Podziel internet

• Artur Wyrzykowski szef działu Hardware

Wszystkie routery mają bardzo podobny zakres podstawowych funkcji. Jeśli więc użytkownik nie ma specjalnych wymagań, nie musi szczególnie uważnie przeglądać oferty rynkowej. Obecnie ceny urządzeń standardu 802.11n znacznie spadły, nie warto już kupować innych. Niestety, brakuje urządzeń z portami Gigabit Ethernet. Rzeczywista wydajność sieci oraz stabilność pracy urządzeń jest daleka od ideału – przy wyborze sprzętu warto się posiłkować wynikami testów. Niedopuszczalne jest zrywanie połączeń czy zawieszanie się routera – mniej problemów sprawi sprzęt wolniejszy, ale lepiej dopracowany.

W artykule znajdziesz:

• Klasyfikację routerów
• Podstawowe informacje na temat tych urządzeń
• Cechy dobrego routera
• Podsumowanie testu 16 urządzeń
• Opisy przetestowanego sprzętu

Dostęp do internetu jest możliwy na wiele sposobów. Często zapewnia go Neostrada, kablówka czy sieć osiedlowa, niekiedy bezprzewodowe łącze Wi-Fi, WiMAX czy sieć telefonii komórkowej lub stacjonarnej. Wielu takich łączy internetowych nie da się podzielić na kilka komputerów, ale jeśli chodzi o szybką Neostradę, kablówki czy sieci osiedlowe wykorzystujące Ethernet, jest to banalnie proste.

Istnieją dwa rodzaje routerów, ADSL oraz Ethernet, różniących się w zależności od rodzaju złącza internetowego. Pierwsze są podłączane do linii telefonicznej, drugie do gniazdka Ethernet. W tym pierwszym przypadku na rynku są dwa standardy: tzw. Annex A, z którego korzysta Neostrada, a także Annex B, z którego korzystają chyba wszyscy pozostali polscy operatorzy. W sieciach Ethernet takiego podziału nie ma – standard jest jeden.

W sieciach domowych standardem jest również Ethernet, a właściwie Fast Ethernet (przepustowość 100 Mb/s), czy nawet Gigabit Ethernet (1000 Mb/s). Jednak ze względu na rozwój łączności bezprzewodowej urządzenia wyposażone tylko w porty Ethernet odchodzą w niepamięć – obecnie do domu nie warto kupować routera bez Wi-Fi.

• ŁATWOŚĆ URUCHOMIENIA Konfiguracja sieci nie jest dla wielu osób sprawą łatwą, warto więc, by router wspomagał użytkownika w podłączeniu do internetu, zabezpieczeniu sieci, zarządzaniu obciążeniem łącza itd.
• ZESTAW FUNKCJI Jeśli chodzi o podstawowe funkcje (NAT, obsługę protokołów DHCP czy DNS), wszystkie routery są niemal identyczne. Różnią się bardziej zaawansowanymi funkcjami, takimi jak Virtual Server, zarządzanie pasmem czy harmonogram.
• WYDAJNOŚĆ I STABILNOŚĆ Największym ograniczeniem wydajności w przypadku routerów Wi-Fi jest interfejs bezprzewodowy. Dlatego powinno to być urządzenie zgodne ze standardem 802.11n.
• BEZPIECZEŃSTWO Router ma jak najlepiej chronić komputery przed atakami z internetu (najlepiej za pomocą zapory stanowej). Musi też mieć filtr pakietów i mechanizm kontroli rodzicielskiej. Interfejs Wi-Fi powinien oferować szyfrowanie WPA-PSK lub WPA2-PSK.

Dla przeciętnego użytkownika liczy się przede wszystkim to, by bez problemu uruchomić sieć, a następnie… zapomnieć o jej istnieniu. Niedopuszczalna jest konieczność resetowania sprzętu z powodu jego niestabilnej pracy, monitorowania jego stanu czy ustawiania niezrozumiałych parametrów.
W wielu routerach ułatwieniem jest kreator konfiguracji, który pozwala skonfigurować połączenie internetowe, włączyć i zabezpieczyć sieć bezprzewodową, ustawić nowe hasło administratora. Program konfiguracyjny niektórych routerów pozwala wybrać z listy nasz kraj, a następnie usługę Neostrada, co upraszcza instalację.

W routerach zgodnych ze standardem bezprzewodowym 802.11n pojawiła się dodatkowa funkcja: mechanizm Wi-Fi Protected Setup (czasem nosi inne nazwy), który pozwala zabezpieczyć sieć poprzez podanie PIN-u albo naciśnięcie przycisku na routerze i karcie. Nie jest to jednak znaczne ułatwienie w porównaniu ze standardowym zabezpieczeniem WPA-PSK.

Dodatkowe funkcje routerów są potrzebne, by np. dać innym użytkownikom internetu dostęp do swoich danych: czy to w sieci P2P, czy np. po uruchomieniu własnego serwera WWW. Na pewno wtedy przydadzą się takie opcje, jak Virtual Server (inaczej: Port Forwarding) czy dynamiczny DNS.

Wiele routerów pozwala regulować moc sygnału Wi-Fi, by dla bezpieczeństwa ograniczyć zasięg, a także zainstalować lepsze anteny, by ten zasięg zwiększyć. Dla osób wymagających rozległej sieci Wi-Fi są przeznaczone routery zgodne z Wireless Distribution System (WDS), pozwalającym łatwo podłączać punkty dostępowe.
Oczywiście w każdym przypadku mogą się przydać filtry, które na podstawie adresów MAC lub IP odpowiednio sterują ruchem. Każdy router ma też filtr pełniący rolę kontroli rodzicielskiej, a także zaporę ogniową eliminującą ewentualne ataki z internetu.

Ostatni test routerów pojawił się w PC Formacie 6/2007. W ciągu roku bardziej spopularyzował się standard 802.11n, szczególnie dotyczy to routerów do kablówek, a w nielicznych przypadkach także routerów ADSL. Wraz z wejściem nowego standardu bezprzewodowego pojawiło się silne szyfrowanie AES, zabezpieczenie Wi-Fi Protected Setup (WPS), funkcje WMM (Wi-Fi Multimedia) do zarządzania pasmem w sieciach bezprzewodowych. Obecnie wiele routerów ma także funkcje służące do zarządzania pasmem łącza internetowego.

Przetestowaliśmy 16 routerów, z czego 8 jest przeznaczonych do Neostrady, a pozostałe 8 do łączy działających w standardzie Ethernet.

Nie mamy zastrzeżeń do interfejsów WAN (internetowych) testowanego sprzętu. Każdy jest dostosowany do standardu ADSL2+ (24 Mb/s) albo Fast Ethernet (100 Mb/s), więc oferuje spory zapas wydajności w stosunku do łączy internetowych.
Niestety, w przypadku LAN jest znacznie gorzej. W pecetach i note bookach standardem jest obecnie Gigabit Ethernet, tymczasem producenci routerów uparli się na kilkakrotnie wolniejszy Fast Ethernet. W przypadku łączności Wi-Fi sytuacja wygląda nieźle, bo wiele rou- terów ethernetowych ma interfejs 802.11n. Jednak ciekawe, że wśród modeli przeznaczonych do Neostrady znacznie trudniej znaleźć router zgodny z tym standardem.

Jeśli chodzi o instalację routerów, podejście producentów jest różne. D-Link, Linksys i ZyXEL dodają specjalne programy, które nawet podpowiadają, jak podłączyć przewody. Pozostałe urządzenia mają kreator, który uruchamia się po podłączeniu routera. Działanie tych programów bywa różne, najlepszy pod tym względem jest ZyXEL, ale ma program tylko w wersji angielskiej.

Wszystkie routery mają interfejs konfiguracyjny dostępny przez przeglądarkę WWW, niekiedy także przez protokół Telnet lub FTP. Każdy z routerów ma wbudowany dziennik zdarzeń, ale tylko co drugi jest w stanie przesyłać ten dziennik na wskazany adres e-mailowy. Każde urządzenie może wyświetlić stan połączenia z internetem, ale już tylko nieliczne potrafią sprawdzić stan usługi DNS.
Ogólnie, jeśli chodzi o obsługę routerów, najlepsze oceny w swoich kategoriach otrzymały: D-Link DIR--635 oraz ZyXEL Prestige 660HW.

Jedną z zaawansowanych funkcji wielu urządzeń jest zarządzanie pasmem – dzięki niej dane przesyłane np. przez sieć P2P nie są w stanie zapchać łącza internetowego. Protokołom tego typu ustawia się najniższy priorytet, a protokołom np. do obsługi połączeń głosowych – priorytet najwyższy. Niektóre routery umożliwiają także zmianę priorytetu danego adresu IP lub MAC.

Wielu osobom przydadzą się też filtry, np. do kontroli rodzicielskiej. Niestety, w tym przypadku tylko nieliczne urządzenia są dobrze przemyślane – jeśli filtrowany jest dany adres URL, to filtr obejmuje wszystkie komputery w sieci lokalnej. Tymczasem sensowne jest założenie takiego filtra na pojedynczy adres MAC (np. komputer dziecka). Jeśli chodzi o możliwości, najwyższe oceny w swoich kategoriach uzyskały urządzenia D-Link DIR-635 i Pentagram Cerberus P6331–6.

Do przeglądania internetu wystarczy jakakolwiek sieć Wi-Fi. Jednak przesyłanie muzyki czy filmów przez sieć wymaga, by miała ona dużą przepustowość – przynajmniej jak Fast Ethernet (10 MB na sekundę). Okazuje się, że niektóre routery potrafią pracować z taką szybkością, choć dotyczy to niewielkich odległości – rzędu kilku metrów.

Podczas testów demonem szybkości okazał się Intellinet, model oznaczony numerem 523967 – szybkość przesyłania danych dochodziła nawet do 11 MB/s. Niektóre modele 802.11n nie osiągały nawet połowy tej wydajności i nie pomagała żadna zmiana parametrów, mimo że karty sieciowe łączyły się z routerem z szybkością nawet 270 Mb/s. Oczywiście jeszcze słabiej wypadają urządzenia 802.11g.

Zwróciliśmy także uwagę na stabilność – każda awaria routera podczas testów powodowała obniżenie oceny. Niestety, dwa modele routerów (Sweex LW300 oraz AirLive WT-2000ARM) w ogóle zostały z tego powodu zdyskwalifikowane i nie znalazły się w zestawieniu.

Routery ADSL do Neostrady

Program SmartWizard prowadzi przez instalację sprzętu, konfigurację WAN do zabezpieczenia sieci. Również w interfejsie WWW jest dostępna niezła pomoc na temat wszystkich funkcji. Sprzęt zapewnia taki zasięg i wydajność, jak przystało na 802.11n, Brak funkcji zarządzania pasmem. Ponadto nazwy niektórych funkcji są mylące.

ZALETY:

• Ułatwienia w uruchamianiu i konfiguracji
• Wydajność Wi-Fi

WADY:

• Nietypowe nazwy funkcji
• Wspólny harmonogram dla wszystkich filtrów

Polskojęzyczne oprogramowanie Linksys EasyAdvisor ma predefiniowane ustawienia dla Neostrady, co ułatwia uruchomienie sprzętu. Plusem są łatwe do ustawienia reguły dotyczące zarządzania pasmem. Zastrzeżenia można mieć do wydajności i stabilności. Również reguły dostępu do internetu mogłyby być bardziej intuicyjne.

ZALETY:

• Dobry, polskojęzyczny kreator konfiguracji
• Zarządzanie pasmem

WADY:

• Słaba stabilność
• Mało intuicyjne filtry

Router wyposażony w kreator do uruchomienia sprzętu, a także osobny do włączenia funkcji zarządzania pasmem. Sprzęt zapewnia elastyczne reguły filtrowania, konfigurowalne dzienniki zdarzeń, czytelny podgląd stanu urządzenia (najważniejsze parametry w jednym oknie). Ma najlepszą instrukcję, choć tylko w języku angielskim.

ZALETY:

• Dobry kreator
• Elastyczna zapora
• Zarządzanie pasmem

WADY:

• Słaba wydajność Wi-Fi

Router niemal identyczny z modelem Asmax AR 904g. Sporo zaawansowanych funkcji, np. korzystanie z kilku publicznych adresów IP, kilku połączeń z dostawcami internetu czy sieci VLAN. W kreatorze przewidziano ustawienia dla Neostrady. Ułatwieniem jest też samoczynne wyszukiwanie sąsiednich sieci przez router (do pracy w WDS).

ZALETY:

• Praca w systemie WDS
• Zarządzanie pasmem
• Elastyczna zapora

WADY:

• Słaba wydajność Wi-Fi
• Treść pomocy nie zgadza się z opcjami routera

Dobry router z wieloma ułatwieniami dla użytkownika. Automatycznie podłącza się do Neostrady (potrzeba tylko nazwy użytkownika i hasła), ma ciekawą realizację funkcji zarządzania pasmem oraz dobre filtry IP i URL. Zastrzeżenia można mieć do wydajności Wi-Fi, a także braku pomocy w interfejsie konfiguracyjnym.

ZALETY:

• Zarządzanie pasmem
• Funkcjonalne filtry IP oraz URL

WADY:

• Słaba wydajność Wi-Fi
• Słaba pomoc w interfejsie konfiguracyjnym

Router niemal indentyczny z SMC z 4. miejsca, różni się jedynie wykończeniem obudowy, wydajnością i wersją firmware’u – stąd też niższa ocena. W odróżnieniu od SMC nie ukrywa wszystkich portów w internecie, nie obsługuje sieci VLAN (wg instrukcji powinien), ma mniejsze możliwości co do dynamicznego DNS-u.

ZALETY:

• Praca w systemie WDS
• Zarządzanie pasmem
• Elastyczna zapora

WADY:

• Słaba wydajność Wi-Fi
• Treść pomocy nie zgadza się z opcjami routera

Do zalet można zaliczyć łatwą konfigurację filtra MAC i zarządzania pasmem. Dobre jest też zebranie ustawień sieci LAN w jednym oknie. Nietypowa jest możliwość pracy w charakterze modemu. Niestety, filtry IP są mało elastyczne, konfiguracji WAN można dokonać tylko przez kreator, brakuje też jakichkolwiek ustawień zapory ogniowej.

ZALETY:

• Łatwe zarządzanie pasmem
• Praca w trybie modemu

WADY:

• Słaba wydajność Wi-Fi
• Mało elastyczne filtry

Router o dużych możliwościach: ma rozbudowane reguły filtrowania, zarządzania pasmem, obsługę sieci VLAN, pokaźne opcje zarządzania. Niestety, wydajność i zasięg pozostawia wiele do życzenia (mimo solidnej anteny), a duża liczba funkcji powoduje, że jego uruchomienie oraz konfiguracja nie należą do najłatwiejszych.

ZALETY:

• Dobre filtry
• Zarządzanie pasmem
• Praca w systemie WDS

WADY:

• Słaba wydajność Wi-Fi

Routery Ethernet do kablówek

Router o dużych możliwościach, mający jednocześnie parę usprawnień ułatwiających uruchamianie i konfigurację. Ciekawostką jest funkcja sprawdzająca dostępność nowych wersji firmware’u. Sprawdzanie to może się też odbywać automatycznie, a router może powiadomić o tym e-mailem. Niestety, wydajność Wi-Fi nie zachwyca.

Sprzęt występujący w teście aż w czterech odsłonach; trzy pozostałe to Edimax, AirLive i Digitus. Wszystkie te modele mają dość podobne funkcje, jednak Intellinet zapewnia rewelacyjną wręcz wydajność Wi-Fi. Ma też wady: np. nie wszystkie porty ukrywane przez firewall (w konfiguracji domyślnej), a cena jest dość wysoka.

Prosty router, bez zbędnych dodatków. Klasyczna metoda instalacji i prosty interfejs WWW. Ułatwieniem jest to, że na pudełku umieszczono domyślny adres IP i hasło administratora – dzięki temu da się uruchomić sprzęt, nie zaglądając do instrukcji. Firewall jest domyślnie wyłączony, ale wszystkie porty są ukryte przed intruzami.

Sprzęt o konstrukcji i zestawie funkcji podobnym do Intellinet. Jego interfejs Wi-Fi ma słabszą wydajność, ale większe możliwości, bo można wymienić anteny, a także skonfigurować go do pracy w trybie mostu bezprzewodowego. Plusem jest możliwość zarządzania pasmem na zasadzie pasma gwarantowanego lub maksymalnego.

Prosty router do domu. Program EasyLink Advisor ułatwia jego uruchomienie, a w czasie późniejszego użytkowania wizualnie przedstawia sieć komputerową. Plusem jest też prosta konfiguracja zarządzania pasmem, za to przeszkadza m.in. dziwne tworzenie reguł dostępu do internetu (w pojedynczej regule wszystkie możliwe filtry).

Kolejny router podobny do modelu Intellinet. Ten jest słabszy nie tylko pod względem wydajności, ale również zestawu funkcji. Mniejsze możliwości dotyczą routingu. W programie konfiguracyjnym nie ma też listy klientów Wi-Fi, ale jest możliwość pracy Wi-Fi w trybie mostu. Ma sporo ustawień firewalla, ale domyślnie firewall jest wyłączony.

Kolejny router zbliżony do Intellinet. Jako jedyny z całej czwórki ma poprawnie ustawioną zaporę. Zapewnia dobrą wydajność Wi-Fi przy niewielkiej odległości, jednak przy kilkudziesięciu metrach szybkość przesyłania danych jest za mała. W testowym zestawie oprócz routera znalazła się karta Wi-Fi USB zgodna ze standardem 802.11n.

Bardzo tani, malutki, wręcz kieszonkowy router dla niewymagających. Jednak może pracować nie tylko w tradycyjnym trybie Wi-Fi, ale także w systemie WDS oraz w trybie mostu. Nie ma natomiast porządnych filtrów URL, czy nawet IP. Nie ma funkcji zarządzania pasmem, brakuje też wielu udogodnień.