsze gry, a także te nadchodzące będą w stanie wykorzystać potencjał takich kart. Zatem karty te są przyszłościowym rozwiązaniem, podobnie jak procesory wielordzeniowe.

Na podstawie uzyskanych wyników testów trudno wskazać zdecydowanego lidera w tym pojedynku. GeForce GTX 590 jest ogólnie lepszy, i to mimo znacznie obniżonej częstotliwości w stosunku do podobnej karty z pojedynczym układem. Zdarzają się jednak gry czy benchmarki syntetyczne, w których to Radeon HD 6990 jest lepszy od konkurenta. Dlatego, wybierając drogą grafikę dwuprocesorową, zwróć uwagę, jak wypada ona w grach, w które będziesz grał.

Karty graficzne mogą służyć nie tylko do gier, ale także innych, zaawansowanych zadań obliczeniowych, np. projektowania grafiki 3D czy renderingu ze wsparciem GPU. Niestety, dwuprocesorowe modele nie dają tu dobrych efektów. Wiele takich aplikacji odmawiało współpracy z nimi, a przyczyną był prawdopodobnie mostek SLI/CrossFire. Przed zakupem takiej karty koniecznie upewnij się, czy oprogramowanie, z którego korzystasz, poradzi sobie z obsługą więcej niż jednego procesora graficznego.

Jednak najważniejszym wnioskiem wydaje się to, że karty dwuprocesorowe wcale nie muszą być lepsze od pracujących w parach kart jednoprocesorowych. Wynika to choćby z obniżonych częstotliwości. Dlatego dla większości osób lepszym rozwiązaniem nadal będzie wykorzystanie „zwykłych” kart, choć ich para będzie droższa niż model dwuprocesorowy.

BARDZO WYDAJNY PROCESOR
Do wykorzystania potencjału karty dwuprocesorowej potrzebny jest procesor o bardzo dużej wydajności, aby dostarczyć jej odpowiednio dużej liczby danych. Sensowne minimum to np. Intel Core i7 2600 K.

MOCNY, MARKOWY ZASILACZ
Ze względu na duże zużycie energii przez testowane modele niezbędny jest też markowy zasilacz o dużej mocy, co najmniej 750 W. Powinien być wyposażony w dwa ośmiostykowe złącza zasilania grafiki.

DUŻY MONITOR LUB KILKA MNIEJSZYCH
Dla testowanych kart rozdzielczość Full HD nie stanowi wyzwania. Gry będą uzyskiwały minimalnie lepszą płynność w grach niż w przypadku kart z pojedynczym procesorem. Karta pokaże, co potrafi w rozdzielczości WQXGA (2560x1600 pikseli) lub na dwóch–trzech podłączonych jednocześnie monitorach Full HD.